Yetişkinlere yönelik dijital vatandaşlık uzaktan öğretim programının hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi
Preparation, implementation and evaluation of digital citizenship distance learning program for adults
- Tez No: 946253
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE ÇELİKÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 348
Özet
Dijital teknolojilerin hızla gelişmesi, insan yaşamının pek çok yönünü köklü bir şekilde değiştirmiş ve Dijital Çağ olarak adlandırılan yeni bir dönemin başlamasına neden olmuştur. Bu dönüşüm, bireylerin günlük yaşam alışkanlıklarını dijital platformlara taşımasını sağlarken, dijital ortamlarda bilinçli ve sorumlu hareket edebilme ihtiyacını da beraberinde getirmiştir. Dijital vatandaşlık kavramı, bireylerin dijital dünyada etkin, güvenli ve etik bir şekilde varlık göstermelerini ifade eden temel bir beceri olarak öne çıkmaktadır. Dijital vatandaşlık bilincinin yaygınlaştırılması, bireylerin dijital hak ve sorumluluklarını kavramalarını sağlamak adına hem bireysel hem de toplumsal düzeyde kritik bir gereklilik haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, yetişkinlere yönelik dijital vatandaşlık uzaktan öğretim programının (YEDVÖP) geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesidir. Çalışmanın yöntemi karma yöntem, deseni ise çok aşamalı karma desendir. Bu yöntem doğrultusunda, araştırmanın farklı aşamalarında farklı veri toplama ve analiz yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma, üç farklı çalışma grubu üzerinde yürütülmüştür. İlk çalışma grubu, ihtiyaç analizinin gerçekleştirilmesi amacıyla oluşturulmuş olup 256 yetişkinden oluşmaktadır. İkinci çalışma grubu, programın uygulama ve değerlendirme aşamalarında yer almak üzere seçilmiş ve 42 katılımcıdan meydana gelmiştir. Son olarak, programın tamamlanmasının ardından katılımcı memnuniyetine ilişkin görüşlerin belirlenmesi amacıyla oluşturulan üçüncü çalışma grubu 10 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmada nicel veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen Yetişkinlere Yönelik Dijital Vatandaşlık Uzaktan Eğitim Programı İhtiyaç Analizi Formu, YEDVÖP Tasarısı Uzman Değerlendirme Formu, Dijital Vatandaşlık Tutum Ölçeği, YEDVÖP Başarı Testi, Modül Sonu Değerlendirme Soruları ve Yansıtıcı Günlükler aracılığıyla toplanmıştır. Nitel veriler ise Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde, nicel veriler için SPSS Paket Programı (Yüzde (%), Frekans (f) alma tekniği, Ortalama, Standart Sapma, Kruskal-WallisTesti, Faktör Analizleri, Madde Güçlük ve Ayırt Edicilik analizleri, KR-20 Madde Güvenirlik analizi, ilişkili ölçümler için t-testi) kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz ve içerik analizi yöntemlerinden yararlanılmıştır. İhtiyaç analizi bulgularına göre, yetişkinlerin dijital vatandaşlık beceri düzeylerine ilişkin ölçek ortalaması 2.65 olarak tespit edilmiştir. Bu sonuç, katılımcıların dijital vatandaşlık becerilerini genel olarak düşük seviyede değerlendirdiğini göstermektedir. Alt beceriler incelendiğinde, katılımcıların kendilerini en yetersiz hissettikleri alanın dijital hukuk olduğu, en yeterli gördükleri becerinin ise dijital erişim olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, yetişkinlerin %84,4'ü dijital vatandaşlık eğitiminin gerekli olduğunu ifade etmiştir. Bu bulgulardan hareketle Yetişkinlere Yönelik Uzaktan Öğretim Programının dijital vatandaşlık ve dijital sağlık, dijital ticaret, dijital hak ve sorumluluk, dijital kanun, dijital güvenlik, dijital katılım, dijital erişim, dijital iletişim, dijital okuryazarlık, dijital etik olmak üzere toplam on alt boyuttan oluşan 11 modül hazırlanmış, uygulanmış ve değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, geliştirilen öğretim programının yetişkinlerin dijital vatandaşlık bilgi ve becerileri ile dijital teknolojilere yönelik tutumları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etki olduğunu göstermiştir. Elde edilen nitel bulgularda bunu teyit etmiştir. Bu doğrultuda hazırlanmış olan programın uygun platformlarda ve kurumsal olarak yetişkinlere sunulması önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
