Toksik liderlik, örgütsel umursamazlık ve çalışan sessizliği: Doğrudan ve dolaylı ilişkiler
Toxic leadership, organizational indifference, and employee silence: Direct and indirect relations
- Tez No: 946789
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALPTEKİN DEVELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Örgütlerin verimlilik ve çalışan memnuniyeti gibi temel hedefleri, toksik liderlik, örgütsel umursamazlık ve çalışan sessizliği gibi sorunlar nedeniyle risk altına girebilmektedir. Bu sorunlar, çalışanların örgüte ilgisiz kalmasına, fikirlerini ifade etmemesine ve motivasyon kaybına yol açarak örgütsel performansı olumsuz etkiler. Özellikle toksik liderlik, çalışanların motivasyonunu ve örgüte olan bağlılıklarını ciddi biçimde zayıflatırken onların işlerine karşı ilgilerini kaybetmelerine ve endişelerini dile getirmekten çekinmelerine neden olmaktadır. Örgütsel umursamazlık, örgüt içi meselelere ilgisizlik, çalışan sessizliği ise fikir ve kaygıları paylaşmaktan kaçınma davranışıyla ilişkilidir. Örgütlerde verimliliği ve çalışan memnuniyetini ciddi biçimde etkileme potansiyeline sahip olan bu üç kavramın birlikte ele alındığı çalışmaların yazında sınırlı olduğu görülmektedir. Özellikle örgütsel umursamazlık konusuna ilişkin ulusal yazında yeterli sayıda araştırma bulunmaması dikkat çekicidir. Bu çerçevede, araştırmanın amacı toksik liderlik, örgütsel umursamazlık ve çalışan sessizliği ilişkisini incelemek ve örgütsel umursamazlığın bu ilişkideki aracılık rolünü ortaya koymaktır. Araştırma, Orta Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir devlet üniversitesinin idari personeli üzerinde gerçekleştirilmiş; Nisan 2024'te Google Formlar aracılığıyla toplanan veriler sonucunda 351 katılımcıya ulaşılmıştır. Nicel araştırma yöntemi ve ilişkisel tarama modeli ile tasarlanan çalışmada, veriler IBM SPSS Amos, IBM SPSS ve Process Macro yazılımları kullanılarak analiz edilmiştir. Analizlerde hem doğrudan hem de dolaylı ilişkilere odaklanılmıştır. Bulgulara göre, toksik liderlik örgütsel umursamazlığın açıklanmasına aynı yönde katkıda bulunduğu, ayrıca örgütsel umursamazlığın da çalışan sessizliğin açıklanmasında aynı yönde katkı sağladığı görülmüştür. Son olarak, toksik liderlik ile çalışan sessizliği arasındaki ilişkide örgütsel umursamazlığın aracılık rolü oynadığı belirlenmiştir. Bunlara ek olarak, araştırma kapsamında kullanılan çalışan sessizliği ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması, çalışmanın önemli metodolojik çıktıları arasında yer almaktadır. Elde edilen sonuçlar, işyerlerinde toksik liderlik uygulamalarının azaltılmasının örgütsel umursamazlık ve çalışan sessizliği durumlarını hafifletebileceğini göstermektedir. Çalışma, hem iş dünyasındaki uygulayıcılara hem de ileriki araştırmalara rehberlik edebilecek çeşitli öneriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The fundamental objectives of organizations, such as productivity and employee satisfaction, may be jeopardized by issues like toxic leadership, organizational indifference, and employee silence. These problems negatively affect organizational performance by leading employees to disengage from the organization, refrain from expressing their thoughts, and experience a loss of motivation. In particular, toxic leadership significantly weakens employees' motivation and commitment to the organization, causing them to lose interest in their work and hesitate to voice their concerns. Organizational indifference refers to a lack of attention toward internal organizational matters, while employee silence is associated with the avoidance of sharing ideas and concerns. Although these three concepts have the potential to significantly affect productivity and employee satisfaction within organizations, studies that address them collectively remain limited in the literature. Notably, there is a striking shortage of national-level research focusing specifically on organizational indifference. In this context, the purpose of this study is to examine the relationships among toxic leadership, organizational indifference, and employee silence, and to reveal the mediating role of organizational indifference in this relationship. The study was conducted with administrative staff working at a public university located in the Central Black Sea Region of Turkey. Data were collected via Google Forms in April 2024, yielding a sample of 351 participants. Designed using a quantitative research method and correlational survey model, the study employed IBM SPSS Amos, IBM SPSS, and Process Macro software for data analysis. The analyses focused on both direct and indirect relationships. The findings showed that toxic leadership contributes positively to the explanation of organizational indifference, and that organizational indifference likewise contributes positively to the explanation of employee silence. Finally, it was determined that organizational indifference plays a mediating role in the relationship between toxic leadership and employee silence. Additionally, the Turkish adaptation of the Employee Silence Scale, which was carried out within the scope of this study, represents one of its significant methodological contributions. The results indicate that reducing toxic leadership practices in the workplace may help mitigate both organizational indifference and employee silence. The study offers several recommendations that may serve as guidance for practitioners in the field as well as for future research.
Benzer Tezler
- Toksik liderliğin örgütsel bağlılığa ve iş tatminine etkisi: Bir kamu bankası örneği
The effect of toxic leadership on organizational commitment and job satisfaction: An example of a public bank
YEŞİM ERİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeTekirdağ Namık Kemal Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KORHAN ARUN
- Toxic workplaces, toxic leaders and effect on organizational commitment and employee performance
Toksik işyerleri, toksik liderlerin örgütsel bağlılık ve çalışan performansı üzerindeki etkileri
FADİME MELİS MADEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
İşletmeBahçeşehir Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKÜ UZUNÇARŞILI
- Toksik liderliğin öğretmenlerin mobbing algıları ve örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi
The effect of toxic leadership on teachers' mobbing perceptions and organizational commitment
PELİN ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. İLKNUR MAYA
- Toksik liderliğin iş performansı ve örgütsel özdeşleşmeye etkisi: Kütüphane çalışanları üzerine bir araştırma
The effect of toxic leadership on work performance and organizational identification: A research on library employees
KAMİL GÖKHAN NEBİOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Bilgi ve Belge YönetimiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiRekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM TUNA
- Toksik liderlik algısının örgütsel sessizliğe olan etkisi: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma
The effect of toxic leadership perception on organizational silence: A research on healthcare workers
EDA ALTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sağlık Yönetimiİstanbul Gelişim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE TURHAN