Millî Kütüphane 06 Hk 1204/1 numarada kayıtlı şiir mecmuası [İnceleme-Metin-MESTAP'a Göre Tasnifi]
Poetry mecmua registered under No. 06 Hk 1204/1 in the National Library [Analysis – Text – Classification According to MESTAP]
- Tez No: 949765
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HASAN KAPLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 335
Özet
Mecmualar düzenleyen kimse veya kimselerin estetik tercihlerinin seçimi hazırlanmış metinler olmasına karşın edebiyat tarihi açısından daha önce şiirini görmediğimiz veya divanı bulunmayan şairlerin yeni şiirlerini ulaşabildiğimiz metinlerdir. Çalışmamızın konusu olan mecmua Ankara Millî Kütüphane 06 Hk 1204/1 Numaralı Mecmûʿa-i Eşʿâr'dır. MESTAP yöntemine göre incelemede bulunduğumuz mecmuada 313 manzum metin ve 86 şair bulunmaktadır. Mecmuada yer alan şairlerin yazılı kaynaklarda daha önceden bulunan şiirleri TEİS, yüksek lisans ve doktora tezleri, şuara tezkireleri, şairlerin divanı üzerine yapılmış çalışmalardan karşılaştırmalı bir şekilde bulunmuş; farklılıklar dipnotta gösterilmiştir. Mecmuanın içerisinde yer alan manzum metinlerin yanı sıra mensur olarak Farsça bir sözlük çalışmasının parçaları, mektup örnekleri ve dua örnekleri de bulunmaktadır. Şiirler içermiş oldukları biçimsel özelliklerden hareketle nazım şekli ve veznine göre sınıflandırılmış ve bu biçimsel özelliklerin dağılımı tespit edilmiştir. 16 farklı nazım şekliyle yazılmış şiirler ihtiva eden mecmuada en fazla gazel nazım şekliyle (106 şiir) yazılmış şiir yer almaktadır. Sayı itibarıyla en fazla şiire sahip olan şair Ördek-zâde Nâzım'dır. Nâzım'ın en fazla kullandığı nazım şekli 79 adetle gazeldir. Mecmuada hece vezniyle yazılmış 1 şiir dışında diğer şiirlerin tamamı aruz vezniyledir. Aruz vezninde fâ'ilâtün/fâ'ilâtün/fâ'ilâtün/fâ'ilün kalıbı 63 adetle en fazla kullanılan vezindir. Şairlerin yüzyıllara göre dağılımına bakıldığında 13. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar farklı dönemlerde yaşamış şairlere rastlanmaktadır. Mecmuada en fazla 16. yüzyılda (37 şair) yaşamış şairlere dair metinlere yer verilmiştir. Çalışmada biyografik kaynaklardaki bilgilerden hareketle şairlerin mesleklerine, memleketlerine dair değerlendirmeler yapılarak grafiklerle açıklanmıştır. Çalışmanın sonunda metinde yer alan şiirler varak sırasına göre MESTAP tablosuna yazılmış; şiirin ilk ve son beyitleri verilmiş, ayrıca tek mısra, beyit veya bentten oluşan şiirlerin son kısmı“- ”sembolüyle gösterilmiştir. Tablonun son kısmında gerekli görülen açıklamalar verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Although Mecmuas are texts prepared by the aesthetic preferences of the organizer(s), in terms of literary history, they are texts where we can access new poems of poets whose poems we have not seen before or whose divan does not exist. The subject of our study is the Mecmûʿa-i Eşʿâr numbered 06 Hk 1204/1 in the Ankara National Library. According to the MESTAP method, there are 313 verse fragments and 86 poets in this collection. The poems of the poets included in the majmūʿa, which were previously found in written sources, were found in a comparative manner from TEİS, master's and doctoral theses, poets' tezkires, and studies on the poets' divans; the differences are shown in the footnote. In addition to the poems in verse, there are also fragments of a Persian dictionary in prose, examples of letters, and examples of prayers. The poems were categorized according to the verse form and meter based on the formal features they contain, and the distribution of these formal features was determined. Containing poems written in 16 different verse forms, the mecmu contains the highest number of poems written in ghazal verse (106 poems). The poet with the highest number of poems is Ördek-zâde Nâzım (d.?). Nâzım's most frequently used verse form is ghazal with 79 poems. Except for 1 poem written in syllabic meter, all other poems in the collection are in aruz meter. The pattern fâ'ilâtün/fâ'ilâtün/fâ'ilâtün/fâ'ilâtün/fâ'ilün is the most frequently used pattern in aruz meter with 63 poems. When we look at the distribution of poets according to centuries, we come across poets who lived in different periods from the 13th century to the 19th century. Most of the texts of poets who lived in the 16th century (37 poets) are included in the Mecmu. In the study, based on the information in biographical sources, evaluations on the professions and hometowns of the poets were made and explained with graphics. At the end of the study, the poems in the text are written in the MESTAP table according to the order of the varak; the first and last couplets of the poem are given, and the last part of the poems consisting of a single verse, couplet or bent is shown with the symbol“-”. Necessary explanations are given at the end of the table.
Benzer Tezler
- Millî Kütüphane 06 Hk 2725/2 numarada kayıtlı Risâletü'r-Reml (Çeviri yazı-inceleme-dil içi çeviri-tıpkıbasım)
'Risâletü'r-Reml' registered in the National Library with 06 Hk 2725/2 (Transcription-analysis-intralingual translation-facsimile)
KÜBRA KARAAHMET
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAVAŞKAN CEM BAHADIR
- Milli Kütüphane 06 HK 1721 numaralı Güfte Mecmuası [İnceleme-metin-Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi'ne (MESTAP) göre tasnifi]
A lyrics mecmua registered as '06 HK 1721' in National Library [Review-text-Classification According to Systematical Classified Project of Poem Mecmua's (MESTAP)]
ERHAN GÜLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH EREN
- Milli Kütüphane 06 HK 319/1 no'lu şiir mecmuası (İnceleme-Metin-Dizin)
The poem macmua in Milli Kütüphane with number 06 HK 319/1 (Investigation-Text-Index)
AHMET BELLİBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHİR SELÇUK
- Milli Kütüphane 06 hk 578, 06 hk 951 numaralarında kayıtlı mecmuaların 'mecmuaların sistematik tasnifi projesi'ne (MESTAP) göre tasnifi
Systematic classification of poem mecmua's numbered 06 hk 578, 06 hk 951 in the library of Turkey according to (MESTAP)
SERPİL MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAhi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
- Milli Kütüphane 06 HK 3882/2 numarada kayıtlı şiir mecmuası (transkripsiyonlu metin-inceleme)
The poetry mecmua registered in the national library with thenumber 06 hk 3882/2 (the transcribed text-review)
DERYA SAVAŞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE YILDIZ