Geri Dön

Şemsettin Ünlü'nün 'Yukarışehir ve Toprak Kurşun Geçirmez' eserlerinin söz varlığı açısından incelenmesi

Analysis of Şemsettin Ünlü's works 'Yukarışehir and Toprak Kurşun Geçirmez' in terms of vocabulary

PDF İndir

  1. Tez No: 948067
  2. Yazar: UĞUR KIRAÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SERDAR YAVUZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Fırat Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 273

Özet

Bir toplumun kendini ifade edebilmesinin en önemli unsuru dildir. Dili oluşturan ise; hazine olarak adlandırabileceğimiz söz varlığı ögeleridir. Bu bakımdan dile ait söz varlığı ögelerini hem iyi bilmek hem de araştırmak ve incelemek bir kat daha değerini öne çıkarır. Dilde çoğunlukla analize değer görülen atasözleri, deyimler, ikilemeler, terimler, yabancı kökenli sözcükler, kalıplaşmış sözler, doldurma sözler, çeviri sözcükler, argo / kaba sözler, kalıp sözler (ilişki sözleri) vb. söz varlığı ögeleri olarak sıralanabilir. Bu çalışma; Şemsettin Ünlü'nün“Yukarışehir ve Toprak Kurşun Geçirmez”eserlerini söz varlığı açısından incelenmek için hazırlanmıştır. Bu amaçla adı geçen eserlerde bulunan söz varlığı ögeleri tespit edilmiş ve bunların kullanım sayıları ve sıklıkları ortaya konmuştur. Bu araştırmada, eserler analiz edilirken nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Şemsettin Ünlü'nün“Yukarışehir ve Toprak Kurşun Geçirmez”eserlerinin analiz edilmesi neticesinde,“Yukarışehir”eserinde söz varlığı ögelerinden en fazla yabancı kökenli sözcükler (%75.15) kullanılmıştır. İkinci sırada ikilemeler (%12.88), üçüncü sırada deyimler (%5.92), dördüncü sırada terimler (%3.32), beşinci sırada kalıp sözler (ilişki sözleri) (%1.66), altıncı sırada doldurma sözler (%0.51), yedinci sırada atasözleri (%0.3) ve son sırada çeviri sözcükler (%0.25) bulunmaktadır.“Yukarışehir”eserinde yabancı kökenli sözcüklere, ikilemelere, deyimlere ve terimlere sıkça yer verildiği saptanmıştır. İncelenen eserde deyimlere, terimlere ve kalıp sözlere (ilişki sözlerine) de belirli sayıda yer verilmiştir, ama ikilemeler ve yabancı kökenli sözcükler çok daha fazla kullanılmıştır. Eserde atasözleri, çeviri sözcükler ve doldurma sözler ise az sayıda tespit edilmiştir.“Toprak Kurşun Geçirmez”eserinin analizi neticesinde, eserde söz varlığı unsurlarından en fazla yabancı kökenli sözcükler (%66,49) kullanılmıştır. İkinci sırada ikilemeler (%13.80), üçüncü sırada deyimler (%8.64), dördüncü sırada terimler (%5.47), beşinci sırada kalıp sözler (ilişki sözleri) (%3.26), altıncı sırada doldurma sözler (%1,82) ve yedinci sırada atasözleri (%0.52) bulunmaktadır. Eserde çeviri sözcük bulunamamıştır. İncelenen eserde yabancı kökenli sözcüklere, ikilemelere, deyimlere ve terimlere sıkça yer verildiği görülmüştür. Dilimize yerleşmiş yabancı kökenli sözcüklerle ikilemelerin fazlaca kullanılması, okurların sözcük VI dağarcıklarına katkı sağlayıcı niteliktedir. İncelenen eserde deyimlere, terimlere ve kalıp sözlere (ilişki sözlerine) de belirli sayıda yer verilmiştir, ama ikilemeler ve yabancı kökenli sözcükler çok daha fazla kullanılmıştır. Eserde atasözleri ve doldurma sözler az sayıda tespit edilmişken; çeviri sözcükler bulunamamıştır.

