Türk hukukunda taşınmaz mülkiyetinin zamanaşımı yoluyla kazanılması
Acquisition of immovable property by prescription under Turkish law
- Tez No: 950738
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYRUNNİSA ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 258
Özet
Süregelen bir değişim ve yenilenme halinde olan hukuk alanındaki önemli kavramlardan biri süre kavramıdır. Bu kavramın hukuk âleminde kendisini gösterdiği yerlerden biri temel olarak, hakların kaybedilmesi iken; diğeri, hakların kazanılmasıdır. Somut bir ifade ile kanunda belirtilen sürenin geçmesi, bir kimsenin sahibi olduğu bir hakkın kaybedilmesine veya sürenin çeşidine göre o hakkın talep edilebilirliğinin zayıflamasına sebep olurken diğer bir ihtimalde ise bir kimsenin sahibi olmadığı bir hakkın belirli şartların tecelli etmesi halinde ona aidiyetinin oluşmasına yarar sağlamaktadır. Hem Anayasa'da düzenlenen temel bir hak hem de aynî bir hak olan mülkiyet hakkının taşınmazdaki aleniyeti, tapu kütüğüne tescil ile sağlanmaktadır. Kural olan bu durumun istisnalarından birini, hakların kazanılmasına yönelik işleve sahip ve adıyla müsemma olan kazandırıcı zamanaşımı kavramı oluşturmaktadır. Kökeni itibariyle Roma Hukuku'na kadar dayanan bu kavram, tarihimiz boyunca birçok hukuk düzeninden etkilenen Türk Hukukunda da uygulama alanı bulmuş, zamanın ihtiyaçlarına göre değişim ve gelişim göstermiş, son olarak Roma Hukuku kökenli İsviçre Medeni Kanunu'nun Türk Hukuku'na iktibası ile günümüze kadar gelebilmiştir. Fiiliyattaki durum ile tapu kaydındaki durumun örtüşmesini sağlayan kazandırıcı zamanaşımı, taşınmazın mülkiyet hakkının kime ait olduğu konusunda ortaya çıkan belirsizliği giderip olası karmaşaları önleyerek kamu düzeninin sağlanmasına da hizmet etmektedir. Tüm bu nedenlerle; köklü tarihi ve uygulamaya dair önemi sebebiyle kazandırıcı zamanaşımı yoluyla taşınmaz mülkiyetinin kazanılması çalışmamıza konu edilmiştir. Kazandırıcı zamanaşımı kendisini olağan zamanaşımı ve olağanüstü zamanaşımı olmak üzere iki ayrı çeşidi üzerinde göstermekte olup çalışmada temel olarak bu iki çeşit esas alınmıştır. Bu doğrultuda, kazandırıcı zamanaşımının tarihçesi, kavramın terimsel karşılığı, kanundaki sistematiği ile çeşitleri, çeşitlerine göre farklılık gösteren kanunda aranan şartları, hüküm ve neticeleri ile yargılama usulleri öğreti ve içtihatlar doğrultusunda inceleme altına alınmıştır.
Özet (Çeviri)
One of the important concepts in the field of law, which is in a constant state of change and renewal, is the concept of duration, i.e. time. Basically, this concept manifests itself in the field of law in two ways: one is the loss of rights, and the other is the acquisition of rights. Specifically, when the time limit specified by the law expires, a person either loses their rights or their ability to claim those rights is diminished, depending on the nature of the time limit. On the other hand, if certain conditions are met, the expiration of the time limit can help establish ownership of a right that a person did not previously have. The publicity of the property right, which is both a fundamental right regulated in the Constitution and a right in rem, is ensured by registration in the land registry. The concept of“acquisitive prescription,”which has a function for the acquisition of rights, is one of the exceptions to this rule. Originating back to Roman Law, this concept has been applied in Turkish Law, which has been influenced by many legal orders throughout its history and has changed and developed depending on the needs of the time and has finally evolved to the present day with the adoption of the Swiss Civil Code, which is also based on Roman Law, into our legal system. The acquisitive prescription, which aims to eliminate the uncertainty of the ownership right on the immovable property by ensuring that the actual ownership status and the status in the title deed record are the same, also helps to ensure public order as it prevents possible confusion regarding the ownership of the property that may arise in this regard. Besides these reasons, this study focuses on the acquisition of immovable property by acquisitive prescription due to its deep-rooted history and practical importance. There are two different types of acquisition of immovable property by prescription: ordinary and extraordinary prescription. The study mainly focuses on these two types. Accordingly, the chronological history of the acquisitive prescription, the terminological equivalent of the concept, its systematics in the law, its types, the conditions, provisions, and consequences of the law that differ according to its types, and the judicial procedures have been examined in line with the doctrine and precedent.
Benzer Tezler
- Türk Hukukunda tapuya kayıtlı olmayan taşınmaz malların olağanüstü zamanaşımı yoluyla kazanılması
Owning by extraordinary time limitations of real property which are not registered to title deed in Turkish Law
ATAKAN ÇÖMEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
HukukGazi ÜniversitesiÖzel Hukuk (Medeni Hukuk) Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET İSTEMİ
- Tapusuz taşınmazların olağanüstü zamanaşımı ile kazanılması
Extraordinarily lucrative acquisition through time limit
AYŞEGÜL DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
HukukGazi ÜniversitesiÖzel Hukuk (Medeni Hukuk) Ana Bilim Dalı
PROF. KUDRET GÜVEN
- Olağanüstü kazandırıcı zamanaşımından kaynaklanan tescil davasında yargılama usulü
Proceeding in a registration case resulting from extraordinary acquisitive prescription
ÖMER YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukErciyes ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞÜKRAN AKGÜN
- Türk ve Azerbaycan hukukunda taşınmaz mülkiyetinin tescilsiz kazanılması
Unregistered acquisition of real estate property in Turkish and Azerbaijan law
RAMİL KHALİLOV
- Roma ve Çağdaş Türk Hukukunda zilyetlik kavramı ve zilyetliğin korunması yolları
Concept of possession and protection ways of possession in Roman and Turkish Law
DURMUŞ ALİ İKİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk (Roma Özel Hukuku) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NADİ GÜNAL