Çift yönlü dijital dönüşüm çerçevesinde stratejik odaklılık ve yenilik yeteneğinin işletme performansına etkisi
The impact of strategic orientation and innovation capability on business performance within the framework of ambidextrous digital transformation
- Tez No: 948121
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLBER ULAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Dijital dönüşüm, işletmelerin dijital teknolojileri tüm faaliyet alanlarına entegre ederek iş modellerini ve operasyonel süreçlerini yeniden yapılandırmaları yoluyla verimliliklerini artırma ve değer yaratma sürecidir. Bu bağlamda, çift yönlü dijital dönüşüm; dijital teknolojilerin mevcut ürün, süreç ve kabiliyetlerin iyileştirilmesi amacıyla kullanıldığı yararlanıcı dönüşüm ile yeni ürün, süreç ve kabiliyetlerin geliştirilmesine yönelik olarak kullanıldığı araştırıcı dönüşüm boyutlarıyla ele alınmaktadır. Çalışmanın temel katkısı, dijital dönüşümün bu çift yönlü yapısını ayrı ayrı inceleyerek boyutlandırmasıdır. Diğer bir katkı ise, stratejik odaklılık ile işletme performansı arasındaki ilişkide, yenilik yeteneği ve çift yönlü dijital dönüşümün aracılık rollerinin analiz edilmesidir. Ayrıca, araştırmada pazar algılama yeteneğinin düzenleyici rolü de değerlendirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda, kolayda örnekleme yöntemiyle elde edilen 415 işletmeye ait veriler üzerinden yapısal eşitlik modellemesi (YEM) kullanılarak analiz gerçekleştirilmiştir. Bulgular, stratejik odaklılığın alt boyutları olan müşteri odaklılık ve teknoloji odaklılığın, yenilik yeteneği üzerinde anlamlı ve olumlu etkiler yarattığını göstermektedir. Ayrıca, müşteri ve teknoloji odaklılığın hem araştırıcı hem de yararlanıcı dijital dönüşüm üzerindeki etkisinde yenilik yeteneğinin anlamlı bir aracılık rolü üstlendiği belirlenmiştir. Bununla birlikte hem araştırıcı hem de yararlanıcı dijital dönüşümün, işletme performansını olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Stratejik odaklılığın işletme performansı üzerindeki etkisinde yenilik yeteneği ve çift yönlü dijital dönüşümün aracılık rolleri ortaya konmuştur. Ancak, rakip odaklılık boyutunun bu ilişkilerde anlamlı bir etkisi tespit edilememiştir. Diğer taraftan, yenilik yeteneği ile yararlanıcı dijital dönüşüm arasındaki ilişkide, pazar algılama yeteneğinin düzenleyici etkisinin anlamlı olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
Digital transformation is the process through which businesses enhance efficiency and create value by integrating digital technologies into all areas of their operations, thereby restructuring their business models and operational processes. In this context, ambidextrous digital transformation is conceptualized through two dimensions: exploitative digital transformation, where digital technologies are used to improve existing products, processes, and capabilities; and explorative digital transformation, where they are utilized to develop new products, processes, and capabilities. The main contribution of this study lies in analyzing digital transformation through this ambidextrous perspective. A further contribution is the investigation of the mediating roles of innovation capability and ambidextrous digital transformation in the relationship between strategic orientation and business performance. Additionally, the moderating role of market sensing capability is also examined. To achieve these objectives, data were collected from 415 firms using a convenience sampling method and analyzed using structural equation modeling (SEM). The findings indicate that the sub-dimensions of strategic orientation—customer orientation and technology orientation—have a significant and positive effect on innovation capability. Moreover, innovation capability was found to mediate the relationship between customer and technology orientation and both exploitative and explorative digital transformation. Both dimensions of digital transformation were observed to positively influence business performance. Furthermore, innovation capability and ambidextrous digital transformation mediate the relationship between customer-technology orientation and business performance. However, competitor orientation did not exhibit a significant effect in these relationships. On the other hand, market sensing capability was found to have a significant moderating effect on the relationship between innovation capability and exploitative digital transformation.
Benzer Tezler
- Avmlerin fijital deneyim merkezlerine dönüşümü ve artırılmış gerçeklik tabanlı bir oyunlaştırılmış ortam önerisi: 'Forus'
The transformation of the malls to the phygital experience centers and as a gamification framework for ar based phygital retail: 'Forus'
ÇAĞIL ÖZALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ALAÇAM
- İstanbul'da ilçe belediyelerinin sosyal medya profillerinin diyalojik iletişim performansı
Dialogical communication performance of social media profiles of district municipalities in Istanbul
BETÜL KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ
- Sosyal medyada dijital kimlik inşasında gözetim toplumunun etkisi
The effect of surveillance society on digital identity construction in social media
MERVE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halkla İlişkilerİstanbul ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEŞİM GÜÇDEMİR
- Dijital dünyada anmalar ve yas tutma: Bağlantılar ve etkileşimler için alternatif bir alan olarak Facebook
Remembrance and mourning on the digital world: Facebook as an alternative realm for connections and interactions
DUYGU KARADON
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILDIRIM ŞENTÜRK
- Estimation and restoration for heat haze effects in image and video processing
Görüntü ve video işlemede ısı dalgalanması etkilerinin tahmini ve restorasyonu
ÖZLEM ALPERGÜN TANAS
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENDER METE EKŞİOĞLU