Modern Mısır tiyatrosunda Mustafa Mahmud ve tiyatrocu kişiliği
Mustafa Mahmoud and his theatrical persona in modern Egyptian theater
- Tez No: 945996
- Danışmanlar: PROF. DR. YAKUP CİVELEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Modern Arap Edebiyatı, Mısır Edebiyatı, Tiyatro, Mustafa Mahmud, Edebi Eleştiri, Modern Arabic Literature, Egyptian Literature, Theatre, Mustafa Mahmoud, Literary Criticism
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Tiyatro, tarihi süreç içerisinde çeşitli medeniyetlerde ortaya çıkan ve edebiyatın diğer tüm türlerini içerisinde barındıran en eski sanatsal ifade biçimlerinden birisidir. Tiyatro, estetik ve sanatsal yönünün yanı sıra, milletlerin siyasal, kültürel, toplumsal, dini vb. pek çok yönünü yansıtan ve bu yapılara ayna tutan bir özelliğe de sahiptir. Bu bağlamda bu çalışma, modern Mısır edebiyatının zenginleşmesine katkı sağlayan edebiyatçı, doktor ve filozof olan Mustafa Mahmud'un (1921-2009) tiyatrolarını farklı açılardan ele almaya çalışmaktadır. Öncelikle, çalışmanın giriş kısmında dünya edebiyatında tiyatro türünün seyrine kısa bir şekilde değinilmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde ise, klasik köklerden modern döneme kadar Arap edebiyatı içerisinde tiyatro türünün izi sürülmeye çalışılmıştır. Bu bölümde, klasik Arap edebiyatında tiyatro türünün varlığı meselesi tartışıldıktan sonra, Mısır edebiyatında tiyatro türünün başlangıcı, gelişimi, tiyatro eleştirisi, tiyatroda kullanılan dil ve işlenen temalar doküman analiz yöntemi kullanılarak resmedilmeye ve tahlil edilmeye çalışılmıştır. Bu sayede, Mustafa Mahmud'un tiyatrocu yönünün konumlandırılacağı tiyatro geleneği belirlenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise, Mustafa Mahmud'un hayatı, eserleri, sanat anlayışı ve edebi yönüne odaklanılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde, yazarın tiyatroları tarihsel açıdan kategorize edilerek şekilsel ve tematik açıdan inceleme konusu yapılmıştır. Çalışma neticesinde, Mustafa Mahmud'un; tarihi, politik, epik, felsefi, psikolojik ve toplumsal oyunlar kaleme aldığı, oyunlarında siyaset, din, ideoloji, toplum, felsefe, çevre, ahlak vb. gibi çeşitli alanlarda söylem inşa etmeye çalıştığı, ayrıca hem Doğu hem de Batı'nın felsefi ve kültürel birikiminden yararlandığı ve oyunlarında özel olarak Mısır'ın genel olarak ise modern dünyanın çağdaş problemlerine değindiği gibi bulgulara ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Theatre is one of the oldest artistic expressions, encompassing all other literary genres and emerging across various civilizations throughout history. Beyond its aesthetic value, it reflects and mirrors the political, cultural, social, and religious dimensions of nations. This study examines the plays of Mustafa Mahmoud (1921–2009)—a writer, doctor, and philosopher who contributed to the development of Modern Egyptian Literature—from various perspectives. The introduction briefly outlines the evolution of theatre in world literature. The first chapter traces the genre's development in Arabic literature, from classical roots to the modern era. It discusses the presence of theatre in classical Arabic literature and analyzes the emergence, growth, criticism, language, and themes of Egyptian theatre using document analysis. This establishes the theatrical tradition within which Mahmoud's plays can be situated. The second chapter focuses on Mahmoud's biography, works, artistic vision, and literary characteristics. The third chapter categorizes his plays chronologically and analyzes them structurally and thematically. The study concludes that Mahmoud wrote plays with historical, political, philosophical, psychological, and social dimensions. His works construct discourses on politics, religion, ideology, society, ethics, and the environment. He draws from both Eastern and Western philosophical and cultural traditions, addressing Egypt's issues specifically and those of the modern world in general.
Benzer Tezler
- Türkiye'de 1923-1950 yılları arasında sinema ve tiyatro
Cinema and theater between the years 1923-1950 in Turkey
ÖZLEM KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü SanatlarıBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİLAY ÖZER
- Eurpides'te çocukların sessizliği
The silence of children in Euripides
MERVE SAMAST
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
TarihİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE AYÇİÇEK
- Toplumsal bir eleştiri aracı olarak arap edebiyatında tiyatro
Theatre in arabic literature as a tool of social critique
MUAZ KAHYAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE BAĞMANCI
- Filistin edebiyatında Ğassân Kenefânî ve el-Bâb isimli tiyatrosunun teknik ve tematik açıdan incelenmesi
Ghassan Kanafani in Palestinian literature and technichal and thematic examination of his theater named al-Bab
ŞÜKRAN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURULLAH YILMAZ
- Réécrire Molière en Turquie à l'Âge des réformes: Seconde moitié du XIXe siècle
Reformlar Çağında Türkiye'de Molière'in yeniden yazımı: 19. yüzyılın ikinci yarısı
ÇİĞDEM KURT WILLIAMS
Doktora
Fransızca
2015
Karşılaştırmalı EdebiyatYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE BANU KARADAĞ
PROF. DR. GUY DUCREY