Robinsonad edebiyatta insan doğası, tahakküm ilişkileri ve mülkiyet problemi
Human nature, domination, and the property issue in Robinsonade literature
- Tez No: 946353
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUZAFFER DÜLGER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu çalışma, Robinsonad türüne ait üç temel eser — Hay bin Yakzan, Robinson Crusoe ve Cuma ya da Pasifik Arafı — üzerinden insan doğasına ilişkin farklı yaklaşımların, insan hakları ve mülkiyet hakkı üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Devletin ve pozitif hukukun bulunmadığı koşullarda, bireyin diğer insanlarla, doğayla ve nesnelerle kurduğu tahakküm ilişkileri, hem hukuk hem de edebiyat perspektifinden analiz edilmiştir. Bu çerçevede, iki disiplinin sınırlarına riayet edilerek, edebi eserlerde yer alan hukuki kavramların çözümlemesini esas alan“edebiyatta hukuk”yaklaşımı benimsenmiştir. İnsan hakları bağlamında köleleştirme, sömürgecilik ve mülkiyet gibi kavramların yanı sıra, hayvanlara yönelik ahlaki sorumluluklarımızın sınırlarının nasıl belirlenebileceği sorusu, klasik hukuk yaklaşımlarının ötesine geçilerek, edebiyatın sunduğu imkânlarla yeniden değerlendirilmiştir. Çalışma, metinlerarası bir yöntemle söz konusu eserler arasında karşılaştırmalı bir analiz gerçekleştirmiş; kavramsal dönüşümler ve eserlere özgü farklı yaklaşımlar ortaya konulmuştur. Bu bağlamda, insan doğasını bireyci ve çıkar temelli bir varlık olarak tanımlayan Homo economicus ile onu işbirlikçi ve yardımsever niteliklerle ele alan insan anlayışları karşılaştırılmış; bu yaklaşımların bireyin insanlarla, doğayla ve hayvanlarla kurduğu ilişkiler üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Ayrıca, insan doğasının mahiyetine dair çeşitli örnekler üzerinden yürütülen tartışmalarla, bu doğaya daha uygun bir hukuk sisteminin imkânları araştırılmıştır. Sonuç olarak, işbirliğine ve yardımseverliğe dayalı bir insan doğası tasavvurunu merkeze alan bu çalışma, Homo economicus modelinin çevresini araçsallaştıran ve tahakküm kuran karakterinin, doğa ve toplumla olan sorunlu ilişkilerini analiz etmiş; nihayetinde Homo economcus'un sınırlarının ve sorumluluklarının tekrar düzenlenebilmesini olanaklı kılan bir hukuk anlayışına kapı aralamıştır.
Özet (Çeviri)
This study examines how different approaches to human nature affect human rights and property rights through three key works of the Robinsonade genre — Hayy ibn Yaqzan, Robinson Crusoe, and Friday, or, The Other Island. In the absence of state and positive law, the relations of domination established by the individual with other humans, nature, and objects are analyzed from both legal and literary perspectives. Within this framework, and respecting the boundaries of both disciplines, the study adopts the“law in literature”approach, which focuses on analyzing legal concepts embedded in literary works. Concepts such as enslavement, colonialism, and property, in the context of human rights, are re-evaluated through the interpretive possibilities of literature, going beyond classical legal approaches — including the question of how to determine the limits of our moral responsibilities toward animals. Using an intertextual method, the study conducts a comparative analysis of the selected texts, revealing conceptual shifts and unique approaches. It contrasts the idea of human nature as Homo economicus — individualistic and self-interested — with understandings that view humans as cooperative and benevolent. It assesses how these views influence human relationships with others, nature, and animals. Furthermore, through various examples about the nature of humanity, the study explores the potential for a legal system better suited to that nature. Ultimately, centering on a vision of human nature based on cooperation and benevolence, this study analyzes the Homo economicus model's instrumental and dominating traits, and its problematic ties with nature and society. It concludes by opening the door to a legal understanding that enables rethinking the limits and responsibilities of Homo economicus.
Benzer Tezler
- How the world changes dystopias: An ecocritical study of evolving climate fiction novels
Dünya distopyaları nasıl değistiriyor: Evrimleşen iklim kurgu romanlarının ekokritik olarak incelenmesi
EDA BEGÜM ERER
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İngiliz Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ÖĞÜT YAZICIOĞLU
- Tracing the crises: Questioning the eco-ethics of future colonialism and terraforming of Mars in Kim Stanley Robinson's Mars trilogy
Krizlerin izinden: Kim Stanley Robinson'un Mars üçlemesinde Mars'ın gelecekteki kolonileştirilmesi ve dünyalaştırılmasının eko-etik anlayışı çerçevesinde sorgulanması
SEHER ÖZSERT
Doktora
İngilizce
2019
İngiliz Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İFAKAT BANU AKÇEŞME
- An application of ecological psychology theories on Kim Stanley Robinson's Mars Trilogy
Başlık çevirisi yok
SARA SOLMAZ
Doktora
İngilizce
2023
İngiliz Dili ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUKADDER ERKAN
- Reading Daniel Defoe's Robinson Crusoe and Joseph Conrad's Heart of Darkness through the lens of new materialism
Daniel Defoe'nun Robinson Crusoe ve Joseph Conrad'ın Heart of Darkness romanlarını yeni maddeci perspektifinden okumak
AYÇE SELVİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İngiliz Dili ve EdebiyatıKapadokya Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA AYKANAT
- Robinson Crusoe: Defoe's deceptive legend of capitalism
Robinson Crusoe: Defoe'nun aldatıcı kapitalizm efsanesi
NURCAN SALTOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
İngiliz Dili ve EdebiyatıÇankaya Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERTUĞRUL KOÇ