Geri Dön

İş etiğinin işe alım sürecine etkisi: Yapay zekâ uygulamalarının rolü

The effect of business ethics on the recruitment process: The role of artificial intelligence applications, Başkent University

PDF İndir

  1. Tez No: 750343
  2. Yazar: GÜLTEN ŞENKUL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ HALICI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Başkent Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 210

Özet

Bu çalışma iş etiğinin işe alıma etkisini araştırmakta ve bu etkide yapay zekâ uygulamalarının (YZU) rolünü incelemektedir. Araştırma karma yöntem çerçevesinde nicel ve nitel veri toplama teknikleriyle yapılmıştır. Çalışmanın nicel kısmı, anket yöntemiyle farklı sektörlerden 476 kişiden, nitel kısım ise 23 İK uzmanından yarı yapılandırılmış mülakat tekniğiyle veri toplanarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın nicel verilerinden elde edilen sonuçlarına göre işe alım ve işe etiği arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur ancak işe etiği ile YZU ve YZU ile işe alım arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır. Bunun yanında iş etiğiyle işe alım arasında YZU'nun aracılık rolü tespit edilememiştir. Çalışmanın nitel verilerinden elde edilen sonuçlar, YZU'nun işe alım sürecinde en çok aday havuzu oluşturmada ve nitelikli adayları havuzdan seçebilmek için ön eleme/filtreleme aşamalarında kullandığı göstermektedir. Bunun yanında sonuçlar, YZU kullanımının en fazla zaman tasarrufundan fayda sağladığını ve kullanımın en önemli sakıncasının ise eşleştirme hatası olduğunu göstermektedir. İş etiği ve işe alımda kullanılan YZU ilişkisi kapsamında ulaşılan sonuçlara göre, katılımcıların çoğunun, işe alımda kullanılan YZU'nun etik açıdan tarafsız, şeffaf ve adil bulduklarını ancak güvenli bulmadıklarını düşündükleri tespit edilmiştir. Çalışmanın sonuçları değerlendirildiğinde işe alımda iş etiğinin önemli olduğu ve işe alımın etik davranışlar çerçevesinde yapılmasının işletmelerin amaçladığı nitelikli çalışanlara sahip olmada yardımcı olabileceği söylenebilir. Ancak işe alımda kullanılan YZU'lar her ne kadar ön yargıyı ortadan kaldırmayı amaçlasa da İK uzmanları ve yöneticilerin bu kullanımla ilgili kaygılarının olduğu araştırma sonuçlarına yansımıştır. Bu kapsamda YZU'ların işe alımda zamandan tasarruf etmeyi sağlayan, hızlı ve süreci kolaylaştıran bir araç olduğu ancak nihai karar verebilecek yeterlilikte olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca işe alım sürecinde YZU yerine, İK uzmanlarının aktif role sahip olmaları gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu sonuçlar, işe alımda YZU kullanımı için halen erken dönem olduğunu göstermektedir. Çalışmanın değişkenleri arası ilişkiler yazında kuramsal bir altyapıyı oluştursa da bu kapsamda elde edilen bulguların kuramsal boşluğu dolduracağına, İK uzmanları ve yöneticilere işe alım sürecinde YZU kullanımı konusunda fayda sağlayacağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

This study has been conducted to reveal the role of the effect of business ethics on recruitment and examined the role of artificial intelligence applications (AIA) in this effect. The research has been used with quantitative and qualitative data collection techniques within the framework of mixed method. The quantitative part of the study has been used by gathering data from 476 people who work in different sectors with the survey method and the qualitative part by gathering data from 23 people who work in HR experts using the semi-structured interview technique. According to the results obtained from the quantitative data of the study, there is a significant relationship between recruitment and work ethics but there is no significant relationship between business ethics and artificial intelligence applications. Also, there is no significant relationship between artificial intelligence applications and recruitment. Another result of the research suggests that AIA does not have a mediating role in the effect of business ethics on recruitment. The results obtained from the qualitative data of the study indicate that artificial intelligence applications are mostly used in the pre-selection/filtering stages to create and select qualified candidates from the pool in the recruitment process. Besides, it is shown that the use of AIA primarily provides time savings and the most important drawback of using AIA is the matching error. According to the results obtained within the scope of the relationship between business ethics and the AIA adopted during recruitment process, it has been detected that most of the participants find the AIA adopted during recruitment process to be unbiased, transparent, fair yet unsafe. Evaluating the results of the study, it can be concluded that business ethics has a great importance and carrying out recruitment within the framework of ethical behaviors can help businesses achieve qualified employees they have targeted. Although the AIA adopted during recruitment process aim at eliminating the prejudice, the results of the research suggest that HR specialists and managers still have concerns about it. Within this framework, AIA are considered to be a rapid tool which enables saving of time and eases the recruitment process yet fails to be suffice to make final decisions. Besides, the research results suggest that HR specialists must play an active role in the recruitment process instead of AIA. The results demonstrate that AIA is still in a preliminary stage and needs further development for usage in recruitment process.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    89103

    1980 - 1990 Cumhuriyet Dönemi Türk tiyatrosunda oyun yazarlığında eğimler ve kaynakları

    Trends and welds in play writing from 1980 to 1990 in Republic Turkish theatre

    ZERRİN AKDENİZLİ ÇELENK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül Üniversitesi

    Sahne Tasarımı Ana Sanat Dalı

    DOÇ. DR. HÜLYA NUTKU

  2. Tez No

    555411

    Performance evaluations on the spatial reuse techniques of the next generation wlans

    Yeni nesil kablosuz yerel ağlarında spektral tekrar kullanım tekniklerinin değerlendirmesi

    ÖMER FARUK TOPAL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜNEŞ ZEYNEP KARABULUT KURT

  3. Tez No

    511513

    Hemşirelerde nepotizm algısı ve iş doyumu

    Nepotism perception in nurses and job satisfaction

    HURİYE ELİF ÖZİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Hemşirelikİstanbul Medipol Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURTEN KAYA

  4. Tez No

    219780

    Sömürge kültürü etkisinde çağdaş seramik sanatı

    Modern ceramics art under the effect of colonial culture

    FATMA ULAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Seramik MühendisliğiMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Seramik ve Cam Tasarımı Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. EMRE ZEYTİNOĞLU

  5. Tez No

    437124

    Örgütsel bağlılık ile iş etiği arasındaki ilişki üzerine bir araştırma: Bir sağlık işletmesi örneği

    The study on the relationship between organizational commitment and business ethics: A health care provider

    A. YUNUS SARIYILDIZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMarmara Üniversitesi

    Çalışma Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NESLİHAN OKAKIN

Geri Dön