Kinetik cephe elemanlarının tasarım, üretim ve uygulama süreçlerinin incelenmesi ve endüstriyel tasarımın bu süreçlerdeki yeri
Investigation of the design, production and application processes of kinetic facade elements and relationship with industrial design
- Tez No: 949239
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEBNEM TİMUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Mimarlık, Industrial Design, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Yapı, tasarım ve üretim aşamaları birçok uzmanlık gerektiren disiplinlerden oluşan karmaşık bir sistemdir. Sürekli bir gelişim içinde olan mimari üretim için günümüzde yeni bir kavram olan kinetik mimari'den ortaya çıkan 'kinetik cephe' elemanlarının tasarım, üretim ve uygulama süreçleri incelenecektir. Kinetik cephe, bir yapının dış cephesinde kullanılan ve hareket kabiliyetine sahip bileşenlerden oluşan bir cephe sistemidir. Bu çalışma, kinetik mimariden doğan ve yapıların dış yüzeylerinde hareketli bileşenler barındıran“kinetik cephe”kavramını, detaylı biçimde ele almıştır. Araştırmanın temel amacı, kinetik cephe tasarım ve üretim aşamalarında endüstriyel tasarımcıların rolünü, mimar ve mühendislerle olan etkileşimlerini ve proje sürecinin çok disiplinli yapısını ortaya koymaktır. Bu doğrultuda, Türkiye'de kinetik cephe üzerine faaliyet gösteren veya bu alana ilgi duyan mimar, cephe müteahhidi ve üretici firmalarla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış; elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bulgular göstermektedir ki kinetik cephe projeleri, farklı uzmanlıkların eşgüdüm içinde çalışmasını gerektiren karmaşık bir yapıya sahiptir. Mimarlar, tasarım sürecinde yenilikçi ve estetik odaklı arayışlarını sürdürürken; endüstriyel tasarımcılar, malzeme seçimi ve seri üretim olanakları üzerine yoğunlaşarak kullanıcı odaklı ve uygulanabilir çözümler geliştirmektedir. Özellikle hareketli cephe bileşenlerinin otomasyon ve bakım-onarım süreçlerinde mühendislik disipliniyle de güçlü bir etkileşim yaşanmakta; bu durum, projelerin yüksek maliyet ve teknik yeterlilik gibi engellerle karşılaşmasına yol açabilmektedir. Araştırma aynı zamanda, kinetik cephelerin gün ışığı kontrolü, ısı yönetimi ve estetik bütünlük gibi konularda sağladığı avantajların, cephe tasarımını geleneksel yaklaşımlardan ayırdığını ve uzun vadede sürdürülebilirlik potansiyelini güçlendirdiğini ortaya koymuştur. Ancak otomasyon sistemlerinin uyumlanmasındaki uzmanlık eksikliği ve koordinasyon zorlukları, uygulama aşamalarında kalite ve verimlilik sorunlarına yol açabilmektedir. Sonuç olarak, kinetik cephe sistemlerinin yapı sektöründe kalıcı bir yer edinmesi için farklı paydaşların disiplinler arası iş birliğini derinleştirmesi, uzmanlaşmış tasarımcıların malzeme ve üretim optimizasyonu konusundaki katkılarından daha etkin yararlanılması ve enerji verimliliği ile çevresel faktörlerin bütüncül şekilde gözetilmesi gerekmektedir. Çalışma, kinetik cephe projelerinin pratik uygulamalarına ışık tutarken, gelecekte bu alanda daha fazla Ar-Ge çalışması ve kamusal-özel sektör iş birliğine duyulan ihtiyacı vurgulamaktadır. Endüstriyel tasarımcılar hali hazırda inşaat sektöründe yapı bileşenleri tasarım, üretim ve uygulama safhalarında; yeni ürünlerin geliştirilmesinden ve yapılı çevreye uyumlanmasından sorumlu ürün yöneticisi veya uzman tasarımcı olarak görev alabilmektedirler. Bu çalışma, yapı bileşenlerinin önemli bir unsuru olan“cephe elemanlarının”tasarım ve üretim süreçlerinde endüstriyel tasarımcıların nasıl çalıştıkları, ne tür görevler üstlendikleriyle de ilgilidir.
