Halka açılmada yatırım bankacılığı aracılık yüklenim işlemleri ve Türkiye'deki durum
Stock underwriting activities of investment banking and the situaiton in Turkey
- Tez No: 94747
- Danışmanlar: PROF.DR. ÖZDEMİR AKMUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bankacılık, İşletme, Banking, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
224 ÖZET Fon arzedenler ile fon talep edenleri biraraya getiren mekanizmalar olarak, finansal piyasaların ekonomik kalkınmada oynadığı rol, özellikle gelişmekte olan ülkeler açısından çok önemlidir. Yatırım bankacılığı, aracılık yüklenim faaliyetleri vasıtasıyla; finansal piyasaların, ekonomik gelişmenin bir ölçüsü olan, kaynakların etkin dağılımının sağlanması işlevine katkıda bulunur. Yatırım bankacılığı, gelişen teknoloji ve globalleşme ile artan uluslararası rekabet sonucunda, hem yasal düzenlemeler hem de kullanılan enstrümanlar açısından değişime uğramıştır. Daha serbest kurallar ve düzenlemeler ile, dünyada genel olarak yatırım bankalarının uluslararası rekabet gücünün arttırılması yönündeki çabalara tanık olunmuş; kullanılan ürünler itibariyle ise yatırım bankalarının daha müşterinin spesifik amaçlarına özel ve yaratıcı enstrümanlara yöneldiği görülmüştür. Risk yönetiminde kullanılan araçlar ve finansal mühendislik bu gelişmelerin bir sonucudur. Türkiye'de yatırım bankacılığı, 1997 yılına kadar ağırlıklı olarak ticari bankalar tarafından yerine getirilmiştir. Yatırım bankalarının, tüzel kişilik olarak mevcudiyetine rağmen varlık gösteremediği; aracı kurumların ise birkaç istisnai isim dışında sektörde hakim kurumlar olmadığı görülmüştür. 1997 yılından itibaren ticari bankaların ve yatırım bankalarının ancak iştirakleri vasıtasıyla yatırım bankacılığı yapabilmesi mümkün olmuş, böylece225 sektörde banka kökenli olan/olmayan aracı kurumlar ağırlıklı olarak faaliyet göstermeye başlamıştır. Ancak, 7 eylül 2000 tarihli resmi gazetede yayınlanan ve SPK tarafından getirilen yeni düzenleme ile yatırım bankaları, halka arza aracılık ve yatırım danışmanlığı hizmetlerinde aynı aracı kurumlar gibi faaliyet gösterebilecek yasal yapıya kavuşmuştur. Dünya Bankası verileri kullanılarak 92 ülkenin hisse senedi piyasaları, 1999 yılsonu itibariyle piyasa değerlerine göre sıralandığı zaman; Türkiye 1999 yılındaki 112,716 milyon USD piyasa değeri ile 24. sırada yer almaktadır. En yüksek hisse senedi piyasa değeri olan 10 gelişmekte olan ülke arasında ise 8. sıradadır. Ancak, Dünya Bankası verileri kullanılarak 1998 sonu itibariyle 92 ülke hisse senedi piyasası kapitalizasyonlarının GSYİH'ya oranları sıralamasında, Türkiye 51. sıraya düşmektedir. Ayrıca, borsaya kote şirket sayısı açısından 1999 yıl sonu itibariyle 285 şirket ile 26. sırada yeralması, Türkiye'nin halka arz potansiyelinin hala yüksek olduğunu göstermektedir. Batıda halka arz literatürünün en ilgi çeken konuları düşük fiyatlandırma ve lider yüklenicinin piyasa yapıcılık faaliyetleridir, özellikle, A.B.D.'de halka arzlarda hisse senetlerinin düşük fiyatlandırıldığı ve lider yüklenicinin hemen her zaman halka arz sonrası piyasada fiyatı desteklediği tespit edilmiştir. Uzun ve zahmetli bir süreç olan halka arzda, lider yüklenicinin rolü çok önemlidir. Bilgi, deneyim ve uzmanlığıyla doğru orantılı olarak lider yüklenici,226 ihraççı firmaya verdiği danışmanlık, yüklenim, satış-pazarlama hizmetleriyle halka arzın başarısında belirleyici olmaktadır. Yasal düzenlemeler, halka arzın temel çerçevesidir. Bu çalışmada, halka arz süreci, farklı ülkelerde ve özellikle AB.D.'de uygulanan mevzuat açısından incelenmiş ve tartışılmıştır. 1997, 1998, 1999, 2000/8 dönemlerinde Türkiye'de gerçekleştirilen halka arzların ortalama halka arz getirilen pozitiftir. Buna göre, halka arzdan hisse senedi satın alarak, hisse senedinin ilk işlem gününde satan yatırımcının, piyasada işlem gören mevcut hisse senetlerinin getirilerine kıyasla ortalama daha fazla getiri sağladığını söylemek mümkündür. Sözkonusu dönem itibariyle, en fazla sayıda şirketin halka açıldığı sektörler; gıda, tekstil ve finanstır. Ayrıca, Türkiye'deki halka arzlarda en çok kullanılan yöntem sabit fiyatla talep toplama ve bakiyeyi yüklenim yöntemleridir ve firmalar daha ziyade sermaye arttırımı yoluyla halka arzı tercih etmektedirler. Türkiye'de gerçekleştirilen en büyük tutardaki halka arz olan Turkcell halka arzı, halka arzda kullanılan yöntemler ve halka arz süreci açısından örnek olay olarak incelenmiştir. Bakiyeyi kısmen yüklenim yönteminin ilk kez kullanıldığı bu halka arz, mevcut ortakların hisse senedi satışı yoluyla gerçekleştirilmiştir. Nisan/2000'de kayıtlı sermaye sistemine geçiş ve sermaye arttırımı ile başlayan halka arz süreci, temmuz/2000'deki talep toplama ve borsaya kotasyon ile tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
