Özel eğitim anaokullarında ve anasınıflarında görev yapan özel eğitim ve okul öncesi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ve iş birliğinin incelenmesi
Working in special education kindergartens and nursery classes preschool and special education teachers examining occupational burnout levels and collaboration
- Tez No: 949775
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RUKİYE KONUK ER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Bu araştırmanın amacı, özel eğitim anaokullarında ve anasınıflarında görev yapan okul öncesi ve özel eğitim öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile öğretmenler arası iş birliği durumlarını incelemektir. Araştırmada karma yöntem desenlerinden olan yakınsayan paralel desen benimsenmiş, hem nicel hem nitel veriler eş zamanlı olarak toplanmıştır. Nicel veriler Maslach Tükenmişlik Envanteri – Eğitimci Formu ile, nitel veriler ise yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmanın örneklemini Özel Eğitim Anaokullarında ve Anasınıflarında görev yapan 220 öğretmen oluşturmaktadır. Nicel bulgular doğrultusunda, katılımcı öğretmenlerin genel olarak düşük düzeyde tükenmişlik yaşadıkları, kişisel başarı alt boyutunda ise yüksek düzeyde yeterlilik hissine sahip oldukları belirlenmiştir. Cinsiyet, yaş, kıdem ve branş gibi demografik değişkenler tükenmişlik düzeylerinde anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Nitel bulgularda ise öğretmenler, etkili iş birliği deneyimlerinin mesleki doyumu artırdığını, buna karşılık yönetimsel destek eksiklikleri, rol belirsizlikleri ve zaman yönetimi sorunlarının tükenmişliği artıran faktörler olduğunu ifade etmişlerdir. İş birliğine dair deneyimler, özellikle BEP süreci, etkinlik planlama ve rol paylaşımı üzerinden şekillenmiş; öğretmenlerin bu süreçlerde karşılıklı destekle daha verimli çalışabildikleri gözlenmiştir. Karma bulguların bütüncül değerlendirilmesi sonucunda, iş birliği düzeyinin öğretmenlerin mesleki tükenmişlik algıları üzerinde doğrudan etkili olduğu ortaya konmuştur. Öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin azalmasında, etkili bir iletişim ortamı, yönetim desteği, yeterli planlama zamanı ve ortak sorumluluk bilinci belirleyici faktörler olarak öne çıkmaktadır. Bu araştırma, erken çocukluk özel eğitim kurumlarında iş birliği ve tükenmişlik ilişkisini birlikte ele alması açısından alan yazına önemli katkılar sunmaktadır. Elde edilen bulgular, öğretmenlerin mesleki refahını artıracak uygulamalara, kurum içi düzenlemelere ve ileride yapılacak bilimsel çalışmalara ışık tutacak niteliktedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the professional burnout levels of special education and preschool teachers working in special education kindergartens and preschool classes and the cooperation between teachers. In the study, a convergent parallel design, which is a mixed method design, was adopted, both quantitative and qualitative data were collected simultaneously. Quantitative data were obtained with the Maslach Burnout Inventory – Educator Form, and qualitative data were obtained through semi-structured interviews. The sample of the study consists of 220 teachers working in Special Education Kindergartens and Special Education Kindergarten Classes. In line with the quantitative findings, it was determined that the participating teachers experienced a low level of burnout in general and had a high level of sense of competence in the personal accomplishment sub-dimension. Demographic variables such as gender, age, seniority and branch did not show a significant difference in burnout levels. In the qualitative findings, teachers stated that effective collaboration experiences increased professional satisfaction, whereas lack of administrative support, role ambiguities and time management problems were factors that increased burnout. Experiences regarding collaboration were shaped particularly through the IEP process, activity planning and role sharing; It has been observed that teachers can work more efficiently with mutual support in these processes. As a result of the holistic evaluation of the mixed findings, it was revealed that the level of collaboration has a direct impact on teachers' perceptions of professional burnout. An effective communication environment, administrative support, sufficient planning time and a sense of shared responsibility stand out as determining factors in reducing teacher burnout levels. This research makes significant contributions to the literature in terms of addressing the relationship between collaboration and burnout in early childhood special education institutions. The findings will shed light on practices that will increase the professional well-being of teachers, in-house regulations, and future scientific studies.
Benzer Tezler
- Okul öncesi öğretmenlerinin özel yetenekli çocukların eğitimleri konusunda öz yeterlikleri ile yaratıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi
An investigation of preschool teachers self efficacy and creative thinking tendencies in education of gifted children
NESİBE GÜL KARANFİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇankırı Karatekin ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZAN KAYTEZ
- 4-5 ve 6. yaş okulöncesi eğitim programlarının değerlendirilmesi
Evaluation of early childhood curriculum 4-5 and 6 ages
DUYGU SANİYE GÜLER
Doktora
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET ALİ KISAKÜREK
- Okul öncesi öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına ilişkin yeterlilik algılarının belirlenmesi
The examination of pre-school teachers' perceptions regarding reading and writing preparation activities
KÜBRA DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAksaray ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEGÜL AKINCI COŞGUN
- Resmi ve özel okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin özsaygı ve denetim odağı arasındaki ilişkilerin karşılaştııırılması
Comparison of relations between self-esteem and locus of control for teachers in public and private preschool education
DİLBER UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Ev EkonomisiHacettepe ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR BAYHAN
- Okul öncesi dönemde çocukların ve öğretmenlerin çocuk-öğretmen ilişkisine yönelik algılarının incelenmesi
The investigation of preschool children's and their teachers' perceptions of child-teacher relationships
MELEK MERVE YILMAZ GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimUludağ Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERAL TANER DERMAN