Bipolar bozuklukta çocukluk çağı travmalarının allostatik yüke ve serum GDNF düzeyine etkisi
Effects of childhood trauma on allostatic load and serum GDNF levels in bipolar disorder
- Tez No: 946128
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKAY KELEŞ ALTUN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Bipolar bozukluk, çocukluk çağı travmaları, allostatik yük, GDNF, nörotrofik faktörler, fizyolojik stres, serum biyobelirteçleri, Bipolar disorder, childhood trauma, allostatic load, GDNF, neurotrophic factors, physiological stress, serum biomarkers
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Amaç: Bu çalışmada, bipolar bozuklukta (BB) çocukluk çağı travmalarının (ÇÇT), bireydeki birikimli fizyolojik stres yükü olan allostatik yük (AY) ve nöronal plastisiteyle ilişkili glial hücre türevi nörotrofik faktör (GDNF) düzeyleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Amaç, ÇÇT'nin nörobiyolojik izlerinin sistemik fizyolojik stres ve nörotrofik yanıt düzeyleri üzerinden nasıl biçimlendiğini çok sistemli bir yaklaşımla ortaya koymaktır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel vaka-kontrol desenindeki bu çalışmaya, DSM-5-TR'ye göre BB tanısı almış ve ötimik evrede (HDÖ≤7, YMDÖ≤6) olan 101 hasta ile yaş ve cinsiyet açısından eşleştirilmiş 75 sağlıklı kontrol dahil edilmiştir. ÇÇT öyküsü Çocukluk Çağı Travma Ölçeği ile değerlendirilmiş; AY, 16 farklı biyobelirteçten oluşturulan kompozit skorla hesaplanmış; serum GDNF düzeyleri ELISA yöntemiyle ölçülmüştür. Veriler gruplar arası karşılaştırma, korelasyon ve regresyon analizleri ile değerlendirilmiştir. Bulgular: BB grubunda AY skoru ve metabolik sendrom kriter sayısı sağlıklı gruba kıyasla anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Serum GDNF düzeyleri ise BB hastalarında anlamlı biçimde daha yüksek saptanmış; bu artışın AY, ÇÇT puanı veya metabolik yükten bağımsız olduğu görülmüştür. GDNF düzeylerini yordamada yalnızca antipsikotik eşdeğer doz zayıf ama anlamlı bir etki göstermiştir. Travma puanları, genel AY skorunu öngörmemiş; ancak sistolik ve diyastolik kan basıncı gibi kardiyovasküler parametrelerle pozitif ilişkiler göstermiştir. Sonuç: Serum GDNF düzeylerindeki artış, BB'ye özgü nörobiyolojik süreçlere veya kronik farmakoterapiye bağlı, çevresel stres yüklerinden büyük ölçüde bağımsız bir nörotrofik adaptasyon örüntüsünü yansıtıyor olabilir. Travmanın sistemik fizyolojik düzeyde belirgin etkisi saptanmamış olsa da kardiyovasküler sistem gibi seçici fizyolojik göstergeler üzerindeki etkisi önemini korumaktadır. Bu çalışma, ÇÇT'nin BB'deki biyolojik etkilerini AY ve GDNF ekseninde bütüncül biçimde değerlendiren ilk örneklerden biridir ve GDNF'in fizyolojik stresten bağımsız, hastalığa özgü bir belirteç olarak değerlendirilebileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: In this study, the effects of childhood traumas (CT) in bipolar disorder (BD) on allostatic load (AL), the cumulative physiological stress burden in an individual, and on the levels of glial cell line-derived neurotrophic factor (GDNF), associated with neuronal plasticity, were investigated. The aim is to reveal, through a multi-system approach, how the neurobiological traces of CT are shaped by systemic physiological stress and neurotrophic response levels. Materials and Methods: This cross-sectional case-control study included 101 patients diagnosed with BD according to DSM-5-TR and in a euthymic state (HDRS≤7, YMRS≤6), and 75 age- and gender-matched healthy controls. A history of CT was assessed using the Childhood Trauma Questionnaire; AL was calculated with a composite score created from 16 different biomarkers; and serum GDNF levels were measured using the ELISA method. The data were evaluated with intergroup comparisons, correlation, and regression analyses. Findings: The AL score and the number of metabolic syndrome criteria were found to be significantly higher in the BD group compared to the healthy group. Serum GDNF levels were also detected to be significantly higher in BD patients; this increase was found to be independent of AL, CT score, or metabolic load. In predicting GDNF levels, only the antipsychotic equivalent dose showed a weak but significant effect. Trauma scores did not predict the overall AL score; however, they showed positive correlations with cardiovascular parameters such as systolic and diastolic blood pressure. Conclusion: The increase in serum GDNF levels may reflect a neurotrophic adaptation pattern that is largely independent of environmental stress loads and is associated with neurobiological processes specific to BD or chronic pharmacotherapy. Although no significant effect of trauma was detected at the systemic physiological level, its impact on selective physiological indicators, such as the cardiovascular system, remains important. This study is one of the first to holistically evaluate the biological effects of CT in BD along the AL and GDNF axis, and it suggests that GDNF could be considered a disease-specific biomarker, independent of physiological stress.
Benzer Tezler
- Bipolar bozuklukta çocukluk çağı travmalarının klinik özellikler ile ilişkisi
The relationship between childhood trauma and clinical features of bipolar disorder
TUBA YILMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriOndokuz Mayıs ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN SARISOY
- Bipolar affektif bozuklukta bağlanma biçimleri, çocukluk çağı travmaları ve agresyon ilişkisi
The relationship between attachment styles, childhood trauma and aggression in bipolar affective disorder
ZEYNEP UĞUR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
PsikiyatriSağlık BakanlığıPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DR. MÜNEVVER HACIOĞLU YILDIRIM
- İntihar düşüncesi ve girişimi olan yatarak tedavi gören kadın hastaların çocukluk çağı travması, dissosiyasyon ve impulsivite yönünden değerlendirilmesi
Evaluation of the inpatient women hospitalized after suicidal attempt or ideation for childhood trauma, dissociation and impulsivity
EMRE TOLUN
- Karma belirtili olan ve olmayan major depresif bozuklukta disosiyatif belirtiler ve çocukluk çağı travmalarının incelenmesi
Examination of disocitive symptoms and childhood traumas in mixed and non-matched major depressive disorder
BETÜL GÜZELCEOĞLU AYGÜN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNAY ÖNEN
- Bipolar affektif bozukluk hastalarında çocukluk çağı travmaları, aleksitimi ve dissosiyatif belirtilerin sıklığı ve diğer klinik özelliklerle ilişkisi
Childhood traumas, alexithymia and dissosiative experiences among bipolar affective disorder patients and relationships with their clinical features
ONUR YILMAZ