Anoreksiya Nervoza ve Bulimiya Nervoza'nın tipik ve atipik formlarında çalışma belleğinin olasılığa dayalı öğrenme ile ilişkisinin incelenmesi
Relationship between working memory and probabilistic reinforcement learning in typical and atypical forms of Anorexia Nervosa and Bulimia Nervosa
- Tez No: 950960
- Danışmanlar: PROF. DR. BAŞAK YÜCEL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Amaçlar: Yeme bozuklukları anormal yeme davranışları ve kilo kontrolüne yönelik uyum bozucu davranışlarla karakterize, düşük remisyon ve yüksek relaps oranlarına sahip, genellikle kronik seyreden ciddi psikiyatrik bozukluklardır. Günümüze kadar pek çok faktör yeme bozuklukları etyolojisi açısından araştırılsa da kesin bir sonuca ulaşılamamıştır. Son yıllarda, yeme bozukluğu hastalarında pekiştireç öğrenmesi sisteminde bozukluk olabileceği hipotezi literatürde önem kazanmıştır. Bu çalışmada, yeme bozukluğu hastalarının sağlıklı kontrollerle olasılığa dayalı bir paradigmada pekiştireç öğrenmesi bakımından karşılaştırılması ve pekiştireç öğrenmesi bulgularının çalışma belleği performansı ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Hastalar ve Yöntemler: Çalışmaya kısıtlayıcı tip Anoreksiya Nervoza, tıkınırcasına yeme/çıkarma tipi Anoreksiya Nervoza ve Bulimiya Nervoza tanılı toplam 38 hasta ve 19 sağlıklı kontrol dahil edilmiştir. Katılımcılar sosyodemografik, klinik ve bilişsel özellikleri bakımından değerlendirilmiştir. Çalışma belleği performansı için N-Geri testi; pekiştireç öğrenmesinin değerlendirilmesi için, katılımcılardan yüksek ve düşük olasılıkla ödül kazandıran uyaranlar arasında seçim yapmaları istenen Olasılığa Dayalı Ödül Görevi (Probabilistic Reward Task – PRT) uygulanmıştır. Veriler üç hasta grubu ve sağlıklı kontroller arasında karşılaştırılmıştır. Ayrıca pekiştireç öğrenmesini etkileyen faktörleri saptamak amacıyla regresyon analizi uygulanmıştır. Bulgular: Hasta grupları sosyodemografik özellikleri ve klinik özellikleri bakımından birbirine benzerdir. Tıkınırcasına yeme/çıkarma tipi Anoreksiya Nervoza hastaları hastalık şiddetini gösteren ölçeklerde genellikle daha şiddetli skorlar almıştır. Çalışma belleği performansı bakımından gruplar arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Ödül görevinde hasta gruplarının test boyunca yüksek olasılıkla ödül kazandıran uyarana verdiği doğru yanıt oranının daha fazla olduğu, sağlıklı kontrollerde ise benzer bir eğilimin olmadığı gözlenmiştir. Genel olarak tüm grupların yüksek olasılıkla ödül kazandıran uyarana daha hızlı yanıt verdiği belirlenmiştir. Ancak pekiştireç öğrenmesi skorları bakımından gruplar arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Hastalıkla ilgili karıştırıcı faktörlerin etkisi kontrol edildiğinde Bulimiya Nervoza hastaları ve sağlıklı kontrollerin ödül görevindeki uyaranları daha iyi ayırt ettiği saptanmıştır. Sonuçlar: Başta kısıtlayıcı tip Anoreksiya Nervoza grubu olmak üzere hasta gruplarında yüksek ödülle ilişkili uyaranlara yönelik artmış bir dikkat ve motivasyon trendi gözlense de pekiştireç öğrenmesi bakımından örneklemimizdeki yeme bozukluğu hastaları ve sağlıklı kontrollerin benzer özellikler gösterdiği saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
Objectives: Eating disorders are serious psychiatric disorders characterized by abnormal eating behaviors and maladaptive behaviors aimed at weight control, with low remission and high relapse rates, often following a chronic course. Although many factors have been investigated in terms of the etiology of eating disorders, no definitive conclusion has been reached. In recent years, the hypothesis that there may be a dysfunction in the reinforcement learning system in patients with eating disorders has gained importance in the literature. This study aims to compare patients with eating disorders to healthy controls in terms of reinforcement learning in a probability-based paradigm and to examine the relationship between reinforcement learning findings and working memory performance. Patients and Methods: A total of 38 patients diagnosed with restrictive type Anorexia Nervosa, binge-eating/purging type Anorexia Nervosa, and Bulimia Nervosa, as well as 19 healthy controls, were included in the study. Participants were assessed in terms of sociodemographic, clinical, and cognitive characteristics. The N-Back test was used to evaluate working memory performance, and the Probabilistic Reward Task (PRT), where participants choose between stimuli associated with high and low probabilities of reward, was used to assess reinforcement learning. The data were compared between the three patient groups and healthy controls. Additionally, regression analysis was performed to identify factors affecting reinforcement learning. Results: The patient groups were similar in terms of sociodemographic and clinical characteristics. Patients with binge-eating/purging type Anorexia Nervosa generally had higher scores on scales indicating disease severity. There was no significant difference between the groups in terms of working memory performance. In the reward task, the patient groups had a higher proportion of correct responses to the stimuli associated with high-probability of reward throughout the test, whereas a similar trend was not observed in healthy controls. Overall, all groups responded more quickly to the stimuli associated with high-probability of reward. However, no significant difference was found between the groups in terms of reinforcement learning scores. When the effects of disease-related confounding factors were controlled, it was found that patients with Bulimia Nervosa and healthy controls were better at distinguishing stimuli in the reward task. Conclusions: Although an increased attention and motivation trend toward stimuli associated with high rewards was observed in the patient groups, particularly in the restrictive type Anorexia Nervosa group, it was found that the eating disorder patients and healthy controls in our sample displayed similar characteristics in terms of reinforcement learning.
Benzer Tezler
- 12-18 yaş aralığındaki ergenlerde tıkınırcasına yeme bozukluğu ile ayrılma-bireyleşme süreci arasındaki ilişki
The relationship between binge eating disorder and separation-individuation process in adolescents aged 12-18
EZGİ ŞEN DEMİRDÖĞEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAY DEMİR
- Yeme bozukluğu hastalarında tedavi motivasyonu, beden imgesi ve depresyonun değerlendirilmesi
The evaluation of treatment motivation, body image and depression in patients with eating disorders
FATİMA ELİF ERGÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. H. ÖZLEM SERTEL-BERK
- Test of dual pathway model of anorexia nervosa on Turkish Women
Türk kadınlarında anoreksiya nervoza çift yollu model testi
TÜLİN TERRY ESKENAZİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2000
London School of Economics and Political SciencePsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FLORA KOKKINAKI
- Üniversite öğrencilerinde yeme bozukluğunun görülme sıklığı ve psikososyokültürel yordayıcıları: İstanbul örneklemi
The prevalence of eating disorders in university students and psychosociocultural predictors: İstanbul sample
EZGİ DEVECİ
Doktora
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. ÖZLEM SERTEL BERK