Özet (Çeviri)

The most important element of a society's ability to express itself is language. What constitutes language is the vocabulary elements that we can call treasures. In this respect, knowing the vocabulary elements of the language well and also researching and examining them highlights its value even more. Proverbs, idioms, reduplications, terms, words of foreign origin, formulaic words, filler words, translated words, slang/vulgar words, formulaic (relationship) words, etc., which are mostly considered worthy of analysis in the language, can be listed as vocabulary elements. This study was prepared to examine Şemsettin Ünlü's works“Yukarışehir and Toprak Kurşun Geçirmez”in terms of vocabulary. For this purpose, the vocabulary elements in the mentioned works were determined and their usage numbers and frequencies were revealed. In this study, the document review method, one of the qualitative research methods, was used while analyzing the works. As a result of the analysis of Şemsettin Ünlü's works“Yukarışehir and Toprak Kurşun Geçirmez”, the most frequently used vocabulary elements in the work“Yukarışehir”are words of foreign origin (%75.15). In the second place are reduplications (%12.88), in the third place are idioms (%5.92), in the fourth place are terms (%3.32), in the fifth place are formulaic (relationship) words (%1.66), in the sixth place are filler words (%0.51), in the seventh place are proverbs (%0.3) and in the last place are translated words (%0.25). It has been determined that foreign-origin words, reduplications, idioms and terms are frequently used in the work“Yukarışehir”. In the work examined, idioms, terms and formulaic (relationship) words are also given a certain number of places, but reduplications and words of foreign origin are used much more. Proverbs, translated words and filler words are detected in a small number in the work. As a result of the analysis of the work“Toprak Kurşun Geçirmez”, the most frequently used vocabulary elements in the work are words of foreign origin (%66.49). In the second place are reduplications (%13.80), in the third place are idioms (%8.64), in the fourth place are terms (%5.47), in the fifth place are formulaic (relationship) words (%3.26), in the sixth place are filler words (%1.82) and in the seventh place are proverbs (%0.52). No translated words were found in the work. It was seen that foreign-origin words, reduplications, idioms and terms were frequently used in the work examined. The excessive use of foreign-origin words and reduplications that VIII have settled into our language contributes to the vocabulary of the readers. In the work examined, a certain number of idioms, terms and formulaic (relationship) words were also given place, but reduplications and foreign-origin words were used much more. While a small number of proverbs and filler words were detected in the work; no translated words were found.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    98962

    Şemsettin Ünlü'nün hayatı, eserleri, edebi şahsiyeti

    Şemşettin Ünlü his life, his work and literary personality

    KÜRŞAD DEMİRKIRAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    BiyografiFırat Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. HALİL HADİ BULUT

  2. Tez No

    586713

    Şemsettin Ünlü'nün eserlerinde savaşlar ve cephe gerisi

    Wars and front facade in Şemsettin Ünlü's works

    YURDAGÜL AĞDUMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıTrakya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ESAT CAN

  3. Tez No

    661526

    Şemsettin Ünlü'nün fikir ve şiir dünyası

    The world of ideas and poem of Şemsettin Ünlü

    SUNAY ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve Edebiyatıİnönü Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET FARUK GÜLER

  4. Tez No

    438215

    Anadolu Selçuklu devlet adamlarının yaptırdıkları kervansaraylar

    Caravanserais built by Anatolian Seljuk statemen

    OĞULCAN AVCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Sanat TarihiAnadolu Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CANAN PARLA

  5. Tez No

    23549

    Çağdaş Türk edebiyatında ütopya

    Başlık çevirisi yok

    NURETTİN ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1992

    Türk Dili ve Edebiyatıİnönü Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CAHİT KAVCAR

Geri Dön