Yaşlı bireylerde yerinde yaşlanma ile yaşam doyumu ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between aging in place and life satisfaction and depression levels in elderly individuals
- Tez No: 950338
- Danışmanlar: PROF. DR. TANER ARTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Geriatri, Psikoloji, Sosyal Hizmet, Geriatrics, Psychology, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Bu araştırma evde yaşayan yaşlıların yerinde yaşlanma memnuniyeti ile yaşam doyumu ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma için nicel ve nitel araştırma teknikleri birlikte kullanılarak karma yöntem benimsenmiştir. Bu kapsamda araştırmanın nicel boyutu için İstanbul'un farklı sosyoekonomik düzeyine sahip 9 ilçesinde yaşayan 65 yaş ve üzeri 412 kişiye Sosyo-Demografik Bilgi Formu ile birlikte Yerinde Yaşlanma Ölçeği, Yaşam Doyum Ölçeği ve Geriatrik Depresyon Ölçeği uygulanmıştır. Nitel boyut için ise 27 yaşlı bireye Sosyo-Demografik Bilgi Formu ve Yarı-Yapılandırılmış Mülakat Formu uygulanarak derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Nicel araştırma verilerinin istatistiksel analizleri için Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 26.00 yazılımı kullanılmıştır. Nitel araştırma verilerinin analizi ise betimsel analiz yaklaşımı ile gerçekleştirilmiştir. Nicel araştırma bulgularına göre yerinde yaşlanma memnuniyetinin yaşlı bireylerin yaş, medeni durum, eğitim, gelir durumu, birlikte yaşayan kişi sayısı, konut tipi, evin mülkiyeti vd. sosyo-demografik özelliklerine göre anlamlı şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. Yerinde Yaşlanma memnuniyeti ile yaşam doyumu arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki saptanmıştır. Bununla birlikte yerinde yaşlanma ile depresyon düzeyi arasında ise anlamlı ve negatif bir ilişki olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Diğer bir ifadeyle yerinde yaşlanma memnuniyeti artarken yaşam doyumu artmakta ancak depresyon düzeyi azalmaktadır. Ayrıca yerinde yaşlanma memnuniyeti; yaşam doyumu ve depresyon düzeyi arasındaki ilişkide kısmi aracılığa sahiptir. Araştırmanın nitel boyutunda ise yaşlı bireylerin evdeki yaşamına dair ihtiyaç, deneyim, beklenti ve memnuniyetlerine ilişkin bulgular elde edilmiştir. Görüşülen kişilerin büyük bir çoğunluğu kendi evinde yaşlanmak istemektedir. Buna gerekçe olarak verilen cevaplarda rahatlık, huzur, özgür olma ve aşinalık kavramları öne çıkmıştır.“Komşu”,“eş-dost”ve“tanıdık”olguları yaşanılan ev ve çevresinden memnun olma konusunda etkileyici faktörlerin başında gelmektedir. Ev kavramı yaşlı bireyler için özellikle sosyal çevreyle temas bağlamında çok büyük önem taşımaktadır. Yaşlı bireyler için ihtiyaç duyulduğunda ilk başvurulan destek ağı eş, çocuklar ve komşular olmaktadır. Bireylerin kendini yalnız hissetme durumu çoğunlukla aile üyelerinin varlığı ya da kaybıyla belirlenmektedir. Bununla birlikte bireylerin ifadeleri dikkate alındığında özellikle eşin evdeki varlığının psikolojik iyi oluş üzerinde etkili olduğu söylenebilir. Yaşlı bireylerin çoğu yaşadığı evin fiziki şartlarından memnundur. Yakınlarından ise yaşlılığın ilerlemesiyle ortaya çıkabilecek bakım ihtiyacı konusunda beklentisi bulunmaktadır. Ayrıca görüşülen kişilerin neredeyse tamamının kurum bakımına olumsuz algı beslediği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This research was conducted to examine the relationship between aging in place satisfaction and life satisfaction and depression levels of elderly people living at home. A mixed method was adopted for this study, using both quantitative and qualitative research techniques. In this context, for the quantitative dimension of the research, the Aging in Place Scale, Life Satisfaction Scale and Geriatric Depression Scale, along with the Socio-Demographic Information Form, were applied to 412 people aged 65 and over living in 9 districts of Istanbul with different socioeconomic levels. For the qualitative dimension, in-depth interviews were conducted with 27 elderly individuals by applying the Socio-Demographic Information Form and Semi-Structured Interview Form. Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 26.00 software was used for statistical analysis of quantitative research data. The analysis of qualitative research data was carried out with a descriptive analysis approach. According to quantitative research findings, the satisfaction with aging in place is affected by the elderly individuals' age, marital status, education, income level, number of people living together, housing type, ownership of the house, etc. It was determined that there were significant differences according to socio-demographic characteristics. A significant and positive relationship was found between Aging in Place satisfaction and life satisfaction. However, it was found that there was a significant and negative relationship between aging in place and the level of depression. In other words, while aging in place satisfaction increases, life satisfaction increases, but the level of depression decreases. Additionally, aging-in-place satisfaction; It has partial mediation in the relationship between life satisfaction and depression level. In the qualitative dimension of the research, findings were obtained regarding the needs, experiences, expectations and satisfaction of elderly individuals regarding their life at home. The majority of the people interviewed want to grow old in their own homes. In the answers given as reasons for this, the concepts of comfort, peace, freedom and familiarity came to the fore. The concepts of“neighbor”,“friend”and“acquaintance”are among the most influential factors in being satisfied with the home and its environment. The concept of home is of great importance for elderly individuals, especially in the context of contact with the social environment. Individuals' feeling of loneliness is often determined by the presence or loss of family members. However, considering the statements of individuals, it can be said that the presence of the spouse at home has an impact on psychological well-being. Most elderly individuals are satisfied with the physical conditions of the house they live in. They have expectations from their relatives about the care needs that may arise as old age progresses. In addition, it was observed that almost all of the people interviewed had a negative perception of institutional care.
Benzer Tezler
- Huzurevi çalışanlarının iş stresi ve iş doyumunun yaşlılara yönelik ayrımcılıkla ilişkisi
The relationship between nursing home employees' work-related stress, job satisfaction, and ageism attitudes
SEMRA GÜNDOĞDU
- Yaşlı bireylerde yerinde yaşlanma ile mutluluk düzeyi ilişkisinin incelenmesi
Examination of the relationship between aging in place and happiness level in elderly individuals
AYNUR BAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikEge Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE KARAMAN
- Yerinde yaşlanma olgusunu etkileyen faktörler: Ankara Mülkiyeliler Birliği örneği
Factors affecting phenomenon of aging in place: Example of Ankara Mulkiye Alumni Association
AHMED HAMZA ALPAY
Doktora
Türkçe
2021
SosyolojiAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN ÇAPCIOĞLU
- Yaşlı bireylerde yürüme hızının günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlığa etkisi
Theeffect of walking speed of independence in activities of daily living in the elderly
VEDAT GÖKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Geriatriİstanbul Medipol ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZELİHA CANDAN ALGUN
DOÇ. DR. HANEFİ ÖZBEK
- Başarılı yaşlanma ve Türkiye için bir program denemesi
Successful aging and an experiment for Turkish sample
ÇİĞDEM DEMİR ÇELEBİ
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜGE YÜKSEL