Bir masal anası: Muhsine Ekinci (Biyografi ve icra)
A tale mother: Muhsine Ekinci (Biography and performance)
- Tez No: 947679
- Danışmanlar: DOÇ. DR. METİN EREN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Bu çalışma, Siirt'in kırsal sözlü kültür ortamında anlatıcılığı biçimlenen Muhsine Ekinci'nin yaşam öyküsü, masal repertuarı ve anlatı pratiğini; kültürel bellek, performans, aile folkloru ve anlatı aktarımı bağlamında çok katmanlı biçimde ele almaktadır. Siirt'in bir köyünde dünyaya gelen Muhsine Ekinci, erken yaşta çalışmaya başlamış ve yoksunluklarla örülü yaşamında güçlü bir anlatı belleği geliştirmiştir. Kadınlar ve çocuklarla birlikte geçirilen uzun kış gecelerinde şekillenen anlatıcılığı, hem toplumsal dayanışmayı pekiştiren hem de kültürel aktarımı sürdüren bir sözlü gelenek olarak ortaya çıkmıştır. Doğaüstü unsurlar, yerel motifler, kadın kahramanlar ve gündelik yaşam öğeleriyle örülü masalları, eğlendirici olduğu kadar öğretici nitelikler de taşır. Masal anlatımı Muhsine Ekinci için yalnızca kültürel bir aktarım değil; aynı zamanda, yaşamın zorluklarına karşı bir hafıza pratiğidir. Performansında öne çıkan mimik, ses tonu ve tekrarlar, dinleyiciyle kurduğu güçlü ilişkiyi görünür kılar. Siirt'ten Mersin'e göç sonrası daralan anlatı çevresine rağmen, geçmişe duyulan özlem ve kültürel direnç anlatılarında yaşamaya devam etmiş; oğulları Necmettin ve Cemal'in destekleyici konumları sayesinde bu anlatılar canlı tutulmuştur. Kızı Leyla'nın çevirmenlik süreciyle yazıya aktarılan masallar, aile içindeki kolektif hafıza üretiminin bir parçası hâline gelmiştir. Muhsine Ekinci'nin anlatıcılığı, bireysel hafıza ile toplumsal bellek arasında bir köprü kurarken, kadınlık deneyimini söz aracılığıyla görünür kılmış ve kuşaklar arası sürekliliği mümkün kılan bir kültürel üretim alanı yaratmıştır. Bir“masal anası”olarak yalnızca anlatmamış; aynı zamanda aile içi hafızayı biçimlendirmiş, kadınların söz hakkını ve anlatı mekânını var etmiştir. Bu yönüyle anlatıcılığı, bireysel bir ifade değil; kolektif belleğin, kültürel direncin ve sözlü geleneğin yaşayan bir tanıklığı olarak değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study offers a multilayered analysis of Muhsine Ekinci's life story, folktale repertoire, and narrative practice within the context of cultural memory, performance, family folklore, and oral transmission, shaped by the rural oral culture of Siirt. Born in a village in Siirt, Muhsine Ekinci started working at an early age and developed a strong narrative memory in her life full of deprivations. Her storytelling emerged as a form of oral tradition that both reinforced communal solidarity and sustained cultural transmission, particularly during long winter nights spent in domestic gatherings with women and children. Interwoven with supernatural elements, local motifs, female protagonists, and everyday life themes, her tales are not only entertaining but also instructive. For Muhsine Ekinci, storytelling is more than a means of transmitting cultural heritage; it is also a form of resistance and a practice of memory. Her use of facial expressions, vocal tone, and repetition highlights the performative nature of her interaction with the audience. Despite the narrowing of her storytelling environment following migration, her narratives have continued to carry a longing for the past and a spirit of cultural resilience, sustained through the attentive and supportive roles of her sons, Necmettin and Cemal. Through the translation efforts of her daughter Leyla, the tales were transcribed, enabling the preservation of oral cultural memory through a collective familial endeavor. Muhsine Ekinci's storytelling builds a bridge between individual memory and collective remembrance, rendering women's experiences visible through oral expression and enabling intergenerational continuity via family folklore. As a“Mother of Tales,”she has not only told stories but also shaped familial memory through narrative, affirming women's voices and storytelling spaces. In this respect, her narrative practice is regarded not merely as an individual expression but as a living testimony of collective memory, cultural resistance, and oral tradition.
Benzer Tezler
- Giresunlu bir masal anası: Arife Şafak'ın masal anlatıcılığı ve masalların bağlamsal çözümlemesi
A tale mother from Giresun: Arife Şafak's telling a tale and contextual analysis of tales
DEMET ŞAFAK AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EVRİM ÖLÇER ÖZÜNEL
- Irak Türkmen masallarında motif ve tip incelemesi
Başlık çevirisi yok
NAJDAT MURAD
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHSEN TURAN
- Türk ve Rus halk masallarında kadın arketipinin karşılaştırılması
Comparing the woman archetype in Turkish and Russian folk tales
MARİİA TALİANOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA AHSEN TURAN
- 4-6 yaş çocuklarına yönelik interaktif e-kitap içerikli mobil uygulamaların görsel tasarım sorunları ve bir masal kitabı uygulaması
Visual design problems of mobile applications with interactive e-book content for children at the age of 4-6 years old and a storybook application
BEGÜM TOPUZ İN
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATA YAKUP KAPTAN