1980 sonrası Türk fantastik edebiyatında iktidarın görünüm biçimleri (yapısalcı bakış açısıyla)
The representational forms of power in post-1980 Turkish fantasy literature (a structuralist approach)
- Tez No: 950822
- Danışmanlar: PROF. DR. TURGAY ANAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 411
Özet
Zaman, mekân ve olay kişilerinin bir kurgu içinde var olduğu romanlar yaşamın bir yansımasıdır. Fantastik roman ise yeni sayılabilecek edebi türler arasında yerini alır. Fantastik, kendine has yasaları olan, diğer türlerle arasında sınırlar bulunan, okuyucusuna kararsızlık duygusunu yaşatan, tekinsiz ile olağanüstü arasında bir edebi türdür. Fantastik romanlar, yazarlarının tercihlerine göre bilinen dünyada ya da yeni yaratılan bir evrende geçerler. Fantastik kurgunun içinde büyüler, büyücüler, cadılar, insanlar, elfler, cüceler, troller, gnomlar, savaşçılar, cin, hortlak, vampir, kurt adam, ejderha yer alır. Farklı ırkların bir arada yer alabildiği fantastik romanlarda başlıca kendini gösteren öge büyünün varlığıdır. Yazar, kurgulamak istediği evreni anlattığı olay örgüsünü fantastik edebiyatın yasalarına göre şekillendirir. Bunu yaparken yaşamın içinde yer alan iktidar kavramına da kurgusunda yer verebilir. İktidar kavramı güçle bağlantılıdır. Egemen iktidar, diğerleri üzerinde tahakküm kurabilendir. Bireylerin yaşam sınırlarını belirleyen ve şekillendiren yaşamın içindeki iktidardır. İktidar kavramı bir kişi, grup ya da kurumun başka kişi, grup üzerinde söz hakkına sahip olması olarak açıklanabilir. Foucault ve Althusser iktidar kavramını bireyler üzerinde temellendirerek açıklarlar. Foucault'ya göre iktidar özgür özneler üzerinde uygulanılır. İktidarın dispositifleriyle öznelerin yaşam sınırları çizilir. Althusser ise bunu aygıtlar olarak adlandırır. Devletin aygıtları ve devletin ideolojik aygıtları iktidarın göstergelerini oluşturur. İktidarlar yaşamın için göstergeleriyle görünüm kazanırlar. Fantastik roman yazarı da oluşturduğu evrende yarattığı iktidarların görünümlerini olay kişilerine sunduğu göstergelerle sağlar. Bu göstergelerin incelemeler doğrultusunda üç çeşit olarak sunulduğu tespit edilir. Ele alınan romanlarda büyülü iktidar göstergeleri, büyüdışı iktidar göstergeleri ve yazara ait iktidar göstergeleri yer alır. Çalışma boyunca bunun iktidarın ve fantastiğin tanımının ardından Türk fantastik romanın iktidarın görünümünü sağladığı göstergelerin ortaya çıkışı, olay kişilerini etkileyişi incelenir.
Özet (Çeviri)
Novels, wherein time, space, and characters exist within a fictional construct, serve as reflections of life. The fantasy novel, as a relatively recent literary genre, occupies a distinct place within the literary landscape. Fantasy, characterized by its unique laws, boundaries that differentiate it from other genres, and its capacity to evoke ambivalence in readers, straddles the realms of the uncanny and the extraordinary. Fantasy novels are typically set either in the known world or in newly constructed universes, depending on the author's preferences. Within the realm of fantasy fiction, elements such as magic, wizards, witches, humans, elves, dwarves, trolls, gnomes, warriors, jinns, ghouls, vampires, werewolves, and dragons are commonly featured. In fantasy narratives, where diverse races coexist, the most prominent feature is the presence of magic. The author shapes the narrative structure of the created universe according to the principles of fantastical literature. In doing so, the concept of power, which is inherent in real life, may also be incorporated into the narrative framework. The concept of power is linked to power. Sovereign power is that which is able to exercise domination over others. It is the power within life that determines and shapes the limits of individuals' lives. The concept of power can be explained as the right of one person, group or institution to have a say over another person, group. Foucault and Althusser explain the concept of power by grounding it on individuals. According to Foucault, power is exercised over free subjects. With the dispositifs of power, the life limits of subjects are drawn. Althusser, on the other hand, calls it apparatuses. The apparatuses of the state and the ideological apparatuses of the state constitute the signs of power. Powers gain appearance through their signs for life. The fantasy novelist manifests the appearances of power in the created universe by presenting specific signs to the characters. Upon closer examination, these signs can be categorized into three distinct types: magical indicators of power, non-magical indicators of power, and authorial indicators of power. This study, following the definitions of power and fantasy, explores the emergence of these indicators in Turkish fantasy novels and examines their influence on the characters.
Benzer Tezler
- 1980 sonrası fantastik Türk romanı
Fantastic Turkish novel after 1980
BAŞAK SİPAHİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SIDDIKA DİLEK YALÇIN
- 1980 sonrası Türk edebiyatında popüler roman
Popular novel in Turkish literature after 1980
VELİ UĞUR
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. M. FATİH ANDI
- İhsan Oktay Anar'ın romanlarında fantastik unsurlar
Fantastic constructs which are in the novels of ihsan Oktay Anar
CEYLAN GİZLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYHAN BULUT
- İhsan Oktay Anar'ın postmodernist tarih kurguları
Ihsan Oktay Anar's postmodernist historical fictions
AHMET HOMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. SEYİTBATTAL UĞURLU
- İhsan Oktay Anar romanlarında bilim-teknik
Science and technology in İhsan Oktay Anar's novels
ŞENER ŞÜKRÜ YİĞİTLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL KARACA