Geri Dön

İslam Hukukunda sebepsiz zenginleşme

Unjustifiable enrichment in the Islamıc Law

  1. Tez No: 94787
  2. Yazar: MUZAFFER ŞAHİN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ÇALIŞKAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2000
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 205

Özet

206 ÖZET Şahin, Muzaffer, İslam Hukukunda Sebepsiz Zenginleşme, Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr.İbrahim Çalışkan, XIH-205 s. Hukuki bir sebep olmaksızın her hangi bir şahsın başkası aleyhine zenginleşmesi şeklinde tanımlanabilecek sebepsiz zenginleşme, Roma hukukundan itibaren bütün hukuk sistemlerince işlenmiş,bazı farklılıklarla birlikte borç kaynağı olarak kabul edilmiş ve sürekli gelişim göstermiş bir kurumdur. Türk BK, sebepsiz zenginleşmeye 61-66. maddelerinde yer vermiştir. İslam hukuku da, diğer hukuk sistemlerinde olduğu gibi sebepsiz zenginleşmeyi genel borç doğuran kaynaklardan biri olarak kabul etmiştir. Ancak konu, kaynaklarda, bağımsız bir başlık altında sistemleştirilerek ele alınmayıp genellikle gasp, itlaf, alım- satım bölümlerinde serpiştirilmiş olarak işlenmiştir. İslam hukukunda sebepsiz zenginleşme olgusunun birinci derecedeki kaynaklan Kitap ve Sünnet, ikinci derecedeki kaynaklan ise İslam hukuk bilginlerinin bunlardan özümseyerek ortaya koyduktan genel kurallardır. Buna göre sebepsiz zenginleşme, belli bir süreç içinde gelişerek İslam hukukuna kazandınlmış bir kurum değil, İslam hukukunun doğusuyla birlikte doğal olarak ortaya çıkmış207 bir olgudur.“Aranızda birbirinizin mallarını haksız yere yemeyin...”(Bakara 2/188) ayeti bunu açıkça göstermektedir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edebilmek için: a) Zenginleşenin/borçlunun malvarlığında bir artış meydana gelmiş olmalıdır. b) Zenginleşenin malvarlığındakî bu artış bir başkası aleyhine (zararına) meydana gelmiş olmalıdır. c) Zenginleşenin malvarlığında meydana gelen çoğalma ile fakirleşenin malvarlığında meydana gelen azalma arasında illiyet bağı yani sebep-sonuç ilişkisi bulunmalıdır. d) Zenginleşenin malvarlığında meydana gelen artış haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme, hukuki bir işlem ya da hukuki bir eylem sonucu gerçekleşebileceği gibi, zenginleşenin, fakirleşenin veya üçüncü bir şahsın davranışından, yahut doğal bir olaydan da kaynaklanabilir. Sebepsiz zenginleşmeden dolayı iade borcunun doğması için koşulların gerçekleşmesiyle birlikte tarafların hak/vücub ehliyetine sahip olmaları yeterlidir, fiil/eda ehliyetine sahip olmaları gerekmez.208 Sebepsiz zenginleşme davası kişisel ve asli nitelikte bir dava olduğu için sadece borçluya ve mirasçılarına karşı açılabilir. Aynca diğer iadeyi sağlayan taleplerle de yarışabilir. Sebepsiz zenginleşme davasının amacı, zenginleşenin malvarlığında sebepsiz olarak meydana gelen artışın, fakirleşene iade edilmesidir. Bu anlamda sebepsiz zenginleşme fonksiyonel yönden zilyetliğin iadesi ve istihkak (mülkiyet) davalarına benzemektedir. Sebepsiz zenginleşme ilişkisinin borçlusu, malvarlığı başkası aleyhine zenginleşen, alacaklısı ise malvarlığı zarar gören/fakirleşendir.

