The impact of artificial intelligence (AI) on the traditional recruitment process
Yapay zeka (YZ)'nın geleneksel işe alım süreci üzerindeki etkisi
- Tez No: 948799
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT UNANOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Yapay Zekâ (YZ), İşe Alım Süreci, İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY), İşe Alım, Otomasyon, Artificial Intelligence (AI), Recruitment Process, Human Resource Management (HRM), Hiring process, Automation
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Küreselleşmenin teknolojik ilerlemeyi hızlandırmasıyla birlikte, organizasyonların rekabetçi kalabilmek için uyum sağlaması gerekmektedir. Bu dönüşümden en çok etkilenen alanlardan biri İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY), özellikle de işe alım süreçleridir. Güncel becerilere sahip yeteneklere olan talep, geleneksel İK görevlerinin otomasyonunu ve geliştirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Yapay Zekâ (YZ) gibi teknolojik araçlar, verimlilik ve karar alma süreçlerini iyileştirme açısından önemli fırsatlar sunmaktadır. Bu nedenle, YZ'nin işe alım üzerindeki etkilerini değerlendirmek, İK işlevlerinin nasıl dönüşebileceğini anlamak açısından kritik öneme sahiptir. Bu çalışma, YZ'nin işe alım süreci üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamakta; özellikle verimliliği artırma, önyargıları azaltma ve aday deneyimini iyileştirme konularına odaklanmaktadır. Hâlihazırda işe alım süreçlerinde YZ kullanan İK uzmanlarının görüşleri aracılığıyla, YZ entegrasyonunun sağladığı faydalar ve karşılaşılan zorluklar araştırılmıştır. Elde edilen bulgular, YZ'nin yalnızca otomasyon aracı olmanın ötesine geçerek, daha stratejik, veri odaklı ve kapsayıcı işe alım uygulamalarını desteklediğini göstermektedir. Nitel bir yöntem benimsenerek, YZ tabanlı işe alım deneyimi olan İK profesyonelleriyle mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Bu yöntem, katılımcıların deneyimlerini ayrıntılı bir şekilde aktarmalarına ve takip sorularıyla derinlemesine bilgi elde edilmesine olanak tanımaktadır. Bu sayede, YZ araçlarının gerçek iş dünyasında nasıl kullanıldığı ve işe alım süreçlerini nasıl şekillendirdiği ortaya konulmuştur. Elde edilen bulgulara göre, YZ; özgeçmiş tarama ve mülakat planlama gibi tekrarlayan görevleri otomatikleştirerek işe alım süreçlerini hızlandırmakta, zaman ve maliyet tasarrufu sağlamaktadır. Bu durum, İK uzmanlarının daha stratejik kararlarla ilgilenmelerine olanak tanımaktadır. Ayrıca, YZ aday değerlendirmelerinde daha nesnel analizler sunarak bilinçdışı önyargıların azaltılmasına katkı sağlamaktadır; ancak adil ve etik uygulamaların sağlanabilmesi için insan denetimi hâlâ gereklidir. Bununla birlikte, YZ destekli sistemler adaylara kişiselleştirilmiş öneriler ve anlık geri bildirimler sunarak aday deneyimini önemli ölçüde iyileştirmektedir. Çalışmanın sonucunda, YZ'nin işe alım süreçlerine önemli katkılar sunduğu ancak en iyi sonuçlar için insan sezgisi, duygusal zekâ ve etik değerlere dayalı yaklaşımlarla birlikte kullanılmasının gerekli olduğu vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
As globalization accelerates technological progress, organizations must adapt to stay competitive. Human Resource Management (HRM), especially recruitment, is significantly influenced by these changes. The demand for talent with up-to-date skills has driven the need to automate and enhance traditional HR tasks. Technological tools, particularly Artificial Intelligence (AI), offer valuable opportunities to improve efficiency and decision-making. Understanding AI's impact on recruitment is therefore essential to grasp how it can transform HR functions. This study focuses on examining how AI affects the hiring process, particularly in increasing efficiency, reducing biases, and improving the candidate experience. By collecting insights from HR professionals currently using AI in recruitment, the research explores both the benefits and challenges of AI integration. These insights highlight AI's role not just in automation, but in supporting more strategic, data-driven, and inclusive hiring practices. Using a qualitative methodology, interviews were conducted to gather in-depth perspectives from HR specialists with experience in AI-based recruitment. This method allows for rich, detailed responses and follow-up questions, making it ideal for capturing the complexities of real-world applications. Through this approach, the study reveals how professionals are leveraging AI tools in practice and how these tools are reshaping recruitment workflows. The findings show that AI improves recruitment by automating repetitive tasks such as resume screening and interview scheduling, saving time and costs while allowing HR teams to focus on strategic decisions. AI also helps reduce unconscious bias through objective candidate assessments, although human oversight remains crucial for fairness. Additionally, AI enhances the candidate experience with personalized job suggestions and real-time feedback. While AI offers clear advantages, the study concludes that it must be complemented by human judgment, emotional intelligence, and ethical considerations to achieve the best recruitment outcomes.
Benzer Tezler
- Yapay zekâ, teknoloji-aracılı ve geleneksel işe alım mülakatlarının performans ve kaygı açısından karşılaştırılması
Interviewees' performance and anxiety comparison of artificial intelligence, technology-mediated and traditional recruitment interviews
DİLARA TURGUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURCU GÜLER
- Uluslararası hukuk bağlamında Avrupa'da yapay zekaya ilişkin düzenlemeler ve kişisel verilerin korunması
Regulations on artificial intelligence and protection of personal data in Europe in the context of international law
SULTAN EBRAR ATALAN
- Yeni nesil dijital dönüşüm platformu Low-Code No-Code kullanımının örgütlere etkisinin araştırılması: Entegre TAM - TOE modeli
Investigating the impact of using the new generation digital transformation platform Low-Code - No-Code on organisations: Integrated TAM - TOE model
ZÜLCENAH ŞAHİN
- İç mimarlık ve çevre tasarımı disiplininde yapay zeka sunum tekniklerinin analizi
Analysis of artificial intelligence presentation techniques in the discipline of interior architecture and environmental design
BEYZA KAŞKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İç Mimari ve DekorasyonHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PELİN YILDIZ
- Impact of personalized AI advertising activities on consumer's purchase intentions
Kişiselleştirilmiş yapay zeka reklam faaliyetlerinin tüketicinin satın alma niyeti üzerindeki etkisi
DENİZ BERKAY BIÇAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İşletmeÇankaya Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT ÖZSAÇMACI