الـمُخْتَصَرُ الْـحَاوِي لِلْبَيَانِ الشَّافِي لِلْإِمَامِ بَكْبَرْسْ بِنْ يلِنْقِلِجْ دراسة وتحقيق مِنْ (كِتَابِ الإِقْرَارِ) إلى (كِتَابِ الْمَعَاقِلِ)
El-İmam Baybars B. Yalınkılıç'ın Elmuhtasarü'l-havî Li'l-Beyâni'ş-Şâfî' adlı eserinin ikrâr babından me'âkil babınakadar olan kısmın tahkik ve tahlili
- Tez No: 948608
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KHALED DERSHWI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Hanefî Fıkhı, el-Muhtasarü'l-Hâvî, İmam Baybars, el-Beyânü'şŞaf, Hanafi Jurisprudence, Al-Mukhtasar Al-Hawi, Imam Bakbars, Al-Bayan Al-Shafi
- Yıl: 2025
- Dil: Arapça
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 386
Özet
Muhtasar İmam Baybars, taharet bölümünden başlayıp feraiz bölümüne kadar Hanefî fıkhının tüm kitap ve bablarını bir araya getirmiş ve ilk dönem alimlerinin büyük kısmının görüşlerini toplamıştır. Delilin yakın olduğu konuya göre görüşleri zayıf veya sahih kabul ettiği veya tercihte bulunduğu bu eserinde, Kudurî'nin muhtasarını almış ve problemlerini de açıklamıştır. İmam Baybars, Abbasi halifeleri nezdinde güvenilir bir kişilik olup, Halife Mustansır'ın kendisine Bağdat kādılkudâtlık görevi teklifini kabul etmemiştir. Fakih, verâ sahibi ve güzel ahlaklı biriydi. İslami ilimlerde ileri gitmiş, fıkıh, fıkıh usulü ve akide alanında ön planda biri olmasına rağmen, maalesef hakkında yeterli tanıtım yapılmadığı için hak ettiği itibarı görememiştir. Bu çalışmada, 'el-Muhtasarü'lHavî li'l-Beyâni'ş-Şâfî' adlı el yazması eserin 'İkrâr' babından 'Me'âkil' babına kadar olan kısmın tahkik kurallarına uygun, ilmi ve titiz bir tahkikinin yapılması hedeflenmiştir. Bunun yanında, soyu Maveraünnehir tarafında bir Türk kabileye mensup olan müellifin ismi ve nispeti, yazma eserin müellifine olan nispeti teracim kitaplarından ve çalışmada kullanılan eserin iki nüshasından yararlanılarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu konuda her iki nüshada da 'Alim, allame emir ve imam Baybars b. Abdullah en-Nebevî'nin telif ettiği' şeklinde ifade kullanılmıştır. Çalışma neticesinde elde edilen sonuçlar arasında şunlar zikredilebilir: Bahse konu müellifin bu çalışmanın da ele aldığı kitabı, akidede Tahavî'nin şerhi olan 'en-Nurü'l-Lâmi' ve'l-Burhâni's-Sâti' adlı tahkik edilmiş bir eseri ve fıkıhta tahkik edilmemiş 'Mukaddimetü's-Salat' adlı kitabı gibi birçok eserinin olduğu ortaya konmuştur. Ayrıca onun başta Kudurî'nin muhtasarından ve Semerkandî'nin Tühfetü'l-Fukaha adlı eserinden çokça yararlanıp alıntı yaptığı, daha sonra da Serahsî'nin el-Mebsut adlı eseri, İmam İsbîcâbî'nin Muhtasar İmam Tahavî'sinden ve diğer birçok kaynak ve mezhep kitaplarından istifade ettiği ve bunlar arasında tercihlerde de bulunduğu tespit edilmiştir. Bununla beraber bazen de müellifin bazı meselelerde mevcut ihtilafı zikretmekle yetinip bir tercihte bulunmadığı görülmektedir. İstidlal metodu olarak da istihsanı hadislere daha çok tercih ettiği de bulunmuştur. 17
Özet (Çeviri)
Mukhtasar al-Imam Bakbars collected the books and chapters of Hanafi jurisprudence. It began with (The Book of Purifications), ended with (The Book of Inheritance), and included many of the sayings of the early scholars in Hanafi jurisprudence. The Mukhtasar of Al-Qudduri was included in the summary, along with an explanation of its problems. It was not an ordinary summary, but rather Imam Bakbars would correct, prefer, and weaken according to what the evidence dictated. Imam Bakbars was trusted by the Abbasid caliphs. Caliph Al-Mustansir offered him the position of chief justice in Baghdad, but he refused. He was a good, pious, virtuous, and well-mannered jurist. He excelled in Islamic sciences and was prominent in jurisprudence, principles of jurisprudence, and