Özet (Çeviri)

209 RESUME ŞAHİN Muzaffer, L'Enrichissement IIIegitime en Droit Islamiqe, These de Doctorat, Conseiller: Prof.Dr.İbrahim ÇALIŞKAN, XIII-205S. L'Enrichissement illegitimie: C'est l'enrichissement d'une personne aux depense d'autrui sans une cause Juridique. Depuis le Droit Romain tous les syst?mes juridiques l'ont traite et accepte comme source d'obligation avec quelques differences et il s'est developpe toujours. Le Droit des obligations turc a adopte l'enrichissement illegitime aux articles 61-66. Le Droit Islamique prevoit l'enrichissement illegitime une des sources generales des obligations comme tous les autrer systemes juridique. Mais le sujet n'est pas traite systumatiquement dans une partie independante. En generale il a ete trait e etant rûpandu dans les parties de /'usurpation, de /'extirpation, et de la vente. Les sources essentielles du fait de l'enrichissement illegitime en droit Islamique sont le Coran et la Trodition prophutique et ses sources secondaires sont les regles completes que les docteurs de la loi Islamique (fuquaha) ont tirâ de ces deux sources essentielles. Par consaquent l'enrichissement illegitime, ne'st pas210 une institution acquise en droit Islamique, mais c'est un fait qui etait ne avec la naissance de la loi Musulmane, naturellement. Le verset“ne mangez point ses biens en d?penser fausses entre vous...”(Bakara 2/188) indique cela nettement. Pour paries de I'enrichissement illegitime: a) II doit etre une augmentation du patrimoine de I'enrichisseur. b) Cette augmentation doit etre aux depense d'autrui. c) II doit y avoir un rapport de causalite entre la perte de I'un et I'enrichissement de I'autre. d) II ne doit pas y avoir une causalite Iegitime. L'enrichissement illegitime peut provenir de differents faits. II peut s'operer par un fait juridique ou par un acte attributif ou bien peut aussi resulter d'un acte de I'enrichisseur au de celui de I'appauvri ou d'un evenement naturel. Pour s'opârer I'obligation de restitution â cause de I'enrichissement illegitime, les parties doivent avoir le capacite de jouissance. II ne doivent pas avoir le capacite d'exercice. L' Action fonde sur I'enrichissement etant de caractere personnel et primitif; elle ne se dirige que contre l'enrichi ou ses211 heritiers. Elle peut concouris avec d'autres actions qui assurent la restitution. Le but de l'action fondu sur l'enrichissement illegitime est de faire revenir dans le patrimoine de l'enrichi l'objet qui a passe dans celui de l'appauvri. C'est pourquoi, l'action fonde sur l'enrichissement ressemble aux actions porsersoires et aux actions en revendications Le debiteur de l'enrichissement illegitime est celui qui son patrimoine augmente aux depense d'autrui et son creancier est celui qui son patrimoine dimunue

Benzer Tezler

  1. Tez No

    476911

    İslâm Hukukunda iskonto

    Discount in Islamic Law

    YASİN GÖKGÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULLAH KAHRAMAN

  2. Tez No

    41368

    İslam Hukuku açısından hak ve hakkın kötüye kullanılması

    Başlık çevirisi yok

    ABDÜLKERİM ÜNALAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    PROF.DR. ABDULKADİR ŞENER

  3. Tez No

    231593

    İslam Deniz Ticaret Hukukunda hukukî sorumluluk

    Liability law in The İslamic Maritime Law

    MUHAMMET ABDÜLMECİT KARAASLAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TALİP TÜRCAN

  4. Tez No

    254899

    Ebû Yûsuf'un İslâm borçlar hukukundaki yeri

    The place of Abu Yûsuf in Islamic law of obligations/debts

    MUSTAFA KELEBEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    DinAtatürk Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEŞİR GÖZÜBENLİ

  5. Tez No

    656236

    Türk borçlar hukukunda zamanaşımı ve hak düşürücü süre

    Statute of limitations and foreclosure in the Turkish law of obligations

    DEVRİM PINAR YİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    HukukBahçeşehir Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KADİR EMRE GÖKYAYLA

Geri Dön