Hemşirelerin kültürel zeka ve yeterliliklerinin geliştirilmesinde bibliyoterapi yönteminin etkinliği: Karma desen çalışma
The effectiveness of the bibliotherapy method in developing nurses' cultural intelligence and competence: A mixed-methods study
- Tez No: 950861
- Danışmanlar: DOÇ. DR. PINAR DURU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Hemşirelik, Public Health, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Bibliyoterapi, hemşirelik, karma desen, kültürel zeka, kültürel yeterlilik, Bibliotherapy, nursing, mixed methods, cultural intelligence, cultural competence
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Amaç: Hemşirelerin kültürel zeka ve yeterliliklerini geliştirmede gelişimsel bibliyoterapi yönteminin etkinliğini değerlendirmektir. Yöntem: Ocak-Haziran 2024 tarihleri arasında, gelişmiş karma yöntem desenlerinden“müdahale deseninde”gerçekleştirilmiştir. Nicel yaklaşımın baskın olduğu bu desende randomize kontrollü deneysel araştırma ve nitel araştırma eş zamanlı olarak yürütülmüştür. Eskişehir'de çalışan 30 hemşire (15 müdahale, 15 kontrol) örnekleme dahil edilmiştir. Müdahale; çevrimiçi kültürlerarası hemşirelik eğitimi, iki kitap ve iki kısa hikaye okuma etkinliği ile bir film değerlendirmesini içermiştir. Veriler; ön test-son test ve yarı yapılandırılmış görüşmelerle toplanmıştır. Ölçüm araçları olarak Sosyo-demografik Özellikler ve Veri Formu, Hemşire Kültürel Yeterlilik Ölçeği ve Kültürel Zeka Ölçeği kullanılmıştır. Eğitim içeriğinin oluşturulması, verilerin analiz edilmesi ve bulguların yorumlanmasında Papadopoulos, Tilki & Taylor Kültürel Yeterlilik Geliştirme Modeli temel alınmıştır. Bulgular: Nitel bulgular hemşirelerin kültürel bakım süreçlerinde karşılaştıkları deneyimlerin kültürel farkındalık ve yeterlilik gelişimine katkı sunduğunu, ancak bu gelişimin büyük ölçüde bireysel çaba ve deneyime dayandığını ortaya koymuştur. Katılımcılar; dil bariyerleri, kurumsal kısıtlamalar, rehberlik ve formel eğitim eksikliği nedeniyle kültürel bakımda güçlük yaşadıklarını belirtmiştir. Bibliyoterapi sürecinde kullanılan kitaplar, hikâyeler ve film hemşirelerin kültürel farkındalıklarını ve empati becerilerini geliştirerek, kültürel çeşitlilik konusunda daha derin bir duyarlılık kazanmalarına katkı sağlamıştır. Nicel bulgular ise, bibliyoterapi uygulamasının hemşirelerin kültürel yeterlilik düzeylerini anlamlı düzeyde artırdığını, ancak kültürel zekâ düzeyleri üzerinde müdahale ve kontrol grupları arasında anlamlı bir fark oluşturmadığını göstermiştir. Sonuç: Bibliyoterapi uygulaması hemşirelerin kültürel yeterliliklerini geliştirmede etkili bir yöntem olarak öne çıkarken, kültürel zekâ gelişimi açısından tek başına yeterli görülmemiştir.
Özet (Çeviri)
Aim: This study aimed to evaluate the effectiveness of the developmental bibliotherapy method in improving nurses' cultural intelligence and competence. Methods: The study was conducted between January and June 2024 using an advanced mixed-method intervention design. This design predominantly adopted a quantitative approach, and a randomized controlled experimental study and qualitative research were carried out simultaneously. The sample consisted of 30 nurses (15 intervention, 15 control) working in Eskişehir. The intervention included an online transcultural nursing education program, reading two books and two short stories, and evaluating a film. Data were collected through pre-test and post-test assessments and semi-structured interviews. The data collection tools included the Socio-demographic Characteristics and Data Form, the Nurse Cultural Competence Scale, and the Cultural Intelligence Scale. The Papadopoulos, Tilki & Taylor Model of Developing Cultural Competence was used to design the educational content, analyze the data, and interpret the findings. Results: The qualitative findings showed that cultural care experiences contributed to cultural awareness and competence development, mainly through individual effort. Participants reported difficulties providing cultural care due to language barriers, institutional limitations, and a lack of guidance and formal education. The books, stories, and film used in the bibliotherapy process enhanced nurses' cultural awareness, empathy, and sensitivity to cultural diversity. The quantitative findings showed that bibliotherapy significantly improved nurses' cultural competence levels, whereas no significant difference was found between the intervention and control groups regarding cultural intelligence levels. Conclusions: Bibliotherapy effectively enhanced nurses' cultural competence but was insufficient for developing cultural intelligence.
Benzer Tezler
- Hemşirelerin kültürel zeka ile etnik merkezciliği arasındaki ilişki
The relationship between cultural intelligence and ethnic centralization of nurses
SEMİH DADÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLBU TANRIVERDİ
- Hemşirelerde kültürel zekâ ve kültürel duyarlılık arasındaki ilişki
The relationship between cultural intelligence and cultural sensitivity in nurses
İPEK NUR ÖRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hemşirelikİstanbul Medeniyet ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE OKANLI
- Kültürlerarası hemşirelik eğitiminin öğrencilerin mesleki değerlerine empatik becerilerine kültürel duyarlılıklarına ve zekalarına etkisi: Bir müdahale çalışması
Effects of intercultural nursing education on the professional values, empathic skills, cultural sensibilities and intelligence of students': An intervention study
CEVRİYE YÜKSEL KAÇAN
Doktora
Türkçe
2018
Halk SağlığıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ÖRSAL
- Çalışanların duygusal ve kültürel zekâlarının uluslararası hasta sağlık hizmetlerinde mesleklerarası işbirliğine etkisi
The effects of emotional and cultural intelligence of employees on interprofessional collaboration in the international patient health services
AHMET GENÇ
Doktora
İngilizce
2020
Sağlık Kurumları YönetimiMarmara ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHVEŞ TARIM
- Assessment of nurses' cultural competence levels
Hemşirelerin kültürel yeterlilik düzeylerinin değerlendirilmesi
SHAIBAN AMMAR MAHDI AL-SHAIBANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
HemşirelikÇankırı Karatekin ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP AÇIKGÖZ