doctrine. Unfortunately, he has not been given due recognition due to the lack of publicity about him. The aim of this study is to extract a part of the manuscript: (Al-Mukhtasar Al-Hawi li-Bayan Al-Shafi), specifically from (Kitab Al-Iqrar) to the end of (Kitab Al-Ma'aqil), with scientific and academic verification according to the principles followed in scientific universities. In addition to proving the name of the author, whose lineage goes back to a clan of Turks from the lands beyond the Sayhun River, after Samarkand, with proving the manuscript's attribution to its author, through research in biographical books, and the two copies approved in the investigation: it was mentioned in them:“The composition of the prince, imam, scholar, and erudite. Bakbars bin Abdullah al-Nabawi.”Among the most important results we have reached in the thesis is our knowledge of the works and writings of Imam Bakbars. He has a book that we are currently researching, a book on doctrine called (Al-Noor Al-Lami' and Al-Burhan Al-Sati'), an explanation of the Tahawiyya Creed, which has been verified, and a book on jurisprudence called (Muqadimat Alsalat), which has not been verified. As it has become clear to us, the author frequently relies in his quotations and quotes from the book“Mukhtasar Al-Imam Al-Qudduri”, then from the book“Tuhfat Al-Fuqaha”by Imam Al-Samarqandi, then“Al-Mabsut”by Imam Al-Sarakhsi, then“Mukhtasar Al-Imam Al-Tahawi”by Imam Al-Isbijabi, and other basic and selected sources from the sciences of the Madhab. While the author appears to favor some issues, we find that in other issues he is content to 19 mention the differences of opinion without favoring. As for the evidence, he often used istihsan as evidence compared to the evidence of the Noble Hadith.
Benzer Tezler
- تحقيق مخطوط المُخْتَصَر الْحَاوي لِلْبَيَانِ الشافي للإمام بِكبرِس بِنْ يلنقلج عبد الله الناصري
İmam Bikibris B. Yalınkılıç Abdullah En-Nâsirî'nin 'El-Muhtasarü'l-Hâvî Li'l-Beyâni'ş-Şâfî' adlı eserinin tahkiki / The verification on the 'al-Mukhtasar al-Havi Li al-Bayan ash-Shafi' by Imam Bikibris B. Yalınkılıch Abdullah an-Nasiri
RABEEA JABBAR FARHAN
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AIITMAMAT KARIEV
- المختصر الراشف من زُلال الكاشف' للشيخ محمد بن أيوب التاذفي (المتوفى: 705هـ) من اول سورة القصص إلى نهاية سورة الصافات دراسة وتحقيق
İmam al-Tadfi'nin Zalal al-Kashef'inden al-Mukhtasar al-Rashif, Kasas Suresi'nin başından Safat Suresi'nin sonuna kadar, bir inceleme ve inceleme / Al-Muhtasar al-Rashef min Zulal al-Kashef by Sheikh Muhammad bin Ayoub al-Tathifi (d. 705 AH) [From thebeginning of Surat al-Qasas, to the end of Surat al-Safat], astudy and investigation
AMMAR AHMED SALIH ALHREYTH
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB
- المختصر الراشف من زلال الكاشف للإمام التاذفي (705 هـ) من أول سورة الحج إلى آخر سورة النمل ( دراسة وتحقيق )
Almuhtasar alraşıf fi zilal alkaşif- Hac Suresi'nin başlangıçından Neml Suresi'nin sonuna kadar (Çalışma ve inceleme)
ABDULLAH AHMED OGLAH AL-ALI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Abdulsalam Yousuf Essa AL-YAGOOB
- مختصر المؤتلف والمختلف في أسماء الشعراء وألقابهم للآمدي للشيخ وحدي الرومي، إبراهيم بن مصطفى (ت. 1126ه)
Şeyh Vahdî er-Rûmî İbrahim b. Mustafa'nın (Ö. 1226) Muhtasaru'l-Muhtelif ve'l- Muhtelif fî Esmâi'ş-Şuarâ ve Elkâbihim isimli eseri) isimli eserinin tahkik ve analizi)'
AEHDAA HAMAD AHMED AHMED
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARİF GEZER
- المنهج الأصولي للإمام قاسم بن قُطْلُوْبَغَا في كتابه شرح مختصر المنار
Şerhu Muhtahari'l-Menâr adlı kitabında Kāsım b. Kutluboğa'nın usül anlayışı
ASSIM RAHEEM MOHAMMED
Doktora
Arapça
2024
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KHALED DERSHWI