Beliren yetişkinlikte sosyal onay ihtiyacı ve dijital bağımlılık arasındaki ilişkide çevrim içi iletişim tercihinin aracı rolü
The mediating role of online communication preference in the relationship between the need for social approval and digital addiction in emerging adulthood
- Tez No: 945468
- Danışmanlar: PROF. DR. YASEMİN YAVUZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Bu araştırmanın amacı ayrıca, sosyal onay ihtiyacı ile dijital bağımlılık arasındaki ilişkide çevrim içi iletişim tercihinin aracı rolü de test edilmiştir. Araştırma, nicel araştırma desenlerinden ilişkisel modele göre yürütülmüştür. Çalışma grubunu, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde öğrenim gören, kolayda örnekleme yöntemiyle seçilmiş 370 beliren yetişkin (272 kadın, 98 erkek) oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Dijital Bağımlılık Ölçeği, Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca, araştırmacı tarafından Smahel vd. (2012) çalışmasından yararlanılarak geliştirilen Çevrim İçi İletişim Tercihi Formu'nun yapı geçerliliği incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, tek faktörlü yapının doğrulayıcı faktör analizi ile teyit edildiği (χ²/sd = .278, RMSEA = .001, CFI = 1.000, SRMR = .003) ve bu yapının toplam varyansın %61.5'ini açıkladığı saptanmıştır. Formun Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı ise .84 olarak hesaplanmıştır." Verilerin analizinde t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyon analizi ve Hayes PROCESS makro (Model 4) ile aracılık analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; dijital bağımlılık ve çevrim içi iletişim tercihi açısından cinsiyetler arasında anlamlı fark bulunmazken, sosyal onay ihtiyacının kadınlarda; çevrim içi ve çevrim dışı arkadaş sayısının ise erkeklerde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Çevrim içi geçirilen sürenin artmasıyla dijital bağımlılık, sosyal onay ihtiyacı ve çevrim içi iletişim tercihinin arttığı gözlenmiştir. Dijital bağımlılık ile sosyal onay ihtiyacı ve çevrim içi iletişim tercihi arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Sosyal onay ihtiyacının dijital bağımlılığı ve çevrim içi iletişim tercihini pozitif yönde yordadığı; çevrim içi iletişim tercihinin de dijital bağımlılığı pozitif yönde yordadığı tespit edilmiştir. En önemli bulgulardan biri olarak, çevrim içi iletişim tercihinin, sosyal onay ihtiyacı ile dijital bağımlılık arasındaki ilişkide kısmi aracı role sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulgular, beliren yetişkinlerin dijital bağımlılık örüntülerinin anlaşılmasında sosyal onay arayışlarının ve bu arayışı karşılama biçimi olarak çevrim içi iletişimi tercih etmelerinin önemli bir etken olduğunu göstermektedir. Sonuçlar, ruh sağlığı uzmanları, eğitimciler ve aileler için önleyici ve müdahaleye yönelik stratejiler geliştirilmesine katkı sunabilecek niteliktedir.
Özet (Çeviri)
The study tested the mediating role of online communication preference in the relationship between the need for social approval and digital addiction. The research was conducted according to the relational survey model, one of the quantitative research designs. The study group consisted of 370 emerging adults (272 female, 98 male) studying at Niğde Ömer Halisdemir University, Faculty of Education, selected through convenience sampling A Personal Information Form, the Digital Addiction Scale, and the Need for Social Approval Scale were used as data collection tools. Furthermore, the construct validity of the Online Communication Preference Form, developed by the researcher based on Smahel et al. (2012), was established; its single-factor structure was confirmed via confirmatory factor analysis with excellent model fit indices (e.g., RMSEA = .001, CFI = 1.000). The form also demonstrated high internal consistency (Cronbach's α = .84), were used as data collection tools. In the data analysis, t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson correlation analysis, and mediation analysis with Hayes PROCESS macro (Model 4) were used. The results of the research indicated that while there was no significant difference between genders in terms of digital addiction and online communication preference, the need for social approval was higher in females, and the number of online and offline friends was higher in males. It was observed that as the time spent online increased, digital addiction, the need for social approval, and online communication preference also increased. Significant positive relationships were found between digital addiction and both the need for social approval and online communication preference. It was determined that the need for social approval positively predicted digital addiction and online communication preference, and online communication preference positively predicted digital addiction. One of the most important findings was that online communication preference has a partial mediating role in the relationship between the need for social approval and digital addiction. These findings suggest that the quest for social approval and the preference for online communication as a means to meet this quest are important factors in understanding the digital addiction patterns of emerging adults. The results are of a nature that can contribute to the development of preventive and intervention strategies for mental health professionals, educators, and families.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlikte dijital bağımlılık, sosyal onay ihtiyacı, yalnızlık ve siber zorbalık arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examining the relationships between digital addiction, need for social approval, loneliness and cyberbullying in emerging adulthood
BEYHAN KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN YAVUZER
- Beliren yetişkinlik döneminde flört şiddetine yönelik tutum, sosyal onay ihtiyacı ve olumsuz değerlendirilme korkusunun incelenmesi
An investigation of the attitudes, the need of social approval and fear of the being negative evalution of flirt violence in the emerging adulthood period
GÜL SÜZER
- Beliren yetişkinlik döneminde benliğin ayrımlaşması ile bireylerin sosyal onay ihtiyacı ve kişilerarası duyarlılık düzeyleri arasındaki ilişki
The relations between differantiation of self, need for social approval and interpersonal sensitivity in emerging adulthood
EMİNE BESTE ALBAN
- Birey merkezli psikolojik danışmaya dayalı yaşamı gözden geçirme yönteminin beliren yetişkinlik ve ileri yetişkinlik dönemindeki bireylerin yaşam doyumuna ve yaşam anlamına etkisi
The effect of life review intervention based on person centered psychological counseling on life satisfaction and the meaning of life of individuals in emerging adulthood and late adulthood period
MERT ONGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANİFE KAHRAMAN
- A qualitative study on the impact of sisterhood on romantic relationships in emerging adulthood
Genç yetişkin kız kardeşlerin paylaşımlarının romantik ilişkilerine etkisi üzerine niteliksel bir araştırma
SELİN TAHMAZOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ANIL ÖZGE ÜSTÜNEL BALCI