Yaşlılarda algılanan duygusal istismar ile sosyal destek ve yaşam kalitesi ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between perceived emotional abuse and social support and quality of life in the elderly
- Tez No: 947590
- Danışmanlar: PROF. DR. OKCAN BASAT, DR. SİBEL TUNÇ KARAMAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Algılanan Sosyal Destek, Duygusal İstismar, Yaşam Kalitesi, Yaşlı İstismarı, Elder Abuse, Emotional Abuse, Perceived Social Support, Quality Of Life
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Gaziosmanpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 68
Özet
Duygusal istismar, yaşlı bireye zarar veren sözlü veya sözsüz baskı ve dışlayıcı davranışlardır. Bu çalışmanın amacı; yaşlı bireylerin algıladıkları duygusal istismarın algıladıkları sosyal destek düzeyleri ve yaşam kalitesi ile ilişkisini incelenmektir. Yöntem: Bu çalışma; tanımlayıcı-ilişki arayıcı bir araştırma olarak planlandı. 15.09.2024-15.12.2024 tarihleri arasında Gaziosmanpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniği'ne başvuran 65 yaş ve üzeri hastalardan çalışmaya dahil etme kriterlerini karşılayan 209 kişi ile gerçekleştirildi. Verilerin elde edilmesinde Tanıtıcı Bilgi Formu, Algılanan Duygusal İstismar Ölçeği (ADİÖ), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) ve Yaşlılarda Yaşam Kalitesi Ölçeği- Kısa Form (YYK-KF) kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 209 katılımcının yaşları 65 ile 92 arasında değişmekte olup ortalaması 71,87±5,58 yıl idi. %56'sı (n=117) kadın iken %53,1'i (n=111) ilkokul mezunu idi. %96,7'sinin (n= 202) kronik hastalığı vardı ve sürekli ilaç kullanıyordu. Ölçeklerden alınan toplam ortalama puanlar ADİÖ için 79,21±28,95, ÇBASDÖ için 76,09±10,54 ve YYK-KF için 53,40±8,01 idi. ADİÖ toplam puanı ile ÇBASDÖ toplam puanı ve YYK-KF puanı arasında ters yönlü anlamlı korelasyon bulundu (r=-0,754 p=0,001; r=-0,542 p=0,001, sırasıyla). ÇBASDÖ toplam puanı ile YYK-KF puanı ise arasında pozitif yönlü anlamlı korelasyon vardı (r=0,607 p=0,001). Aile ilişki durumları arasında ADİÖ, ÇBASDÖ, YYK-KF toplam puanı açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık vardı (p=0.001). Medeni durumlar arasında ADİÖ, ÇBASDÖ, YYK-KF toplam puanı açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulundu (p=0,008; p=:0,035; p=0,003, sırasıyla). Sonuç: Bu çalışmada, yaşlı bireylerde algılanan duygusal istismarın düşük düzeyde, algılanan sosyal desteğin ve yaşam kalitesinin yüksek düzeyde olduğu saptandı. Algılanan duygusal istismar arttıkça algılanan sosyal destek ve yaşam kalitesi azalmakta idi. Aile ilişkileri çok iyi olan yaşlı bireylerin daha düşük düzeyde duygusal istismar algıladığı, buna karşın daha yüksek sosyal destek ve yaşam kalitesine sahip olduğu; bekar bireylerin ise daha fazla duygusal istismar algıladığı, daha düşük sosyal destek ve yaşam kalitesine sahip olduğu bulundu.
Özet (Çeviri)
Introduction and aim: Emotional abuse refers to verbal or nonverbal pressure and exclusionary behavior that harms older adults. The aim of this study is to examine the relationship between older adults' perceptions of emotional abuse and their perceptions of social support levels and quality of life. Methods: This study was designed as a descriptive-correlational research. It was conducted with 209 individuals aged 65 and over who met the inclusion criteria and visited the Family Medicine Outpatient Clinic of Gaziosmanpaşa Training and Research Hospital between September 15, 2024 and December 15, 2024. Data were collected using an Information Form, the Perceived Emotional Abuse Scale (PEAS), the Multidimensional Perceived Social Support Scale (MPSSS), and the Quality of Life in the Elderly Scale-Short Form (QOL-SF). Results: The ages of the 209 participants included in the study ranged from 65 to 92 years, with an average age of 71.87±5.58 years. %56 (n=117) were female, while 53.1% (n=111) were primary school graduates. 96.7% (n=202) had chronic diseases and were taking medication continuously. The total mean scores obtained from the scales were 79.21±28.95 for the PEAS, 76.09±10.54 for the MSPSS, and 53.40±8.01 for the QOL-SF. A significant negative correlation was found between the PEAS total score and the MSPSS total score and the QOL-SF score (r=-0.754, p=0.001; r=-0.542, p=0.001, respectively). There was a positive significant correlation between the total score of MSPSS and the QOL-SF score (r=0.607, p=0.001). There was a statistically significant difference between family relationship statuses in terms of the total scores of PEAS, MSPSS and QOL-SF (p=0.001). In addition, statistically significant differences in PEAS, MSPSS and QOL-SF total scores between marital statuses (p=0.008; p=0.035; p=0.003, respectively) were identified. Conclusion: In this study, it was found that perceived emotional abuse was low, while perceived social support and quality of life were high among older adults. As perceived emotional abuse increased, perceived social support and quality of life decreased. It was found that elderly individuals with very good family relationships perceived lower levels of emotional abuse and had higher levels of social support and quality of life, while single individuals perceived higher levels of emotional abuse and had lower levels of social support and quality of life.
Benzer Tezler
- Yaşlıların gerontolojik sosyal hizmet ihtiyaçlarının ekolojik bakış açısı ile değerlendirilmesi
Evaluation of the gerontological social work necessities of the elderly from an ecological perspective
ÖZLEM ŞAHİN
- Huzurevinde kalan yaşlıların algılanan duygusal istismar ve algılanan sosyal destek düzeylerinin incelenmesi: Çankırı örneği
Examination of perceived emotional abuse and perceived social support levels of the rest in nursing home: Çankırı sample
FERHAT TOPER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ÖZKAN
- Yaşlıların istismar ve ihmal ile karşılaşma durumları ve etkileyen faktörler
The olders? exposure to abuse and negligence situations and effective factors
HAKİME ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Geriatriİnönü ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHİCE ERCİ
- Yaşlılarda yalnızlığın sosyal destek ve uyku kalitesine etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of loneliness on social support and sleep quality in the elderly
NEŞE AYKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikAtatürk Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE KIYAK
- 55 yaş üstü yaşlılarda uygulanan on iki haftalık düzenli denge, kuvvet ve aerobik alıştırmaların düşmeye etkisi
Effects of twelve weeks regular balance, strength and aerobic exercises on falls with people who are over 55 years old
ŞİRİN TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
GeriatriAkdeniz ÜniversitesiHareket ve Antrenman Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN YAMAN