Tıp fakültesi öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı, aleksitimi ve empati düzeyi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between social media addiction, alexithymia, and empathy among medical students
- Tez No: 947347
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ÜNAL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: sosyal medya bağımlılığı, aleksitimi, empati, tıp fakültesi öğrencileri, social media addiction, alexithymia, empathy, medical students
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Amaç: Bu çalışmada Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı, aleksitimi ve empati düzeyi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde öğrenim görmekte olan 617 öğrenci ile gerçekleştirilmiş, kesitsel tipte bir anket çalışmasıdır. Veriler Ocak 2025- Mart 2025 tarihleri arasında toplanmıştır. Anket formunda ilk bölümde 13 sorudan oluşan sosyodemografik veri formu, ikinci bölümde 20 sorudan oluşan Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği – Yetişkin Formu (SMBÖ-YF), üçüncü bölümde 20 sorudan oluşan Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ), dördüncü bölümde ise 13 sorudan oluşan Toronto Empati Ölçeği (TEÖ) yer almaktadır. Tüm istatistiksel analizler, IBM SPSS Statistics 22.0 yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. İstatistiksel anlamlılık seviyesi p < 0.05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin %53'ü (n=327) kadın, %47'si (n=290) erkek olup, yaş ortalaması 21,60±2,41 yıl (18-38) dır. Öğrencilerin %98,5'i sosyal medya kullandığını belirtmiştir. Katılımcıların büyük bir kısmının sosyal medyada günlük 1-3 saat arasında zaman geçirdiği belirlenmiştir. Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu toplam puan ortalaması 53,39±10,98 olarak tespit edilmiştir. Sosyal medya bağımlılığı riski kadınlarda anlamlı şekilde daha yüksek tespit edilmiştir. Toronto Aleksitimi Ölçeği toplam puan ortalaması 51,71±9,92 olarak saptanmıştır. Özellikle 1. sınıf öğrencilerinin duyguları tanıma konusunda daha fazla zorlandığı gözlemlenmiştir. Toronto Empati Ölçeği toplam puan ortalaması 52,68±6,99 olarak tespit edilmiştir. Kadınların empati düzeyi erkeklerden daha yüksek bulunmuştur. 1. sınıf öğrencilerinin TEÖ puanları, 3., 4. ve 5. sınıf öğrencilerine kıyasla anlamlı derecede daha düşük bulunmuştur. Ek olarak, sosyal medyada 7 saat ve üzeri vakit geçiren bireylerin empati düzeylerinin anlamlı derecede düşük olduğu belirlenmiştir. TAÖ toplam puanı ile SMBÖ-YF toplam puanı arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. TEÖ toplam puanı ile TAÖ toplam puanı arasında negatif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Sonuç: Çalışmamızda kadınların sosyal medya bağımlılığı açısından daha yüksek risk taşıdığı ve sanal ortamlarda daha fazla zaman geçirme eğiliminde olabileceği tespit edilmiştir. Ayrıca, katılımcıların duygularını tanıma ve ifade etme konusunda yaşadıkları güçlüklerin, sosyal medya bağımlılığına olan eğilimlerini artırabileceği saptanmıştır. Aleksitimi düzeyi yüksek olan bireyler, yüz yüze iletişimde zorluk yaşamaları nedeniyle sosyal medyayı bir tür kaçış ya da telafi aracı olarak kullanabilmektedir. Sosyal medya, bu bireyler için daha az tehdit edici ve kontrol edilebilir bir iletişim alanı sunmakta; bu da bağımlılık gelişimine zemin hazırlayabilmektedir. Buna ek olarak, aleksitimi düzeyi yüksek olan bireylerde empatik kapasitenin de düşebileceği tespit edilmiştir. Bu sonuç, empati ve aleksitimi kavramlarının duygusal farkındalık ve kişilerarası iletişim açısından birbirini etkileyen yapılar olduğunu desteklemektedir. Empati, hasta-hekim ilişkisinin temel yapı taşlarından biridir ve etkili bir klinik iletişim sürecinde hastanın duygusal deneyimini anlamayı ve ona yanıt vermeyi mümkün kılmaktadır. Bu nedenle, dijital çağda yetişen, geleceğin hekimleri olan tıp fakültesi öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı riski dikkatle ele alınmalı, ekran kullanım amacı yeniden şekillendirilmelidir. Hasta merkezli iletişim becerilerini güçlendirmek için empati odaklı eğitim içerikleri, ilk yıldan itibaren eğitim müfredatına dâhil edilmelidir.
