Personel servis güzergâhı planlamasında hizmet kesintilerinin yönetilmesi
Service disruption management in personnel shuttle bus route planning
- Tez No: 946636
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SOYSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Üretim ve İşlemler Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Günümüz kent yaşamında hızla artan nüfus ve motorlu araç sayısı, trafik yoğunluğu ve zaman yönetimi gibi önemli sorunları beraberinde getirmektedir. Bu doğrultuda, personel ve öğrencilerin işyerlerine ve eğitim kurumlarına erişimlerinin etkin, güvenilir ve sürdürülebilir biçimde sağlanması, güncel ulaşım planlamalarının temel önceliklerinden biri haline gelmektedir. Artan ulaşım talebi karşısında maliyetlerin yükselmesi ve bütçe kısıtlarının varlığı, karar vericileri ekonomik, çevresel ve sosyal açıdan dengeli çözümler geliştirmeye yönlendirmektedir. Bu çerçevede, ulaşım sürelerinin, maliyetlerin ve enerji tüketiminin azaltılması yalnızca ekonomik kazanç sağlamamakta; aynı zamanda çevresel sürdürülebilirliğe katkı sunma ve toplumsal refah düzeyini artırma potansiyeli taşımaktadır. Ulaşım sistemlerinin etkin ve sürdürülebilir bir şekilde planlanabilmesi için, mevcut kaynakların en verimli şekilde kullanıldığı, rotaların optimize edildiği ve hizmet kalitesinin artırıldığı matematiksel modellerin geliştirilmesi önem arz etmektedir. Literatürde bu kapsamda sıkça ele alınan Okul Servisi Rotalama Problemi (OSRP), öğrenci ve personel taşımacılığında zaman ve maliyet minimizasyonunu hedefleyen önemli bir optimizasyon problemidir. Fakat literatürdeki çalışmalar incelendiğinde öğrenci veya personel taşıma planları oluştururken hizmet kesintisi durumunda alternatif rotalar oluşturan ve mevcut rotalardan sapmayı minimize etmeyi amaçlayan bir çalışmanın mevcut olmadığı görülmektedir. Bu çalışmada, personel ve öğrenci taşımacılığına yönelik olarak, araç kapasitesi ve talep kısıtlarını dikkate alan doğrusal karışık tamsayılı programlama modeli önerilmektedir. Geliştirilen model, toplam katedilen mesafe ile mevcut rotalardan sapmaları minimize etmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, olası hizmet kesintileri durumunda alternatif ulaşım rotalarının oluşturulması ve bu sapmaların en aza indirilmesi yönüyle literatürdeki mevcut çalışmalardan farklılaşmaktadır. Bu doğrultuda, hizmet kesintisi durumunda izlenebilecek olan rotalar sayesinde araç sürücüleri ve servis hizmeti alan personelin karşılaşabileceği belirsizlikleri ve ulaşım süresini en aza indirerek katkı sağlanması hedeflenmektedir. Çalışma kapsamında önerilen model, bir üniversiteye ait ulaşım ağı üzerinde uygulanarak test edilmektedir. Gerçekleştirilen sayısal analizlerde dış kaynak kullanımı ve kümeleme yaklaşımları altında çeşitli senaryolar incelenmekte ve bu senaryolara ilişkin duyarlılık analizleri yapılmaktadır. Elde edilen sonuçlar, önerilen modelin düşük maliyetli çözümler sunduğunu ve rotalardaki sapmaları minimize ederek daha kararlı ve uygulanabilir ulaşım planları oluşturduğunu göstermektedir. Bu sayede, taşımacılık sürecinde görev alan sürücülerin ve hizmetten yararlanan personelin karşılaşabileceği belirsizliklerin azaltılması ve kurumlar açısından daha sürdürülebilir bir ulaşım sisteminin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
In today's urban life, the rapid increase in population and the increase in the number of motor vehicles imply key issues such as traffic density and time management. In this sense, providing effective, reliable and sustainable access for staff and students has become one of the main priorities of current transportation planning. Increasing costs and the existence of budget restrictions in the face of increasing demand for transportation lead decision makers to develop balanced solutions in economic, environmental, and social terms. In this context, reducing transportation times, costs and energy consumption not only provides economic benefits, but also has the potential to contribute to environmental sustainability and enhance societal well-being. In order to plan transportation systems effectively and sustainably, it is important to develop mathematical models that ensure the optimal use of existing resources, route optimization, and improved service quality. The School Bus Routing Problem (SBRP), which is frequently discussed in the literature within this scope, is an important optimization problem that aims to minimize time and cost in employee and student transportation. However, when studies in the literature are examined, it is seen that there is no study that creates alternative routes in case of service disruption that creates alternative routes and aims to minimize deviations from existing routes while creating routes for employees and students. This research presents a mixed integer linear programming model that takes into account vehicle capacity alongside demand limitations for the transit of employees and students. The developed model aims to minimize the total distance covered and the deviations from the routes. In addition, it differs from existing studies in the literature in terms of creating alternative transportation routes in the event of possible service disruptions and minimizing these deviations. In this regard, the routes that can be followed in the event of a service interruption aim to minimize the uncertainties and travel time that vehicle drivers and service users may encounter, thus making a contribution. The proposed model within the scope of the study is tested by applying it on a transportation network belonging to a university. In the numerical analyzes conducted, different scenarios are evaluated within the framework of outsourcing and clustering approaches, accompanied by sensitivity analyzes for these scenarios. The results obtained show that the proposed model provides low-cost solutions and creates more stable and applicable transportation plans by minimizing deviations on the routes. In this way, the objective is to reduce the uncertainties that drivers and service personnel can encounter in the transportation process and to develop a more sustainable transportation system for institutions.
Benzer Tezler
- Development of a new methodology for path optimization of underground mine haul roads using evolutionary algorithms
Yer altı madenlerinde ana nakliye yolu güzergâhının optimize edilmesi maksadıyla evrimleşen algoritmalara dayalı yeni bir metodoloji geliştirilmesi
AHMET GÜNEŞ YARDIMCI
Doktora
İngilizce
2018
Maden Mühendisliği ve MadencilikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMaden İşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELAL KARPUZ
- Genetik algoritma ile kapasiteli servis güzergahı belirlenmesi ve bir uygulama
Capacitated vehicle routing with genetic algorithm and an application
ÖZLEM TABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAnadolu ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR HOŞCAN
- Öğrenci taşıma hizmetlerinde yaşanan güvenlik sorunlarına ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi
Analysis of the stakeholders' opinions about the security problems in the student transportation services
HALİL KARADAŞ
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİYAZİ ÖZER
- Araç rotalama problemi ve örnek bir uygulama
Vehicle routing problem and a case study
MEHMET ERYAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEVRİYE GENCER
- Açık uçlu araç rotalama problemi: M.T.A. servis güzergahlarının belirlenmesi
Open vehicle routing problem: Determination of M.T.A. service routes
MEHMET ÇAĞLAR ÜNSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
MatematikGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HADİ GÖKÇEN