Şiddet mağduru kadınlarda otobiyografik bellek işlevlerinin karma metodoloji ile incelenmesi
Examination of autobiographic memory functions in women victims of violence by mixed methodology
- Tez No: 945429
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞİN SATAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Bireyin değişen ve dönüşen ihtiyaçlarına rağmen değişmeyen geçmişi ile arasındaki bağı kuran yapının yani otobiyografik belleğin, bu bağın kurulmasındaki işlevinin anlaşılması önemli olmaktadır. Anıların birikiminde ve hatırlanmasında kendilik ve benlik kavramları bireyin iki önemli başucu kaynağı olarak görülmektedir. Bu nedenle travmatik deneyimler arasında yer alan kadına yönelik şiddeti yaşamış kadın grubu açısından otobiyografik belleğin işlevlerini anlamak üzere yapılan bu çalışmada, şiddet mağduru kadınlarda kendilik algısı, otobiyografik bellek işlevleri ve romantik ilişkiler bağlamında benlik değişiminin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda çalışma karma metodoloji ile yürütülmüştür. Karma yöntem araştırmalarından ise açımlayıcı sıralı desen kullanılmış olup, araştırmanın nicel aşamasında ilişkisel tarama yöntemi, nitel aşamasında ise yorumlayıcı fenomenolojik analiz yaklaşımından faydalanılmıştır. Araştırmanın nicel aşamasındaki katılımcılarını belirlemek üzere geçmişte yakın partner ilişkisinde şiddet mağduru olduğunu beyan 368 kadına ulaşılmıştır. Katılımcı belirlemede yakın partner ilişkisi içerisinde (evlilik, söz-nişan, flört) şiddetin herhangi bir türüne veya birden fazla türüne (fiziksel, psikolojik, cinsel, ekonomik, siber) maruz kalmış olma, şiddetin devam ediyor olmaması bitmiş olması ve herhangi bir ruh sağlılığı problemi yaşamıyor olmak kriterler olarak belirlenmiştir ve kriterleri karşılayan gönüllü katılımcılara uygun örnekleme ile ulaşılmıştır. Nitel aşamasında ise nicel aşamada uygulanan Otobiyografik Bellek İşlevleri Ölçme aracından ortalamanın üzerinde puan alma kriteri ölçüt olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda 12 birey ile nitel araştırma aşamasında görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel aşamasında ölçme aracı olarak Sosyal Karşılaştırma Ölçeği, Otobiyografik Bellek İşlevleri Ölçeği ve İlişkisel Benlik Değişimi Ölçeği ölçme aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmanın nitel aşamasında ise araştırmacı tarafından oluşturulan 'Görüşme Soruları' kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen nicel veriler, SPSS 25 ve MPLUS 6.12 istatistik programı ile analiz işlemleri gerçekleştirilmiştir. Nitel aşamada ise MAXQDA programı aracılığıyla yorumlayıcı fenomenolojik analiz adımları doğrultusunda nitel verilerin analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda, nicel bulgular incelendiğinde şiddet mağduru kadınlarda kendilik algısı ile ilişkisel benlik değişimi arasında doğrudan bir ilişki olduğu görülürken bu ilişkide otobiyografik bellek işlevlerinin tam aracı bir etkisi olduğu görülmüştür. Nitel aşamada yapılan analiz sonucunda ise şiddet mağduru kadınlarda otobiyografik bellek işlevlerinin anlamına ilişkin“şiddetin bellek izi, yeniden başlamanın yolu ”umut“, benlikle yeniden temas ”yüzleşme ve değişim", travma sırasında kendini koruma ve travma sonrası gelişim olmak üzere beş ana tema ve bu ana temalara bağlı alt temalar belirlenmiştir. Ulaşılan nitel bulguların nicel sonucu nasıl açıkladığı ilgili literatür çerçevesinde tartışılarak yeni araştırmalara yol açacak öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
It is important to understand the structure that establishes the connection between the individual and his/her past, which does not change despite the changing and transforming needs, namely the autobiographical memory, and its function in establishing this connection. The concepts of self and ego are seen as two important reference points for the individual in the accumulation and recall of memories. Therefore, this study was conducted to understand the functions of autobiographical memory in terms of a group of women who have experienced violence against women, which is among the traumatic experiences. It was aimed to examine self-perception, autobiographical