Osteoporoz riski olan kız üniversite öğrencilerinde sağlık inanç modeline dayalı web tabanlı osteoporoz farkındalık eğitim programının etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effectiveness of a web-based osteoporosis awareness education program based on the health belief model among female university students at risk of osteoporosis
- Tez No: 949341
- Danışmanlar: PROF. DR. SENA KAPLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Bu araştırma, 1 Nisan 2024–10 Nisan 2025 tarihleri arasında Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi'nde iki aşamalı olarak yürütülmüştür. Çalışmanın birinci aşaması, üniversitede öğrenim gören kız öğrencilerde osteoporoz riskini değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı araştırma deseniyle gerçekleştirilmiştir (n = 654). İkinci aşama ise, Sağlık İnanç Modeli'ne dayalı web tabanlı Osteoporoz Farkındalık Eğitim Programı'nın, üniversite öğrencilerinin osteoporoz bilgi düzeyi, sağlık inancı, fiziksel aktivite düzeyi ve kalsiyum tüketimi üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla randomize kontrollü müdahale araştırması olarak yürütülmüştür (müdahale grubu = 55; kontrol grubu = 51). Birinci aşama araştırma verileri, Bireysel Bilgi Formu ile Birinci Basamak Osteoporoz Risk Anketi aracılığıyla toplanmıştır. İkinci aşama araştırma verileri ise Osteoporoz Bilgi Testi, Osteoporoz Sağlık İnanç Ölçeği, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi ve Kalsiyuma Özgü Besin Sıklığı Anketi kullanılarak elde edilmiştir. Bu aşamada, müdahale grubundaki öğrencilere web tabanlı erişime açık beş modülden oluşan Osteoporoz Farkındalık Eğitimi uygulanmış ve ayrıca üç kez bireysel motivasyonel görüşme gerçekleştirilmiştir. Kontrol grubuna ise herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Çalışmanın birinci aşaması sonucunda; katılımcıların %96,2'si osteopeni, %2,4'ü osteoporoz riski, %2,4'ü normal olarak belirlenmiştir (n=654). Çalışmanın ikinci aşamasında, müdahale grubunda Osteoporoz Bilgi Testi puanlarının istatistiksel olarak anlamlı derecede artığı (p 0,05). Bu bulgular doğrultusunda, web tabanlı ve Sağlık İnanç Modeli'ne dayalı Osteoporoz Farkındalık Eğitimi'nin, üniversite öğrencilerinde bilgi düzeyini artırmada ve osteoporoza yönelik sağlık inançlarını geliştirmede etkili olduğu belirlenmiştir. Ancak müdahalenin kalsiyum alımına ve fiziksel aktiviteye etkisinin sınırlı olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle, genç bireylerde sağlıklı davranış geliştirmeye yönelik yeni stratejilerin geliştirildiği kanıta dayalı çalışmalara gereksinim duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study was conducted in two phases between April 1, 2024, and April 10, 2025, at Kırşehir Ahi Evran University. The first phase was designed as a descriptive study to assess the risk of osteoporosis among female university students (n = 654). The second phase was conducted as a randomized controlled intervention study to examine the effects of a Web-Based Osteoporosis Awareness Education Program, developed based on the Health Belief Model (HBM), on university students' osteoporosis knowledge level, health beliefs, physical activity level, and calcium intake (intervention group = 55; control group = 51). Data for the first phase were collected using the Personal Information Form and the Primary Care Osteoporosis Risk Assessment Tool. Data for the second phase were obtained through the Osteoporosis Knowledge Test, Osteoporosis Health Belief Scale, International Physical Activity Questionnaire, and the Calcium-Specific Food Frequency Questionnaire. In this phase, students in the intervention group received a five-module, web-based Osteoporosis Awareness Education Program and also participated in three individual motivational interviews. No intervention was applied to the control group. As a result of Phase 1, 96.2% of participants were classified as osteopenic, 2.4% as at risk for osteoporosis, and 2.4% as normal (n = 654). In Phase 2, the intervention group showed a statistically significant increase in Osteoporosis Knowledge Test scores (p 0.05). These findings indicate that the web-based, Health Belief Model–driven Osteoporosis Awareness Education effectively enhanced students' knowledge and health beliefs regarding osteoporosis. However, the intervention's impact on calcium intake and physical activity was limited. Therefore, there is a need for evidence-based studies to develop new strategies aimed at promoting healthy behaviors among young adults.
Benzer Tezler
- Takip süresi 5 yıl ve daha fazla olan Tip 1 Diyabetes Mellitus'lu çocuk ve adolesanlarda uzun dönemde görülen komplikasyonlar
Long-term complications in children and adolescents with Type 1 Diabetes Mellitus follow-up period of 5 years and more
BEHİYE SARIKAYA ÖZDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. MURAT AYDIN
- İnflamatuar barsak hastalığı tanılı çocuklarda ekstraintestinal sistem bulgularının değerlendirilmesi
Extraintestinal manifestations of inflammatory bowel disease
ZÜBEYR KAVCAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
GastroenterolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADIK SAMİ HATİPOĞLU
- Çok düşük doğum ağırlıklı doğan 5-7 yaş arasındaki çocuklarda kemik mineralleşmesinin ikili enerjili x-ışını emilim ölçümüyle değerlendirilmesi
Evaluation of bone mineralization with dual x ray absorptiometry in 5-7 year-old very low birth weight children
FATMA DEMİRBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıKocaeli ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ENGİN ARISOY
- Ergen anoreksiya nervoza vakalarında kemik mineral yoğunluğunun belirlenmesinde östrojen ve vitamin D reseptör gen polimorfizminin rolü
Effects of vitamin D and estrogen receptor gene polymorphisms on bone mineral density in adolescents with anorexia nervosa
IŞIL İNAN ERDOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNEM AKGÜL
- Nörofibromatoz tip 1 olgularında kemik mineral yoğunluğu
Başlık çevirisi yok
KUTLUHAN YILMAZ
Tıpta Yan Dal Uzmanlık
Türkçe
2004
Nörolojiİstanbul ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL ÖZMEN