Yaş dostu mekân kriterlerinin mekân dizimi ve fraktal boyut yöntemleriyle analizi: antalya havalimanı
Analysis of age-friendly environment criteria through space syntax and fractal dimension methods: The case of antalya airport
- Tez No: 948808
- Danışmanlar: PROF. DR. TAHSİN YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Yaşlılık, yalnızca biyolojik bir süreç değil; toplumsal cinsiyet, sınıf ve fizyoloji politikalarıyla örülü bir deneyim alanıdır. Yaşlanma olgusu bireysel değişimin yanı sıra; toplumsal, mekânsal ve tasarımsal dönüşümleri de beraberinde getirmektedir. Günümüzde yaşlı nüfusun küresel ölçekte hızla artış göstermesi; kent planlama, mimarlık ve peyzaj mimarlığı gibi meslek disiplinlerini, yaş dostu çevrelerin oluşturulması yönünde yeniden düşünmeye sevk etmektedir. Bu çalışmada, peyzaj mimarlığı meslek disiplinin temel hedeflerinden biri olan“yaşanabilir çevreler”kurgusunun, evrensel tasarım ilkeleriyle yeniden ele alınması ve erişilebilir mekânların yaratılması amaçlanmıştır. Çalışma aynı zamanda, büyük ölçekli mekânların yaş dostu dönüşüm süreçlerine katkı sunacak bilimsel ve uygulamalı veriler üretmeyi de hedeflemektedir. Bundan hareketle, Antalya Havalimanı materyal olarak tercih edilmiştir. Araştırma kapsamında, mekân dizimi ve fraktal boyut analizleri gibi nicel yöntemlerin; gözlem formları ve kullanıcı anketleri gibi verilerle desteklenmesiyle, yaşlı bireylerin mekânı nasıl deneyimlediğine dair çok boyutlu bir tablo ortaya koyulmuştur. Bu bağlamda araştırma, yalnızca havalimanının fiziksel yapısını değil, aynı zamanda bu yapının kullanıcı üzerindeki psikolojik ve sosyal etkilerini de ölçmüştür. Çalışmanın sonucunda; mevcut yapıda yaş dostu tasarım ilkelerinin uygulanması bağlamında, erişilebilirlik ve kullanılabilirlik bakımından önemli eksikliklerin bulunduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, Antalya Havalimanı ölçeğinde, l0yalnızca mimari normlarla sınırlı kalmayan; kullanıcı ihtiyaçlarına duyarlı, esnek, erişilebilir, yaş dostu ve biyofilik planlama yaklaşımlarına dair kriterler oluşturulmuştur ve bu kriterlerin yansımalarını taşıyan tasarım fikirleri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Aging is not merely a biological process; it is a lived experience shaped by gender, class, and the politics of physiology. Beyond representing individual transformation, the phenomenon of aging also entails social, spatial, and design-oriented transitions. Today, the rapid global increase in the elderly population compels professional disciplines such as urban planning, architecture, and landscape architecture to reconsider the creation of age-friendly environments. This study aims to reinterpret one of the core objectives of the landscape architecture discipline—designing“livable environments”—through the lens of universal design principles, with the ultimate goal of creating accessible spaces. Additionally, the research seeks to generate both scientific and practical data that can contribute to the age-friendly transformation processes of large-scale spaces. In this context, Antalya Airport has been selected as the material of study. Through a combination of quantitative methods such as space syntax and fractal dimension analysis, supported by qualitative data including observation forms and user surveys, the study presents a multidimensional picture of how elderly individuals experience space. In this regard, the research not only examines the physical structure of the airport but also assesses its psychological and social impacts on users. As a result of the study, significant deficiencies were identified in terms of accessibility and usability within the existing structure, particularly in the context of applying age-friendly design principles. As a result, at the scale of Antalya Airport, criteria have been developed for flexible, accessible, age-friendly, and biophilic planning approaches that go beyond conventional architectural standards and are responsive to user needs. Design proposals reflecting these criteria have also been presented.
Benzer Tezler
- Açık kamusal mekan tasarımında çocuk katılım yöntemlerinin etkinlik düzeyi değerlendirmesi
Evaluating the effectiveness of children participation methods in open public space design
GÜLZADE ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU FİRİDİN ÖZGÜR
- Çocuk dostu kent kriterleri açısından çocukların bakış açılarının değerlendirilmesi-Sivas kenti örneği
Evaluation of children's perspectives from the deficits of child-friendly city criteria - the case of Sivas city
ENES AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NALAN DEMİRCİOĞLU YILDIZ
- İklim duyarlı çocuk dostu kentsel tasarım: Erzurum örneği
Climate sensitive child friendly urban design: Example of Erzurum
MUKADDEM DİLANUR AKARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaAtatürk ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEFNE DURSUN
- Yaşlılara yönelik kamu konut politikalarının sosyal haklar ve yaş dostu kent bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of public housing policies for the elderly in the context of social rights and age-friendly city
MUHAMMET AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sosyal Hizmetİstanbul ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ŞENTÜRK