memory functions and self-change in the context of romantic relationships in women victims of violence. It was aimed to examine the change of self in the context of memory functions and romantic relationships. In line with the purpose of the research, the study was carried out with mixed methodology. From the mixed method studies, explanatory sequential design was used, and in the quantitative phase of the research, relational screening method and in the qualitative phase, interpretative phenomenological analysis approach were used. In order to determine the participants in the quantitative phase of the study, 368 women who declared that they had been victims of violence in a close partner relationship in the past were reached. In determining the participants, the criteria were determined as having been exposed to any type of violence or more than one type (physical, psychological, sexual, economic, cyber) in a close partner relationship (marriage, engagement, dating), the violence not being ongoing or having ended, and not having any mental health problems, and the volunteer participants who met the criteria were reached with convenience sampling. In the qualitative phase, the criterion was determined as having an above-average score on the Autobiographical Memory Functions Measurement Tool applied in the quantitative phase. Accordingly, interviews were conducted with 12 individuals in the qualitative research phase. In the quantitative phase of the research, the Social Comparison Scale, the Autobiographical Memory Functions Scale and the Relational Self Change Scale were used as measurement tools. In the qualitative phase of the research, the 'Interview Questions' created by the researcher were used. The quantitative data obtained from the research were analyzed using SPSS 25 and MPLUS 6.12 statistical programs. In the qualitative phase, the qualitative data were analyzed using the MAXQDA program in line with the interpretative phenomenological analysis steps. As a result of the research, when the quantitative findings were examined, it was seen that there was a direct relationship between self-perception and relational self-change in women victims of violence, while autobiographical memory functions had a full mediating effect in this relationship. As a result of the analysis conducted in the qualitative phase, five main themes were determined regarding the meaning of autobiographical memory functions in women victims of violence:“memory trace of violence, the way to start over, ”hope“, re-contact with the self, ”confrontation and change", self-protection during trauma and post-traumatic development, and subthemes related to these main themes.
Benzer Tezler
- Otobiyografik belleğin istemli ve istemsiz anılar açısından normal ve klinik örneklemlerde incelenmesi
Investigation of autobiographical memory in terms of voluntary and involuntary memories in clinical and non-clinical samples
FATMA UÇAR BOYRAZ
Doktora
Türkçe
2022
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE GÜLSEN ERDEN
PROF. DR. NURHAN ER
- Şiddet mağduru kadınlarda stres ve dini başa çıkma ilişkisi (Erzincan ili örneği)
The relationship between stress and religious coupling in women victims of violence (Erzincan province example)
MERVE KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH KANDEMİR
- Cinsel şiddet mağduru kadınlarda ortaya çıkan travma sonrası stres ve depresif belirtilerde travmatik bilişlerin rolü
The role of traumatic cognitions in posttraumatic stress and depressive symptoms among sexual violence female victims
BİRGÜL HAZNEDAROĞLU İSHAKOĞLU
Doktora
Türkçe
2018
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEN UFUK SEZGİN
- Fiziksel şiddet mağduru kadınlarda sosyal destek algısı, psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu
Perceived social support, psychological resilience and life satisfaction in women victims of physical violence
DİLBER RABİA ÇAĞLAK
- Kadın konukevlerinde kalan şiddet mağduru kadınlarda ruhsal sağlık durumu ve psikolojik dayanıklılığın incelenmesi
The review of mental health and resilience of women who are victims of violence and stay in shelters
SELEN ŞİMŞEK