227 SUMMARY Financial markets in which are the mechanisms of bringing fund suppliers and fund borrowers together has a vital role in the economic development of especially developing countries. Investment banking enhances financial markets in allocating funds efficiently by its underwriting function. Investment banking has changed in terms of legislation and the instruments used as a result of developing technology and international competition arising from globalization. Around the world, in general, the efforts toward strengthening the international competitiveness have been witnessed through liberalized regulation and rules. It has been also observed that investment banks have concentrated on the creative instruments that are aimed to meet customers' specific needs. Risk management tools and financial engineering are the consequences of this trend. Investment banking services in Turkey has been given by commercial banks until 1997. During this period, in spite of their existence as an entity, investment banks have not been very active in the sector. Similarly, intermediary institutions (aracı kurumlar) -except a couple of them- have not been dominant companies in the market. As of 1997, the investment banking activities of both commercial and investment banks have been allowed only through their subsidiaries and bank originated/not originated intermediary institutions have started running business intensively. However, since228 September 7, 2000, investment banks are allowed to underwrite securities and provide financial consultancy by the legislation arranged by the Capital Market Board. According to the World Bank statistics for 92 countries' equity markets, Turkey has been ranked as 24th with its 112,716 million USD market capitalization as of 1999. Among top ten emerging markets it has been ranked as 8th in terms of market capitalization again. On the other hand, the World Bank statistics for 92 countries demonstrate that Turkey has ranked as only 51st in terms of the ratio of market capitalization to Gross Domestic Product. Accordingly, considering the fact that Turkey had 285 companies listed in the Istanbul Stock Exchange and been ranked as 26th by the end of 1999, it is very much possible to admit that IPO (initial public offering) potential is still quite high in Turkey. Underpricing and the market making function of the lead underwriter have been the most popular two subjects of western IPO literature. Especially, in the U.S., it has been supported by the evidence that new issues are underpriced and the lead underwriter almost always supports the price in the aftermarket. During the long and difficult IPO process, lead underwriter's role is crucial. Proportional to its expertise, knowledge and experience it participates229 to the success of the IPO by providing to the issuing company advising, underwriting and selling services. Legislative regulation is the basic framework of the IPO. In this study, the IPO process has been analyzed and discussed by considering the different practices including especially the U.S. from the legislation point of view. Considering the IPOs realized in 1997,1998.1999 and 2000/8, new issues performed well in the aftermarket in Turkey with regards to their initial IPO returns. It means that, an investor who buys a stock in the IPO and sells it in the first trading day receives an excess average return compared to the existing share's average return during the same period. In the periods of 1997,1998,1999 and 2000/8, the sectors in which most companies have gone public are the food, textile and finance. Additionally, the most commonly used methods in the IPOs are collecting demand with fixed price and standby agreements. It has been also seen that firms prefer to issue new shares coming from capital expansion. Turkcell IPO that has the highest proceeds in Turkey, has been taken as a case study and examined in terms of methods used and IPO process. In this IPO, partial underwriting had been experienced the first time in Turkey. The existing shareholders' stocks had been subject to the IPO. The process had begun in April, 2000 and finished in July, 2000. cut»; $?- -i (3 FîliJJŞ. iawlM",? ???**«
Benzer Tezler
- Azerbaycan ve Türkiye bankacılık sisteminin karşılaştırmalı analizi
A Comprehensive analiysis of Turkish and Azerbaijani banking systems
ARIF TAHIROV
- Hisse senedi değerleme yöntemleri ve temel analiz
Başlık çevirisi yok
M.ALP ÜLGENER
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
İşletmeİstanbul ÜniversitesiUluslararası İşletmecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DURSUN ARIKBOĞA
- Intellectual property rights in the European Union and the evolution of trademarks together with the 'exhaustion of rights principle' in scope of the Customs Union
Avrupa Birliği'nde markalar ve hakkın tüketilmesi (Gümrük Birliği çerçevesinde)
SİNEM GÜDÜM
- İMKB'de halka ilk arzdan sonra hisse senetlerinin performanslarının ölçümü ve düşük fiyatlandırmayla ilgili yaklaşımların firmalar ve bunlara aracılık eden kurumlar açısından değerlendirilmesi
Measurement of performance after initial public offerings on ISE and evaluation of aproaches concerning underpricing from the perspectives of firms and investment bankers
HATİCE GEREKLİOĞLU DÜZAKIN
