Tarih dersinden sosyal bilgilere Türkiye'de ortaokul düzeyinde tarih öğretiminde değişim ve süreklilik
From history to social studies: Change and continuity in history teaching at secondary school level in Turkey
- Tez No: 946074
- Danışmanlar: PROF. DR. REFİK TURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aksaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Tarih derslerinin yerine Sosyal Bilgiler derslerinin okutulmaya başlanmasından günümüze kadar geçen süreçte ortaokul düzeyinde tarih öğretiminde meydana gelen değişimin ortaya konulmasını amaçlayan bu araştırmada 1970 Ortaokul Tarih Programı, 1969 Sosyal Bilgiler Programı, 1985 Milli Tarih Programı ve 1998, 2005 ve 2017 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programları incelenmiştir. Ülkemizde Sosyal Bilgiler dersinin verilmesinden önce ortaokullarda uygulanan son Tarih dersi olan 1970 Ortaokul Tarih Programı, hümanist eğitim yaklaşımının izlerini taşımaktadır. 1973-1974 öğretim yılında ülke çapında uygulanmaya başlanan ilk Sosyal Bilgiler müfredatındaki tarih öğretimi, tarih kültürü oluşturma, vatandaşlık eğitimi verme, ulusal bilinci geliştirme, küresel vatandaşlığı ve barış eğitimini teşvik etme gibi kavramlar etrafında yapılandırılmıştır. 1985 yılında Sosyal Bilgiler dersi kaldırılmış, Milli Tarih, Milli Coğrafya ve Vatandaşlık Bilgisi dersleri getirilmiştir. Türk-İslam Sentezi ideolojisinden etkilenen Milli Tarih dersi, öğrencilere milliyet duygusu, Türk kimliği ve resmi ideolojiye bağlılık aşılamayı amaçlamıştır. 1998 yılında Milli Tarih dersinin yerini alan Sosyal Bilgiler dersi, tarih öğretimi yoluyla vatandaşlık bilinci, tarihsel değişim ve süreklilik anlayışı ve tarih yazım becerileri geliştirmeyi amaçlamıştır. 2005 yılında yapılandırmacı eğitim yaklaşımıyla birlikte güncellenen Sosyal Bilgiler programında tarih konularına daha az yer ayrılmış ancak tarih yazım becerilerini geliştirmeye odaklanan hedefler artırılmıştır. 2017 Sosyal Bilgiler programında tarih konularına daha az vurgu yapılmıştır. Ancak yapılandırmacı yaklaşımla tarih öğretimiyle ilgili değerler, beceriler, sözlü tarih ve yerel tarih gibi kavramların programa dâhil edilmesi, programda çok katmanlı tarih eğitimi yaklaşımın benimsendiğini göstermektedir. Bu çalışma ile tarih konularının, kültürel aktarım, vatandaşlık eğitimi ve üst düzey düşünme becerilerinin gelişimi amacıyla Sosyal Bilgiler müfredatına dâhil edildiği, farklı dönemlerde tarih konularına programlarda verilen ağırlığın değişmesinin politik ve toplumsal dönüşümler ve eğitim politikalarından etkilendiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this research, which aims to reveal the changes that have occurred in history teaching at the secondary school level since the Social Studies courses started to be taught instead of History courses until today, the 1970 Secondary School History program, the 1969 Social Studies program, the 1985 National History program, and the 1998, 2005 and 2017 Social Studies curricula were examined. The 1970 Middle School History course program, which was the last History course implemented in middle schools before the introduction of the Social Studies course in our country, bears the traces of the humanist education approach. History teaching in the first Social Studies curriculum, which was implemented nationwide in the 1973-1974 academic year, was structured around concepts such as creating a history culture, providing citizenship education, developing national consciousness, and encouraging global citizenship and peace education. In 1985, the Social Studies course was abolished, and National History, National Geography, and Civics courses were introduced. Influenced by the Turkish-Islamic Synthesis ideology, the National History course aimed to instill in students a sense of nationhood, Turkish identity, and adherence to the official ideology. The Social Studies course, which replaced National History in 1998, aimed to develop citizenship awareness, understanding of historical change and continuity, and historiographical skills through history instruction. With the transition to the constructivist education approach in 2005, the revised Social Studies curriculum allocated less space to history topics; however, it is evident that the objectives focused on developing historiographical skills were increased. The 2017 Social Studies curriculum demonstrates a continued trend of reduced emphasis on history topics. Nevertheless, the inclusion of concepts such as values, skills, oral history, and local history related to history instruction indicates the adoption of a multi-layered approach to history education within the curriculum. This study concludes that history topics have been incorporated into Social Studies curricula to facilitate cultural transmission, citizenship education, and the development of higher-order thinking skills. Furthermore, the placement of history topics within the curricula has been influenced by political and social transformations and educational policies.
Benzer Tezler
- New perspectives for introducing and developing reading skil is in E. L. T. for the lise I students at state high schools
Başlık çevirisi yok
SEVİNÇ TÜTÜNCÜ
- Ortaokul milli tarih ders programlarının hazırlanmasında politik ve ideolojik tesirler (1985-1997)
Political and ideological influences on the preparation of secondary school national history course programs (1985-1997)
FATİH AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAKUP YILMAZ
- Ortaokul öğrencilerinin yerel tarih öğretimine ilişkin görüşleri: Safranbolu örneği
The views of secondary school students related to local historey: Safranbolu sample
HÜSEYİN BİLİCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET SAİT CANDAN
- Psiko-sosyal açıdan Türkiye'de din eğitimine ilişkin bir değerlendirme
A summarized phsycho-social aspect of religious training in Turkey
EBUBEKİR SIDDIK DİKMENER
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN YILMAZ
- Türkiye ve Azerbaycan'da ortaokul 7. sınıf düzeylerinde coğrafya müfredatlarının karşılaştırılması
The comparison of the geography curriculum in Turkey and Azerbaijan at the 7th grade middle school
MURAT ÇAYKESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK İLGAZ
