Distopik romanlarda totalitarizm ve dijital diktatörlük
Totalitarianism and digital dictatorship in dystopian novels
- Tez No: 946068
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET AKINCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Public Administration, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aksaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Bu tez, distopya türünün siyasal eleştiri yeteneğini, özellikle totalitarizm ve dijital diktatörlük kavramları ekseninde ele alarak incelemektedir. Çalışmada, distopik edebiyatın yalnızca karanlık gelecek tahayyülleri üretmekle kalmadığı, aynı zamanda dönemin siyasal yapılarına eleştirel bir perspektif sunduğu savunulmaktadır. Bu bağlamda George Orwell'in 1984, Aldous Huxley'in Cesur Yeni Dünya, Yevgeni Zamyatin 'in Biz, Ray Bradbury'nin Fahrenheit 451 ve Dave Eggers'ın Çember adlı eserleri analiz edilmiştir. Söz konusu romanlar, gözetim, sansür, bireysellik kaybı ve propaganda gibi temalar üzerinden totaliter rejimlerin işleyişini edebi biçimde görünür kılmaktadır. Çalışmada bu metinler, totaliter sistemlerin yapısı ve dijital diktatörlük kavramları üzerinden analiz edilmiş, teknolojinin yeni gözetleme aracı olduğu teorisi doğrultusunda değerlendirilmiştir. Ayrıca dijitalleşmenin otoriter pratiklere kazandırdığı yeni boyutlar, özellikle Çember romanı üzerinden tartışılmıştır. Araştırma nitel bir yöntemle yürütülmüş; kuramsal literatür taraması ve metin çözümlemesi yoluyla distopya ile totaliter rejimler ve dijital otoriterlik biçimleri arasındaki benzerlikler ortaya konmuştur. Elde edilen bulgular, distopik anlatıların yalnızca birer kurgu değil, aynı zamanda dijital çağın siyasal eğilimlerine dair güçlü birer uyarı olduğunu göstermektedir. Çalışmada, mevcut hâkimin, toplumu dönüştürmede artık zor kullanma gücü yerine; dijital alana kayan baskı ve kontrol mekanizmaları üzerinden, bireylerin düşünsel ve yaşamsal alanlarının dijital diktatörler tarafından kısıtlanması vurgulanmıştır. Değişen ve gelişen dünyada iktidarlar, artık sınırlamaları ve yasakları sokaklara kolluk kuvvetlerini yönlendirmek, şiddet uygulamak yerine ceplerimizde taşıdığımız telefonlarla, neredeyse her evde mevcut olan bilgisayarlarla bir ağ yumağına dönmüş sosyal ve dijital hayatımızın içinde bulanan şeffaf zincirlerle bireyleri kontrol etmektedir. Bu yönüyle tez, distopya edebiyatı aracılığıyla dijital diktatörlük tartışmalarına kuramsal ve eleştirel bir katkı sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the political critique capacity of the dystopian genre, particularly through the concepts of totalitarianism and digital dictatorship. It argues that dystopian literature not only constructs dark visions of the future, but also offers a critical perspective on the political structures of its own time. In this context, the novels 1984 by George Orwell, Brave New World by Aldous Huxley, We by Yevgeny Zamyatin, Fahrenheit 451 by Ray Bradbury, and The Circle by Dave Eggers are analyzed. These works of fiction reveal the functioning of totalitarian regimes through themes such as surveillance, censorship, the loss of individuality, and propaganda. The selected texts are examined through the theoretical frameworks of totalitarian systems and digital dictatorship, with a particular emphasis on the idea of technology as a new tool of surveillance. The novel The Circle is especially explored to discuss how digitalization brings new dimensions to authoritarian practices. The research was conducted using a qualitative methodology, employing theoretical literature review and textual analysis to reveal the similarities between dystopia, totalitarian regimes, and forms of digital authoritarianism. The findings indicate that dystopian narratives are not merely works of fiction, but also serve as powerful warnings regarding the political tendencies of the digital age. The study emphasizes that contemporary authorities no longer primarily rely on coercive force to transform society; instead, mechanisms of pressure and control have increasingly shifted to the digital realm, where digital dictators restrict individuals' intellectual and existential spheres. In a changing and evolving world, regimes now exercise control not by deploying law enforcement to the streets or through overt violence, but by using the smartphones we carry and the computers present in almost every home. These tools have become part of a web of digital and social life, through which individuals are bound by transparent chains of surveillance and regulation.In this regard, the thesis aims to offer a theoretical and critical contribution to the discourse on digital dictatorship through the lens of dystopian literature.
Benzer Tezler
- Edebiyat sosyolojisi çerçevesinde George Orwell'ın Distopya romanlarında toplum tasavvuru: 1984 ve Hayvan çiftliği örnekleri
Envision of society in George Orwell's Distopian novels within the scope of Literary Sociology: Examples of 1984 and Animal farm
MUSTAFA CANER MÜFTÜOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
SosyolojiDumlupınar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATİH ÖZBAY
- Cesur Yeni Dünya, Demir Ökçe ve Biz romanlarının distopik bağlamda analizi
An analysis of Brave New World, The Iron Heel, and We novels within dystopian context
HASAN BİLİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İngiliz Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDIN GÖRMEZ
- Suppression of sexuality and gender in dystopias: George Orwell's Nineteen Eighty-Four, Anthony Burgess's The Wanting seed and Iain Banks's The Wasp Factory
Distopyalarda cinselliğin ve toplumsal cinsiyetin baskılanması: George Orwell'in Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, Anthony Burgess'in Tohuma Hasret ve Iain Banks'ın Eşekarısı Fabrikası
MERVE DİKİCİLER
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Batı Dilleri ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA BURÇİN EROL
- Batılı distopik romanlarda gelecek tasavvurları ve gerçeklik algısı - Biz, Cesur Yeni Dünya ve 1984 örnekleri
Future visions and perception of the reality in western dystopian novels - Examples of We, Brave New World and 1984
SİNAN CERAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
FelsefeSivas Cumhuriyet ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERDİ SELİM
- The other space: Heteotopia, memory and individuality in dystopian novels The Memory Police and The Giver
Öteki mekan: The Memory Police ve The Giver adlı distopik romanlarda heteotopya, hafıza ve bireysellik
ECEM SARILALE
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Batı Dilleri ve EdebiyatıYeditepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİNE BAHAR KARLIDAĞ