Eğitime antropolojik bakış ve paradigma kuramının uygulanışı
Anthropological perspective on education and application of paradigm theory
- Tez No: 948676
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA SAİD KURŞUNOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Felsefe, Tarih, Education and Training, Philosophy, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitimin Felsefi, Sosyal ve Tarihi Temelleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Bu tez, yirmi birinci yüzyıl eğitim süreçlerinin ve öğrenim becerilerinin küresel, kültürlerarası, teknolojik ve dijital veri temelli yeni dünyadaki insan rolüyle ilişkisini incelemektedir. Eğitim, felsefi antropoloji, bilim felsefesi, kültürlerarası felsefe ve transhümanizm kavramları tarihsel bağlamlarda ele alınmış; insan merkezli bir bakış açısı geliştirilmiştir. Bilimsel bilgi birikiminin aktarıldığı ve geliştirildiği kurumsal eğitim ve öğretim süreçlerinde, bilginin sürekli güncellendiği, teorik ve pratik ayrımların yer yer birbirine oldukça yaklaştığı veya uzaklaştığı bir dizi değişimin sıklıkla yaşandığı bir çağın tanıklarıyız. Yaşadığımız sürecin değişken karakteristiğinin eğitim süreçlerine yönelik olarak kavrayıcı bir bakışla değerlendirilebilmesinde paradigma kavramı/kuramının anahtar bir rol oynadığını ve bu kavramın aynı zamanda antropolojik bir temellendirme ile kapsayıcı ve evrensel bir zemine oturtulabileceğini düşünmekteyiz. Öte yandan paradigma değişimlerine eşlik eden teknolojik ve digital ilerlemelerin eğitimin antropolojik olarak tanım ve teşhisinin güncellenmesinin önemini varoluşsal boyutta arttırdığını öngördüğümüz için Antropoloji, paradigma ve eğitim arasında nedensel bir anlam bağlantısı kurulmuştur. Bu nedenle çalışmamızda Thomas Kuhn'un Bilimsel Devrimlerin Yapısı adlı eserinde yer alan ve doğa bilimlerinin yanı sıra sosyal bilimleri de etkileyen Paradigma Kuramına odaklanılmış, kuram, antropolojik yönüyle değerlendirilmiş ve bu izleğin tarihsel sürece göre eğitimle bağlantısı, eğitim paradigması kavramı bağlamında tartışılmıştır. Tez, eğitim kavramını üçlü bir bakışla ele alırken, terminolojik kökeni, antropolojik boyutu ve paradigma kuramıyla ilişkisini açıklama çerçevesinde oluşturulmuştur. Paradigma kuramına katkı sağlayan veya farklı sosyal disiplinlerde paradigma kuramına benzer düşünceleri içeren ve paradigmatik olarak niteleyebileceğimiz yaklaşımlar da irdelenmiştir. Kuramın ana fikirleri, diğer bilimlerle olan ilişkisi üzerinden desteklenmiş ve Antroposen Çağı tartışmaları bağlamında antropolojik eğitimin konumu ayrıca ele alınmış, yeni bir eğitim paradigması ihtiyacı, oluşturulması ve bu paradigmanın müfredatlara sağlayacağı katkılar tartışılmıştır. Sonuç olarak, insan-merkezli, kültürel çeşitliliği dikkate alan antropolojik zeminde, 'bilimsel bilginin paradigmatik değişim niteliğini' esas alan yeni bir eğitim modelinin tasarlanmasının gerekliliği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, paradigma kuramının sosyal bilimlerdeki ve eğitimdeki yeri ve yeni bir eğitim modeli geliştirme potansiyeli somutlaştırılarak ortaya konmuştur. Tez hem teorik hem de uygulamalı eğitimde paradigma dönüşümlerine yönelik antropolojik bir çerçeve sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the relationship between 21st-century educational processes and learning skills with the role of the human being in a global, intercultural, technologically advanced, and data-driven new world. Concepts such as philosophical anthropology, philosophy of science, intercultural philosophy, and transhumanism are discussed within historical contexts, and a human-centered perspective is developed. We are witnessing an era in institutional education where scientific knowledge is continuously updated, and the distinction between theoretical and practical dimensions often becomes blurred or shifts significantly. In understanding the changing nature of educational processes, the concept and theory of“paradigm”are seen to play a key role and are thought to offer a comprehensive and universal foundation when approached from an anthropological perspective. Furthermore, it is anticipated that the technological and digital advancements accompanying paradigm shifts have increasingly emphasized, on an existential level, the need to redefine and reidentify education anthropologically. Therefore, a causal relationship is established between anthropology, paradigm, and education. Accordingly, this study focuses on the Paradigm Theory presented in Thomas Kuhn's The Structure of Scientific Revolutions, which has influenced both natural and social sciences. The theory is examined through its anthropological dimensions, and its relevance to education is discussed within the framework of the concept of the“educational paradigm”. The thesis approaches the concept of education from a threefold perspective: its terminological roots, its anthropological dimension, and its connection to paradigm theory. Approaches that either contribute to paradigm theory or contain paradigmatic elements across various social disciplines are also analyzed. The core ideas of the theory are supported by its interrelations with other scientific disciplines. Within the context of the Anthropocene debates, the position of anthropological education is further evaluated, and the need to establish a new educational paradigm—along with the potential contributions such a paradigm could make to curricula—is discussed. Ultimately, this study seeks to demonstrate the necessity of designing a new educational model based on a human-centered, culturally diverse, and anthropological foundation that acknowledges the paradigmatic nature of scientific knowledge transformation. In this context, the place of paradigm theory in social sciences and education, and its potential for developing new educational models, is concretely presented. The thesis provides an anthropological framework for paradigm transformations in both theoretical and applied education.
Benzer Tezler
- A spatial conception based on walking: Critical walk
Yürümeye dayalı mekânsal bir kavrayış: Eleştirel yürüyüş
NİLSU ALTUNOK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Sanatta doğaya yaklaşımlar bağlamında 16. İstanbul Bienali Yedinci Kıta
16th Istanbul Biennial the Seventh Continent in the context of approaches to nature in art
MERVE KARAAĞAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL ALMELEK İŞMAN
- Biyofilik tasarımın evrimsel temelleri ve iç mekanda doğa etkileşiminin insan üzerindeki olası etkileri
Evolutionary foundations of biophilic design and potential effects of interaction with nature in the interior on human
MİNE TEMURALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
AntropolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURİYE NİDA ÇELEBİ ŞEKER
- Coevolutionary aesthetics from a non-anthropocentric perspective
İnsan merkezci olmayan perspektiften birlikte evrimsel estetik
OZAN ATALAN
Sanatta Yeterlik
İngilizce
2024
Güzel SanatlarYaşar ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KAHYAOĞLU