Analysis of the Central Bank of the Republic of Türkiye policies over monetary policy texts with NLP (Natural Language Processing) method
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası politikalarının para politikası metinleri üzerinden NLP (Doğal dil işleme) yöntemi ile analiz edilmesi
- Tez No: 946287
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMÜR SALTIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonomi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekonomi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Bu tez, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) para politikası metinlerini doğal dil işleme (NLP) teknikleriyle analiz ederek, merkez bankası iletişiminin piyasa beklentileri üzerindeki etkisini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Özellikle faiz oranı kararlarının yanı sıra sözlü yönlendirmelerin de ekonomik aktörler üzerinde belirleyici etkileri olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda, merkez bankası başkanlarının konuşmaları ve politika metinleri, makine öğrenmesi tabanlı bir NLP modeli ve Chat-GPT ile duygu analizine tabi tutulacaktır. Çalışmada, para politikası iletişiminin tonu, içeriği ve yönlendirici gücü üzerinden piyasa beklentilerine etkisi ölçülmeye çalışılacaktır. Söz konusu analiz, TCMB'nin şeffaflık, güvenilirlik ve öngörülebilirlik düzeyinin belirlenmesi açısından önem arz etmektedir. Ayrıca, çalışma ekonomi ve yapay zekâ disiplinlerini birleştirerek, merkez bankası iletişiminin yapısal analizine katkıda bulunmaktadır. Elde edilen bulgular, para politikasının sadece sayısal göstergelerle değil, aynı zamanda kullanılan dilin tonu ve içeriğiyle de yön verdiğini göstermeyi hedeflemektedir. Bu yönüyle çalışma, karar alıcılara ve piyasa katılımcılarına merkez bankası metinlerinin daha etkin yorumlanması konusunda yol gösterici olmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to analyze the monetary policy texts of the Central Bank of the Republic of Türkiye (CBRT) using Natural Language Processing (NLP) techniques, evaluating the impact of central bank communication on market expectations. Beyond interest rate decisions, verbal guidance plays a significant role in shaping the behavior of economic agents. In this context, the speeches and official statements of CBRT governors will be subjected to sentiment analysis using Chat-GPT and a machine learning-based NLP model. The study measures how the tone, content, and guidance embedded in monetary policy communication influence market expectations. This analysis is critical for assessing the transparency, credibility, and predictability of the CBRT. Furthermore, the research bridges economics and artificial intelligence, contributing to the structural analysis of central bank communication. The findings aim to demonstrate that monetary policy is driven not only by numerical indicators but also by the linguistic tone and content used in communication. In this regard, the study offers valuable insights for policymakers and market participants, guiding them toward more effective interpretation of central bank discourse.
Benzer Tezler
- An analysis of The Central Bank of The Republic of Türkiye (CBRT)'s monetary policy communication with text mining
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) para politikası iletişiminin metin madenciliği ile analizi
ŞEYDA AYAN ÖZBEK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
EkonomiTED ÜniversitesiUygulamalı Veri Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM ÜNALMIŞ
- Türkiye ekonomisinde COVİD-19 pandemisinin makroekonomik göstergeler ile analizi
Analysis of COVID-19 economic crisis in Türkiye economy with macroeconomic indicators
GAYYUBE BEHREM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İCLAL ÜNÜVAR
- Türkiye'de döviz kurlarından yurtiçi fiyatlara geçiş etkisi'nin ekonometrik analizi: 2016 - 2022 dönemi
Econometric analysis of the pass-through from exchange rates to domestic prices in Türkiye: 2016 - 2022 period
EYÜP BERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiGaziantep Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RÜSTEM YANAR
DOÇ. DR. MEHMET AKİF DESTEK
DOÇ. DR. MEHMET ALİ POLAT
- Two decades of central banking: Institutional change in Türkiye's political economy
Merkez bankacılığının yirmi yılı: Türkiye'nin politik ekonomisinde kurumsal değişim
ALİ BERK İDİL
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ekonomiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN TOLGA BÖLÜKBAŞI
- Havayolu işletmelerinde kârlılık performansının makro berlirleyicileri: Türkiye örneği
Macro determinants of profitability performance in airline companies: The case of Türkiye
MEHTAP AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sivil HavacılıkTürk Hava Kurumu ÜniversitesiHavacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN GÜZEL
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE YILMAZ