Türkiye ve gelişmiş Avrupa ülkelerinden Amerika Birleşik Devletleri'ne beyin göçü: İtme-çekme faktörleri
Comparative analysis of brain drain to the U.S from Turkiye and Europe: Push and pull factors
- Tez No: 950894
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NEDİME ASLI ŞİRİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Uluslararası İlişkiler, Sociology, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Avrupa Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Avrupa Birliği Siyaseti Ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
Bu çalışma, gelişmekte olarak tanımlanan Türkiye ile gelişmiş olarak tanımlanan bir Avrupa ülkesi olan Fransa'dan Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) yönelen yüksek nitelikli kişilerin göç etme ve kalma kararlarını karşılaştırmalı olarak incelemektedir. Araştırmanın amacı, bu bireylerin deneyimlerini şekillendiren çok katmanlı itme ve çekme dinamiklerini görünür kılmaktır. Nitel araştırma yöntemiyle yürütülen çalışmada, yarı yapılandırılmış mülakatlar ve katılımcı gözlem teknikleriyle elde edilen veriler yorumsamacı analiz yoluyla değerlendirilmiştir. Bulgular, göç etme ve kalma kararlarının farklı yapısal, zamansal ve öznel boyutlara sahip olduğunu; bu nedenle birbirinden ayrı düzlemlerde incelenmesi gerektiğini göstermektedir. Gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerden gelen yüksek nitelikli kişilerin kararları, gelişmişlik düzeyinden bağımsız biçimde profesyonel tatmin ve özgürlük arayışı temelinde benzeşmektedir. Öte yandan, ayrışan yönler kaynak ülkelerin toplumsal, kültürel ve kurumsal yapılarındaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır: Türkiye'de güvencesizlik ve ifade sınırlılıkları öne çıkarken; Fransa'da katı bürokrasi, mesleki durağanlık ve örtük ayrımcılık etkili olmuştur. Kalma kararlarında ise esnek kariyer yapısı, bireysel girişime açıklık, uluslararası prestij ve eğitim belirleyici rol oynamaktadır. Araştırma, klasik itme-çekme kuramının bu çok katmanlı deneyimleri açıklamada yetersiz kaldığını;“rağmen göç”kavramı ve“katmanlı göç”yaklaşımıyla daha derinlikli bir analize imkân tanındığını ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study offers a comparative analysis of the migration and settlement decisions of highly skilled individuals from Turkiye—a developing country—and France—a developed European country—who have relocated to the United States (U.S.). The research aims to reveal the multilayered push and pull dynamics that shape these individuals' lived experiences. Employing a qualitative methodology, the study draws on data obtained through semi-structured interviews and participant observation, analyzed using thematic coding. Findings demonstrate that migration and permanence decisions unfold across distinct structural, temporal, and subjective dimensions and must therefore be analyzed on separate planes. Regardless of the country's level of development, highly skilled individuals exhibit similar motivations rooted in a desire for professional fulfillment and personal freedoms. However, divergence arises from the cultural, social, and institutional characteristics of their countries of origin: Turkish participants are primarily driven by insecurity and constraints on expression, while French participants cite rigid bureaucracy, career stagnation, and implicit discrimination as decisive push factors. Decisions to remain in the U.S. are shaped by flexible career systems, openness to personal initiative, international recognition, and educational opportunities. The study argues that classical push-pull theory falls short in explaining these complex and layered experiences. It introduces the concept of“migration despite”(rağmen göç) to highlight the transformative dimensions of highly skilled migration, and proposes a“layered migration”framework that enables deeper analysis across structural, subjective, and temporal axes.
Benzer Tezler
- A critical assessment of Turkey's migration regime: Securitization versus human rights?
Türkiye'nin göç rejiminin eleştirel bir değerlendirmesi: Güvenlikleştirmeye karşı insan hakları?
KÜBRA AYDINLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAvrupa Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN GALİP YALMAN
- Interregional Relations: Perspectives on the Summit of South American-Arab Countries 'New' patterns of engagement
Bölgelerarasi ilişkiler: Güney Amerika - Arap Ülkeleri zirvesindeki 'Yeni' angajman yapısı perspektifleri
MARSHA MARİE HALL
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİHA BENLİ ALTUNIŞIK
DOÇ. DR. DERYA GÖÇER AKDER
- Avrupa Birliği-Türkiye ilişkilerinde yasadışı göç sorunu
The problem of illegal immigration in European Union-Turkey relations
DEVRİM BÜLENT AKKUŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
SosyolojiDokuz Eylül ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUL ZENGİNGÖNÜL
- Bağımsız Sinema: Doksanlı yıllar ve sonrası Türk sinemasında alternatif yönelimler
Independent cinema: Alternative tendencies in Turkish cinema during 90's
AYÇA TUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ZAFER ÖZDEN