The rapid advancement of digital technologies has profoundly transformed various aspects of human life, ushering in a new era known as the Digital Age. This transformation has led individuals to integrate digital platforms into their daily routines while simultaneously creating a pressing need for conscious and responsible engagement in digital environments. The concept of digital citizenship has emerged as a fundamental competency, encompassing individuals' ability to navigate the digital world effectively, securely, and ethically. Promoting digital citizenship awareness has become a critical necessity at both individual and societal levels, ensuring that individuals comprehend their digital rights and responsibilities. The aim of this study is to develop, implement and evaluate an adult digital citizenship distance education program (YEDVÖP). The method of the study is mixed method and the design of the study is a multi-stage mixed design. In line with this method, different data collection and analysis method were used at different stages of the study. The research was conducted on three different study groups. The first study group was formed to conduct the needs analysis and consisted of 256 adults. The second study group was selected to take part in the implementation and evaluation stages of the program and consisted of 42 participants. Finally, the third study group, which was formed to determine the views on participant satisfaction after the completion of the program, consisted of 10 participants. Quantitative data were collected through the researcher-developed Adult Digital Citizenship Distance Education Program Needs Analysis Form, CEVTP Design Expert Evaluation Form, Digital Citizenship Attitude Scale, CEVTP Achievement Test, End-of-Module Evaluation Questions and Reflective Diaries. Qualitative data were obtained through a semi-structured interview form. Translated with DeepL.com (free version)In the analysis of the data, SPSS Package Program (Percentage (%), Frequency (f), Mean, Standard Deviation, Kruskal-Wallis Test, Factor Analysis, Item Difficulty and Distinctiveness analysis, KR-20-21 Item Reliability analysis, t-test for related measurements) were used for quantitative data. Descriptive analysis and content analysis methods were used to analyze qualitative data. According to the findings of the needs analysis, the average score for adults' digital citizenship competency levels was determined to be 2.65. This result indicates that participants generally perceive their digital citizenship skills as low. When examining sub-skills, it was found that participants felt the least competent in digital law, while they considered themselves most proficient in digital access. Additionally, 84.4% of the adults stated that digital citizenship education is necessary. Based on these findings, 11 modules consisting of a total of ten sub-dimensions including digital citizenship and digital health, digital commerce, digital rights and responsibilities, digital law, digital security, digital participation, digital access, digital communication, digital literacy, digital ethics were prepared, implemented and evaluated. The findings of the study showed that the developed curriculum had a statistically significant effect on adults' digital citizenship knowledge and skills and their attitudes towards digital technologies. This was confirmed by the qualitative findings. In this direction, it is recommended that the program prepared in this direction be presented to adults on appropriate platforms and institutionally.
Benzer Tezler
- Climate change communication for meaningful youth engagement: Insights from Turkish youth
Gençliğin anlamlı katılımı için iklim değişikliği iletişimi: Türk gençliğinden içgörüler
ÖMÜR GÖZDE SEVİMLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiBilim, Teknoloji ve Toplum Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI ÖĞÜT ERBİL
- Bosna Hersek'te Avrupa Birliği dijital okuryazarlık ve yeterlilik çerçevesinin sınanması üzerine bir araştırma
A research on testing the European Union digital literacy and competency framework in Bosnia and Herzegovina
EMİR HAMBO
Doktora
Türkçe
2024
İletişim Bilimleriİstanbul Ticaret ÜniversitesiMedya Ve İletişim Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FÜSUN ALVER
- Development of basic digital skills test for adults: A validity and reliability test
Yetişkinlere yönelik dijital beceriler testi geliştirme çalışması: Geçerlilik ve güvenilirlilik uygulaması
KADRİYE ERTEKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DR. TÜRKER TOKER
- Genç yetişkinlere yönelik kütüphane hizmeti sunan kütüphanecilerin nitelikleri
Qualifications of librarians providing library services to young adults
ESRA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT YILMAZ
- Litvanya'da yetişkinlere yönelik teknoloji okuryazarlığı eğitimleri
Technology literacy trainings in adult education in Lithuania
BAŞAK BİLGESU GELBAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. TUĞBA ÖZTÜRK