İK uzmanlarının/yöneticilerinin adayların sosyo-demografik özelliklerini gözeterek iş teklifi sürecindeki ayrımcı tutumları üzerine görgül bir araştırma
An empirical study on the discriminatory attitudes of HR specialists/managers in the job offer process considering candidates' socio-demographic characteristics
- Tez No: 950912
- Danışmanlar: PROF. DR. MALİK VOLKAN TÜRKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Ayrımcılık, uzun yıllardır insanlığın karşı karşıya olduğu en önemli ve yıkıcı sonuçları olan sorunlardan biri olmuştur. Ayrımcı tutumlar sonucunda bireylerin fırsat eşitliği engellenerek toplumsal adaletsizlikler derinleşmektedir. İşe alım süreçlerinde de sıkça karşılaşılan ayrımcı tutumlar, hem bireylerin kariyer gelişimleri üzerinde negatif etkilere sahip olmakta hem de işletmelerin verimliliğini azaltmaktadır. Bu araştırmanın amacı işe alım sürecinin iş teklifi alt sürecinde, ücret teklifinin belirlenmesi aşamasında, adayların sosyo-demografik özellikleri gözetilerek sergilenen ayrımcı tutumları bilimsel bir çerçevede açığa çıkarmaktır. Çalışmada, katılımcılara kurgusal bir pozisyon ile bu pozisyona başvurmuş, iş gerekleri bakımından benzer nitelikte 14 kurgusal adayın iş başvuru formları sunulmuştur. Katılımcılara pozisyon ve adayların kurgusal olduğu bilgisi verilmemiştir. Katılımcılardan, 14 kurgusal aday arasından son mülakata çağıracakları yedi adayı pozisyon için en uygun olan adaydan en az uygun olan adaya doğru sıralamaları ve seçtikleri adayların aylık ücret beklentilerini tahmin etmeleri istenmiştir. Asıl incelenmek istenen, katılımcıların kurgusal adaylara yapacakları ücret teklifleridir. Ancak, daha doğal yanıtlar alınması amacıyla ve katılımcıların yapacağı ücret tekliflerinin adayların ücret beklentilerine dair algılarıyla ilişkili olabileceği varsayımıyla, katılımcılara doğrudan ne kadar ücret teklifinde bulunacakları sorulmamıştır. Çalışma sonucunda, katılımcıların kurgusal adayların aylık ücret beklentilerine ilişkin tahminlerinin kurgusal adayların sosyo-demografik özelliklerine bağlı olarak farklılık gösterdiği görülmüştür. İş gerekleri bakımından benzer nitelikte olan kurgusal adaylar, aylık ücret beklentisi tahminleri hususunda ayrımcı tutumlar ile karşı karşıya kalmışlardır. Bu araştırma neticesinde elde edilen sonucun, insan kaynakları uzmanlarının/yöneticilerinin farkındalığını artırmayı ve adil ücret politikalarının benimsenmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Discrimination remains a significant problem that limits equal opportunities and deepens social inequalities. It is often observed in recruitment processes, where biased attitudes negatively affect both candidates' career development and organizational fairness. The aim of this study is to reveal, within a scientific framework, discriminatory attitudes based on candidates' socio-demographic characteristics during the salary determination phase of the job offer stage in recruitment processes. In the study, participants were presented with a fictional position and the job application forms of 14 fictional candidates who had similar qualifications in terms of job requirements. Participants were not informed that the position and candidates were fictional. Participants were asked to rank the 7 candidates they would call for a final interview from the 14 fictional candidates, from the most suitable candidate to the least suitable candidate, and to estimate the monthly salary expectations of the candidates they selected. The main aim of the study is to examine the salary offers that the participants would make to the fictional candidates. However, in order to obtain more natural responses and assuming that the salary offers that the participants would make might be related to the candidates' perceptions of their salary expectations, the participants were not directly asked how much salary they would offer. As a result of the study, it was observed that the participants' estimates of the monthly salary expectations of the fictional candidates varied depending on the socio-demographic characteristics of the fictional candidates. The fictional candidates, who were similar in terms of job requirements, faced discriminatory attitudes regarding their monthly salary expectations. It is thought that the results obtained as a result of this research will increase the awareness of Human Resources specialists/managers and contribute to the adoption of fair wage policies.
Benzer Tezler
- İş etiğinin işe alım sürecine etkisi: Yapay zekâ uygulamalarının rolü
The effect of business ethics on the recruitment process: The role of artificial intelligence applications, Başkent University
GÜLTEN ŞENKUL
- Denizcilik işletmelerinde insan kaynakları yönetim uygulamalarının işletme performansına etkileri
The effects of human resources management practices on maritime businesses
ENGİN AYDOĞAN
Doktora
Türkçe
2020
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN ARSLAN
- Askeri örgüt bağlamında insan kaynakları yönetiminin ölçüm ve değerlendirilmesine ilişkin model önerisi
A measurement model proposal on human resource management in the context of military organization
SERDAR GENÇ
Doktora
Türkçe
2018
Kamu YönetimiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KERİM ÖZCAN
- The impact of artificial intelligence (AI) on the traditional recruitment process
Yapay zeka (YZ)'nın geleneksel işe alım süreci üzerindeki etkisi
LATİFA ELADNANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İşletmeİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT UNANOĞLU
- Linking hr recruiters' artificial intelligence awareness to job performance: The mediating role of job insecurity
İnsan kaynakları işe alım uzmanlarının yapay zeka farkındalığı ıle iş performansı arasındakı ilışkıde iş güvensızlığının aracılık rolü
NURA ISSA
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İşletmeİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TOLGA TÜRKÖZ