Özet (Çeviri)
Purpose: This study aimed to evaluate the relationship between social media addiction, alexithymia, and empathy levels among medical students at Ondokuz Mayıs University Faculty of Medicine. Materials and Methods: This cross-sectional survey study was conducted with 617 students enrolled at Ondokuz Mayıs University Faculty of Medicine. Data were collected between January and March 2025. The questionnaire consisted of four sections: a sociodemographic data form with 13 items, the Social Media Addiction Scale – Adult Form (SMAS-AF) with 20 items, the Toronto Alexithymia Scale (TAS) with 20 items, and the Toronto Empathy Questionnaire (TEQ) with 13 items. All statistical analyses were performed using IBM SPSS Statistics version 22.0, and a significance level of p < 0.05 was adopted. Results: Of the participants, 53% (n=327) were female and 47% (n=290) were male, with a mean age of 21.60±2.41 years (range: 18–38). A total of 98.5% of students reported using social media. Most participants spent between 1 and 3 hours per day on social media. The mean SMAS-AF score was 53.39±10.98, and the risk of social media addiction was significantly higher among female students. The mean TAS score was 51.71±9.92, with first-year students exhibiting greater difficulty in identifying emotions. The mean TEQ score was 52.68±6.99, with females scoring significantly higher than males. First-year students had significantly lower empathy scores compared to those in the 3rd, 4th, and 5th years. Additionally, students who spent 7 or more hours per day on social media had significantly lower empathy levels. A moderate, positive, and significant correlation was found between total TAS and SMAS-AF scores. A low, negative, and significant correlation was found between total TEQ and TAS scores. Conclusion: This study found that female students were at higher risk of social media addiction and tended to spend more time in virtual environments. Moreover, difficulties in recognizing and expressing emotions were associated with a greater tendency toward social media dependence. Individuals with high levels of alexithymia may use social media as a form of escape or compensation due to challenges in face-to-face communication. Social media may provide a less threatening and more controllable communication environment for these individuals, potentially contributing to addiction. Furthermore, students with higher levels of alexithymia were found to have lower empathic capacity. These findings suggest that empathy and alexithymia are interrelated constructs influencing emotional awareness and interpersonal communication. Empathy is a cornerstone of the physician–patient relationship, facilitating the understanding and response to patients' emotional experiences within effective clinical communication. Therefore, the risk of social media addiction in medical students—future physicians raised in the digital era—should be carefully addressed. Educational curricula should incorporate empathy-focused training from the first year onwards to enhance patient-centered communication skills.
Benzer Tezler
- Tıp fakültesi öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı sıklığının anksiyete duyarlılığı, stresle başa çıkma tarzları ve mizaç özellikleri ile ilişkisinin araştırılması
Relationship between social media addiction frequency and anxiety sensitivity, styles of coping with stress and temperamental characteristics in medical school students
SEVİNÇ SEÇKİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriSivas Cumhuriyet ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESİM KUĞU
- Tıp fakültesi öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı, kişilik özellikleri ve beden imajı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between social media addiction, personality trai̇ts and body image in medical school students
ERSİN KARAYTU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU FINDIKLI
- Tıp Fakültesi öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığının psikopatoloji ve yaşam doyumu ileilişkisi
The relationship of social media addiction with psychopathology and life satisfaction in medical students
RAHİME MELTEM JEURİSSEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriOndokuz Mayıs ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTÜL KARABEKİROĞLU
- Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ve beden algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between social media addiction and body perception among students of Kocaeli University Faculty of Medicine
MELEK HÜR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiKocaeli ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY MÜGE ALVUR
- Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki
The relationship between social media addiction and healthy lifestyle behavior in medical students of Trakya University Medical School
NAŞİDE EROĞUL ZENCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiTrakya ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ÇAYLAN