Tip 2 diyabetli hastalarda krononütrisyon profili ve yeme jetlagı ile metabolik kontrol arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Chrononutrion profile eating jetlag in patients with type 2 diabetes evaluation of the relationship between metabolic control
- Tez No: 945648
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEHRA BÜYÜKTUNCER DEMİREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Ertürk B., Tip 2 Diyabetli Hastalarda Krononütrisyon Profili ve Yeme Jetlagı ile Metabolik Kontrol Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme Bilimleri Programı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2025. Bu çalışma, Tip 2 Diyabetes Mellitus (DM) bireylerde kronobeslenme profili ve yeme jetlagının metabolik kontrol parametreleriyle ilişkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Polikliniğine başvuran, 18-65 yaş aralığında 75 Tip 2 DM'lu birey ve 95 sağlıklı kontrol birey çalışmaya dahil edilmiştir. Katılımcıların genel özellikleri, biyokimyasal parametreleri, antropometrik ölçümleri, kronobeslenme profilleri ve beslenme kayıtları (birbirini takip eden iki gün hafta içi, iki gün hafta sonu) alınmış; Akdeniz Diyetine Uyum Ölçeği (MEDAS/PREDIMED), Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi–Kısa Form (IPAQ-SF), Munich Kronotip Anketi (MKA) ve Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi Ölçeği (PUKİ) uygulanmıştır. Akdeniz diyeti uyum puanları, fiziksel aktivite düzeyi ve temel beslenme davranışlarında gruplar arasında anlamlı fark bulunmamıştır (her biri için p>0.05). En çok besin tüketilen öğün kontrol grubunda akşam yemeği iken, hasta grubunda ana öğün değil diğer öğün seçiminin ön planda olduğu saptanmıştır (p0,05). Yeme jetlagı varlığı, antropometrik ölçümler ve metabolik parametrelerle genel olarak anlamlı ilişki göstermemiştir (p>0,05). Ayrıca, Tip 2 DM'lu bireylerde yeme jetlagı varlığı ile glisemik kontrol (HbA1c≤7) düzeyi arasında anlamlı fark bulunmamıştır (p=0,728). Uyku kalitesi açısından, PUKİ skorları ve alt bileşenleri ile gruplar arasında anlamlı fark saptanmamıştır (p>0,05). Yeme jetlagı olan ve olmayan bireylerin iyi ve kötü uyku kalitesine sahip olma durumlarına göre dağılımları benzer bulunmuş (%49'a %51 ve %49,6'ya %50,4) ve istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p=0,940). Katılımcıların kronotip dağılımına göre yeme jetlagı durumu incelendiğinde, yeme jetlagı oranları sabahçıl tiplerde çok düşük, ara tiplerde çok yüksek, akşamcıl tiplerde ise özellikle hasta grubunda oldukça düşüktür. Ancak, genel olarak yeme jetlagı varlığı ile kronotip arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0,05). Sosyal jetlag bakımından ise, kontrol grubunda hasta grubuna göre anlamlı şekilde daha sık görülmüştür (p=0,017). Ayrıca sosyal jetlag, yeme jetlagı olan bireylerde anlamlı şekilde daha yüksek bulunmuştur (p
Özet (Çeviri)
Ertürk B., Evaluation of the Relationship Between Chrononutrition Profile, Eating Jetlag, and Metabolic Control in Patients with Type 2 Diabetes, Hacettepe University Graduate School of Health Sciences, Department of Nutrition and Dietetics, Master's Thesis, Ankara, 2025. This study investigated the relationship between chrononutrition profile, eating jetlag, and metabolic control parameters in individuals with Type 2 diabetes. The study included 75 individuals with Type 2 diabetes and 95 healthy controls, aged 18–65 years, from Endocrinology and Metabolism Outpatient Clinic at Hacettepe University Adult Hospital. General characteristics, biochemical and anthropometric measurements, chrononutrition profiles, and dietary intake on two consecutive weekdays and two consecutive weekend days were recorded. Additionally, the Mediterranean Diet Adherence Screener (MEDAS/PREDIMED), the International Physical Activity Questionnaire – Short Form (IPAQ-SF), the Munich Chronotype Questionnaire (MCTQ), and the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) were applied. No significant differences were found between the groups in terms of the Mediterranean diet adherence, level of physical activity, or basic dietary behaviors (p>0.05 for each). While the most frequently consumed meal was dinner in the control group, it was found that the choice of other meals rather than the main meal was prioritised in the patient group (p 0.05 for both). The presence of eating jet lag was not significantly associated with anthropometrical measurements or metabolic parameters (p>0.05 for each). Additionally, no significant difference was observed between individuals with type 2 diabetes in terms of glycaemic control (HbA1c ≤7) and the presence of eating jetlag (p=0.728). In terms of sleep quality, no significant differences were found between the groups in total PDQI scores or subcomponents (p>0.05). The proportion of individuals with and without eating jet lag who reported good or poor sleep quality was similar (49% vs 51% and 49.6% vs 50.4%, respectively), and no statistically significant difference was found (p = 0.940). When eating jet lag was analysed according to chronotype distribution, eating jet lag was found to be rare in morning types while frequent in intermediate types, and very rare in evening types with type 2 diabetes. However, no significant relationship was found between eating jetlag and chronotype in general (p>0.05). Social jetlag was more frequent in the control group than in the patient group (p=0.017). Additionally, social jetlag was also significantly higher in individuals with eating jetlag (p
Benzer Tezler
- Tip 2 diyabetli hastalarda insülin direnci ve beta hücre fonksiyonu ile leptin, grelin, obestatin ve resistin ilişkisi
Relationship among leptin, ghrelin, obestatin and resistin with insulin resistance and beta cell function in type 2 diabetic patients
MAHMUT BOZKURT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
BiyokimyaFırat ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN HALİFEOĞLU
- Tip 2 diyabetli hastalarda periodontal tedavinin plazma ve dişeti oluğu sıvısı adezyon molekülleri düzeyi üzerine etkisi
Influence of nonsurgical periodontal therapy on soluble adhesion molecule levels in plasma and gingival crevicular fluid of type 2 diabetes mellitus patients
LERZAN NİSA UYGUN
Doktora
Türkçe
2009
Diş HekimliğiSelçuk ÜniversitesiPeriodontoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL MARAKOĞLU
- Tip 2 diyabetli hastalarda mikroalbüminüri ile karbonmonoksid difüzyon kapasitesi arasındaki ilişki
The association between microalbuminuria and carbonmonoxide diffusion capacity in the patients with type 2 diabetes mellitus
YAKUP ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıHarran Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. HAKAN BÜYÜKHATİPOĞLU
- Tip 2 diyabetli hastalarda profesyonel egzersizin oksidatif stres ve yaşam kalitesi üzerine etkisini inceleyen klinik çalışma
Clinical trial investigating the effect of professional exercise on oxidative stress and quality of life in patients with type 2 diabetes
NESRİN DOĞAN DEDE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıSelçuk Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. SAİT GÖNEN
- Tip 2 diyabetli hastalarda eksenatid kullanımının kemik metabolizması üzerindeki etkisinin retrospektif olarak araştırılması
Retrospective investigation of the effect of exenatide use on bone metabolism in patients with type 2 diabetes
ESRA ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıBursa Uludağ Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER CANDER