İstismarcı yönetim ve sessiz istifa ilişkisinde psikolojik dayanıklılığın etkisi: Görgül bir araştırma
The effect of psychologi resillience on the relationship between abusive leadership and quiet quitting: An empirical research
- Tez No: 946933
- Danışmanlar: PROF. DR. OYA SEYMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Balıkesir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, istismarcı yönetim ile sessiz istifa arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu ilişkide psikolojik dayanıklılığın düzenleyici etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını test etmektir. Araştırmanın kuramsal altyapısında; istismarcı yönetim, sessiz istifa ve psikolojik dayanıklılık kavramları ayrıntılı biçimde tanımlanmış, bu kavramlara ilişkin güncel alanyazın doğrultusunda kapsamlı bir kuramsal çerçeve oluşturulmuştur. Araştırma kapsamında, değişkenler arasındaki ilişkileri test etmeye yönelik yapısal bir model geliştirilmiş ve bu model nicel bir araştırma yöntemiyle sınanmıştır. Araştırmanın evrenini, Türkiye'de faaliyet gösteren özel sektör kuruluşlarında görev yapan işgörenler oluşturmaktadır. Veriler, geçerliliği ve güvenilirliği daha önce test edilmiş olan İstismarcı Yönetim Ölçeği, Sessiz İstifa Ölçeği ve Kısa Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Veri toplama süreci, çevrim içi anket yöntemiyle gerçekleştirilmiş ve örneklemi farklı sektörlerde çalışan 354 özel sektör işgöreni oluşturmuştur. Veri analiz sürecinde öncelikle değişkenlerin normal dağılıma uygunluğu test edilmiş; ardından açıklayıcı faktör analizi, tanımlayıcı istatistikler, korelasyon ve çoklu regresyon analizleri uygulanmıştır. Elde edilen bulgular, istismarcı yönetimin işgörenlerin sessiz istifa eğilimleri üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir (β = 0,561; p < 0,01; R² = 0,306). Bu bulgu, yöneticiler tarafından sergilenen olumsuz tutum ve davranışların, işgörenlerde sessiz istifa davranışını tetikleyerek gönüllü katkılarını geri çekmelerine ve yalnızca görev tanımlarında yer alan işlerle sınırlı kalmalarına yol açtığını göstermektedir. Psikolojik dayanıklılık değişkeninin sessiz istifa üzerindeki doğrudan etkisi anlamlı bulunmamıştır (β = 0,035; p > 0,05); ancak moderatör etkisi anlamlı çıkmış (β = –0,314; p < 0,05) ve psikolojik dayanıklılığın, istismarcı yönetimin sessiz istifa üzerindeki etkisini zayıflattığı belirlenmiştir. Bu sonuç, işgörenlerin yönetsel olumsuzluklara verdikleri tepkilerin bireysel dayanıklılık düzeylerine bağlı olarak farklılık gösterdiğini ortaya koymakta; örgütsel tutum ve davranışların yalnızca yapısal değil, aynı zamanda bireysel psikolojik dinamikler tarafından da şekillendiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The primary aim of this study is to examine the relationship between abusive supervision and quiet quitting, and to test whether psychological resilience has a statistically significant moderating effect on this relationship. Within the theoretical framework of the research, the concepts of abusive supervision, quiet quitting, and psychological resilience are defined in detail, and a comprehensive conceptual structure has been developed based on current academic literature. A structural model was developed to test the relationships among the variables, and this model was evaluated using a quantitative research method. The study population consists of employees working in private sector organizations operating in Turkey. Data were collected using the Abusive Supervision Scale, the Quiet Quitting Scale, and the Brief Resilience Scale—all of which have previously demonstrated validity and reliability. The data collection process was carried out through an online questionnaire, and the sample consisted of 354 private sector employees from various industries. During the data analysis phase, the normality of the variables was tested first, followed by exploratory factor analysis, descriptive statistics, correlation analysis, and multiple regression analyses. The findings revealed that abusive supervision has a statistically significant and positive effect on employees' quiet quitting tendencies (β = 0.561; p < 0.01; R² = 0.306). This result indicates that the negative attitudes and behaviors displayed by supervisors lead employees to withdraw their voluntary contributions and engage only in duties strictly defined by their job descriptions—thus triggering quiet quitting behavior. While the direct effect of psychological resilience on quiet quitting was found to be statistically insignificant (β = 0.035; p > 0.05), its moderating effect was significant (β = –0.314; p < 0.05). This suggests that psychological resilience weakens the impact of abusive supervision on quiet quitting. Accordingly, the findings indicate that employees' responses to managerial adversity differ based on their level of psychological resilience, demonstrating that organizational attitudes and behaviors are shaped not only by structural factors but also by individual psychological dynamics.
Benzer Tezler
- İstismarcı yönetim ve psikolojik sözleşme ihlalinin çalışanların işe gömülmüşlükleri üzerine etkisinde algılanan örgütsel desteğin aracı rolü
The mediating role of perceived organizational support on the effect of abusive supervision and psychological contract breach on employees' job embeddedness
AYŞE HATUN DİRİCAN
- Abusive supervision and leader–member exchange: An analysis of attitudinal, emotional and behavioral outcomes
İstismarcı yönetim ve lider–üye ilişkisi: Algısal, duygusal ve davranışsal çalışan tepkileri üzerine bir analiz
OĞUZ GENÇAY
- İstismarcı yönetim ve psikolojik sözleşme ihlalinin çalışanların iş tatmini ve işten ayrılma niyetine etkisi: Antalya ili konaklama işletmeleri örneği
The effect of abusive management and psychological contract violation on employees' job satisfaction and intention to leave: Antalya accommodation establishments example
DUYGU TOPAL YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2024
İşletmeİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEFA CEYHAN
- İstismarcı yönetim ile örgütsel sinizm arasında özsaygının aracılık etkisi
The intermediate effect of self-respect between abused management and organizational cynicism
DİLARA TÜRE GÜLTEKİN
- How abusive supervision affects job satisfaction: The mediating role of job crafting
İstismarcı yönetim iş tatminini nasıl etkiler: İş zanaatkarlığının aracı rolü
MUSTAFA GÜLBAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İşletmeAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon (İngilizce) Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE BURAK EKMEKÇİOĞLU