Özet (Çeviri)
The construction, design, and production phases are a complex system comprised of disciplines requiring numerous specialized skills. This research will examine the design, production, and application processes of kinetic façade elements, a concept emerging from kinetic architecture, a constantly evolving concept in architectural production. A kinetic façade is a façade system composed of movable components used on the exterior of a building. This study examines in detail the concept of the“kinetic façade,”which originates from kinetic architecture and incorporates movable components on the exterior surfaces of buildings. The primary objective of the research is to explore the role of industrial designers in the design and production stages of kinetic façades, their interactions with architects and engineers, and the multidisciplinary nature of the project process. To this end, semi-structured interviews were conducted with architects, façade contractors, and manufacturing firms operating in or interested in kinetic façades in Turkey, and the data obtained were analyzed using content analysis. The findings demonstrate that kinetic façade projects have a complex structure that requires the coordinated work of diverse expertise. While architects pursue innovative and aesthetically focused design approaches, industrial designers develop user-focused and applicable solutions by focusing on material selection and mass production capabilities. A strong interaction with engineering also exists, particularly in the automation and maintenance/repair processes of movable façade components; this can lead to projects facing obstacles such as high costs and technical competence. The research also revealed that the advantages offered by kinetic façades in terms of daylight control, thermal management, and aesthetic integrity distinguish them from traditional approaches and strengthen their long-term sustainability potential. However, a lack of expertise and coordination challenges in implementing automation systems can lead to quality and efficiency issues during implementation. Consequently, for kinetic façade systems to gain a permanent place in the construction industry, interdisciplinary collaboration among various stakeholders must be deepened, contributions from specialized designers regarding material and production optimization must be more effectively utilized, and energy efficiency and environmental factors must be considered holistically. While the study sheds light on the practical applications of kinetic façade projects, it also highlights the need for further R&D studies and public-private sector collaboration in this field in the future. Industrial designers currently serve in the construction industry as product managers or specialist designers responsible for the design, production, and implementation of building components, overseeing the development of new products and their integration into the built environment. This study also explores how industrial designers work and the roles they undertake in the design and production processes of“facade elements,”a crucial element of building components.
Benzer Tezler
- Cephede dıştan kullanılan gölgeleme elemanları ve uygulama yöntemlerinin örnekler üzerinden incelenmesi
External shading devices that are applied to facades and examining shading devices' application methods through application examples
NACİYE SENA ÖZYER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ERKAN KARAGÜLER
- Improving the thermal conductivity of fiber-reinforced concrete panels for exterior facades with phase change materials
Diş cepheler için elyaf takviyeli beton panellerin ısı ı̇letkenliğinin faz değiştiren malzemelerle ı̇yileştirilmesi
YALDA SAFARALIPOUR
Doktora
İngilizce
2023
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERKAN KARAGÜLER
- The use of origami-based kinetic facade component to improve daylight performance in terms of leed criteria: A case of iztech innovation center
Doğal aydınlatma performansının leed ölçütlerine göre geliştirilmesi için origami tabanlı hareketli cephe bileşeninin kullanılması: İyte ınovasyon merkezi örneği
ZİHNİ YASİNCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Mimarlıkİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA TUĞÇE KAZANASMAZ
PROF. DR. KORAY KORKMAZ
- Kinetik cephe sistemlerinin yapı performansına günışığı, kamaşma ve enerji performansı üzerindeki etkileri
Effects of kinetic façade systems on building performance in daylight, glare and energy performance
SADULLAH ENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT TURGAY ARPACIOĞLU
- Uyum gösteren (adaptif) cepheler: Hareketli güneş kontrol elemanlarının ısıl enerji performansının değerlendirilmesi
Adaptive façades: Thermal energy performance evaluation of kinetic solar control elements
GÜL ŞERİFE GEDİRİ GÖKÇEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkNecmettin Erbakan ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF TUĞBA YALAZ