تأثير المذهب الشافعي في المعاملات المصرفية
Çağdaş mali muamelât alanında Şafii mezhebinin katkısı
- Tez No: 950764
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BOYNUKALIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Shafi'i school of thought, financial transactions, contemporary fiqh issues, islamic banking, AAOIFI standards
- Yıl: 2025
- Dil: Arapça
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri (Arapça) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Bu tez,“Çağdaş Mali Muamelât Alanında Şafii Mezhebinin Katkısı”başlığını taşımakta olup, AAOIFI adlı kuruluşun muhasebe ve denetim standartları çerçevesinde İslami finans kurumlarına yönelik Faizsiz Finans Standartları'nda çağdaş fakihlerin yalnızca Şâfiî mezhebinin içtihatlarına ne ölçüde başvurduklarını incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın ulaştığı sonuçlara göre, Faizsiz Finans Standartları sadece dört meselede Şâfiî mezhebinin içtihatlarına tek başına dayanmaktadır: Borçlunun kendi iflasını talep etme hakkı; vekilin her iki taraf adına akit yapabilmesi; ayıplı mal için muhayyerlik hakkının derhal mi yoksa gecikmeli olarak mı kullanılacağı; ve Şâfiî'nin el-Ümm adlı eserinde ilk şeklini zikrettiği, satın alma emriyle yapılan murâbaha akdinin temel fikri. Bunlara ek olarak, Şâfiî kaynaklarına dayalı olarak Malezya Menkul Kıymetler Şer'i Danışma Kurulu'nun benimsediği ve Malezya'daki İslami bankacılık sektörünün gelişiminde önemli rol oynayan“îne satışı”uygulaması da incelenmiştir. Araştırmanın giriş bölümünde Şâfiî mezhebinin tanıtımı, kaynakları ve tarihsel gelişim aşamaları ele alınmıştır. Ardından, Şâfiî mezhebinde finansal işlemleri düzenleyen bazı temel ilkeler toplanmaya çalışılmıştır. Bu ilkeler; ribâ teorisi, akitlerin esasları, belirsizlik (garar) teorisi, akitlerin zâhire göre hükme bağlanması ve akitlerde fesat ile butlân ayrımıdır. Araştırmanın uygulamalı kısmında öncelikle İslami Finans Kurumları için Muhasebe ve Denetim Organizasyonu (AAOIFI) tanıtılmış, ardından Şâfiî mezhebinin tek başına esas alındığı meseleler belirlenmiştir. Ayrıca, Faizsiz Finans Standartlarında hüküm belirleme yöntemine dair çalışmada türetilen bazı prensipler kaydedilmiş ve diğer üç fıkıh mezhebine (Hanefî, Mâlikî, Hanbelî) dayalı olarak benimsenen bazı hükümlere örnekler verilmiştir. Son olarak, îne satışının tanımı yapılmış; Şâfiî kaynaklarının tarihsel gelişiminin incelenmesiyle, mezhep imamından geç dönem Şâfiî âlimlerine kadar bu konu hakkındaki hükmün nasıl evrildiği ortaya konmuş ve araştırma, Malezya'nın îne satışı konusundaki deneyimine dair kısa bir değerlendirme ile sona ermiştir.
Özet (Çeviri)
This research, titled“The Influence of the Shāfiʿī School on Financial Transactions,”with a particular focus on banking, aims to explore the extent to which contemporary jurists have relied exclusively on the ijtihād (legal reasoning) of the Shāfiʿī school in the Sharīʿah Standards issued by the Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions (AAOIFI).the study concluded that the Sharīʿah Standards relied solely on the Shāfiʿī school's opinions in only four specific issues: the debtor's right to declare their own bankruptcy; the agent's ability to represent both parties in a contract; whether the right of return due to defect (khiyār al-ʿayb) must be exercised immediately or can be delayed; and the foundational idea of murābaḥah to the purchase orderer, whose original form was outlined by Imām al-Shāfiʿī in his book al-Umm. Additionally, the study examined ʿīnah sale, which was adopted by the Sharīʿah Advisory Council of the Malaysian Securities Commission based on Shāfiʿī sources, playing a significant role in the development of the Islamic banking sector in Malaysia. The study begins with an introduction to the Shāfiʿī school, outlining its sources and historical development stages. It then attempts to compile some governing principles of financial transactions in the Shāfiʿī school, including the theory of ribā (usury), foundational contract principles, the theory of gharar (uncertainty), judging contracts by their apparent form, and the distinction between fasād (irregularity) and buṭlān (nullity) in contracts. The practical section of the study begins with an introduction to AAOIFI, followed by an analysis of the issues where the Sharīʿah Standards relied solely on the Shāfiʿī school. The research then records several principles deduced regarding the method of selecting rulings within the standards. Examples of rulings based exclusively on the other three schools of Islamic law (Ḥanafī, Mālikī, Ḥanbalī) are also provided. Finally, the study defines ʿīnah sale and offers a historical analysis of Shāfiʿī sources to trace the development of the ruling on this issue from the founder of the school to later Shāfiʿī scholars. The research concludes with a brief discussion of the Malaysian experience in applying the ʿīnah sale.
Benzer Tezler
- Somali'de evlilik ve boşanmaya dair güncel fıkhî meseleler
القضايا الفقهية المعاصرة المتعلقة بالأحوال الشخصية في لصومال
SAFIYA ABDIQANI ABDULLAHI
Yüksek Lisans
Arapça
2025
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA HACER KORKMAZ
- تأثير القيم الدينية في الكفاءة الاجتماعية لأسر ذوي الاحتياجات الخاصة 'اللاجئون السوريون في ولاية غازي عنتاب أنموذجاً'
Dini değerlerin özel gereksinimli ailelerin sosyal yeterliliklerine etkisi Gaziantep ili'ndeki Suriyeli mülteciler model olarak
NEMAT AHMAD
Yüksek Lisans
Arapça
2024
FelsefeKarabük ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED NUR KAPLAN
- تأثير الأتراك السياسي والأجتماعي في العصرين الأول والثاني في التاريخ العباسي (320-132/932-750)
İlk iki asrında Abbasi tarihinde Türklerin siyasi ve toplumsal etkileri 132-320/750-932
MURTAGA BARER KHUDHAIR AL-JUMAILI
- تأثير الاستثمار الأجنبي المباشر على الدول النامية: العراق كنموذج
Doğrudan yabancı yatırımın gelişmekte olan ülkeler üzerindeki etkisi: Irak örneği
ZEYAD OBAID SABBAR AL-RAWE
Yüksek Lisans
Arapça
2022
EkonomiKarabük Üniversitesiİktisadi ve İdari Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİM KAYADİBİ
- تأثير المنتجات المالية المصرفية الإسلامية على استثمار الأوقاف وإدارتها(البنك التشاركي الوقفي التركي نموذجا)
İslamî bankaların finansal ürünlerinin vakıfların yönetim ve yatırımları üzerindeki etkisi (Türkiye Vakıf Katılım Bankası örneği) / The effect of Islamic banking financial products on the investment and management of endowments: (Turkish Waqf 'Endowment' Participation Bank as an example)
FARES ZAHER
Doktora
Arapça
2023
BankacılıkSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER DUMAN