Avrupa Birliği'nin enerji sorunu: Önlenemeyen bağımlılık
The European Union's energy problem: Unavoidable dependence
- Tez No: 951032
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT YORULMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Enerji, Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Energy, Political Science, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Avrupa Birliği, enerji politikaları, enerji bağımlılığı, Rusya, karşılıklı bağımlılık, European Union, energy policies, energy dependence, Russia, interdependence
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Avrupa Birliği (AB), dünyanın en önemli siyasi ve iktisadi yapılarından biri olarak enerji ihtiyacını karşılama konusunda büyük oranda dış kaynaklara bağımlı bir yapı içerisindedir. Bu bağımlılık, özellikle Rusya ile olan ilişkileri çerçevesinde hem mali hem de jeopolitik ve güvenlik bağlamlarında kırılganlıklar oluşturmaktadır. Bu çalışma, AB'nin enerji bağımlılığını azaltmaya yönelik politika girişimlerini, bu süreçteki gerek yapısal gerekse siyasi sorunları ve Rusya'nın enerjiyi bir dış politika aracı olarak kullanmasının AB stratejilerine etkilerini incelemektedir. Çalışma, enerji ilişkilerini yalnızca arz-talep dengesiyle incelememiş; bağımlılık, karşılıklı bağımlılık ve asimetrik bağımlılık kuramları bağlamında AB-Rusya enerji dinamiklerini çok boyutlu bir bakış açısıyla analiz etmektedir. 2000'li yıllardan itibaren AB, yenilenebilir enerji yatırımlarını artırma, enerji tedarik kaynaklarını çeşitlendirme ve enerji verimliliğini iyileştirme gibi stratejiler hamleler geliştirmektedir. Ancak üye devletlerin farklı ulusal çıkarları, enerji altyapılarındaki uyumsuzluklar, fosil temelli yakıtlara bağımlı halihazırdaki sistemin yüksek maliyetli dönüşümü ve yenilenebilir enerji teknolojilerinin yüksek yatırım gereksinimleri, bu stratejilerin kısa vadede etkili olmasını mümkün kılmamaktadır. 2006, 2009 ve 2014 Ukrayna gaz krizleri ile 2022 Ukrayna Savaşı, AB'nin Rusya'ya bağımlılığının yarattığı politik ve mali riskleri açıkça göstermiş; AB'yi LNG ithalatı ve Norveç, Azerbaycan, ABD gibi alternatif tedarikçilerle enerji ticaretine zorlamıştır. Ancak bu adımlar bağımlılığı ortadan kaldırmak yerine, bağımlılığı farklı coğrafyalara yayarak çeşitlendirmiştir. Sonuç olarak, AB enerjide tam bağımsızlığa erişmek yerine daha dağınık ve yönetilebilir bir bağımlılık modeli üretme çabası içerisindedir. Yenilenebilir enerjiye geçiş, enerji altyapısının bir araya getirilmesi ve yeni tedarik kanallarının kurulması uzun vadeli çözümler yaratırken; siyasi irade, üye ülkeler arası koordinasyon ve ulus üstü yaptırım mekanizmaları kurulmadan bu hedeflerin hayata geçirilmesi güç görünmektedir. Bu bağlamda tez, AB'nin enerji politikalarının yalnızca teknik değil jeopolitik, kurumsal ve stratejik boyutlarıyla ele alınması gerektiğini savunarak literatüre ve politika yapıcılara eleştirel bir çerçeve sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
As one of the world's largest economic and trade blocs, the European Union (EU) is heavily dependent on external sources to meet its energy needs. This dependence creates economic as well as geopolitical and security-oriented vulnerabilities, especially in the context of relations with Russia. This study examines the EU's policy efforts to reduce its energy dependence, the structural and political obstacles in this process, and the effects of Russia's use of energy as a foreign policy instrument on EU strategies. The study analyzes EU-Russia energy dynamics from a multidimensional perspective in the light of the theories of dependence, interdependence and asymmetric dependence. Since the 2000s, the EU has developed strategies to increase renewable energy investments, diversify energy supply sources and increase energy efficiency. However, the divergent national interests of member states, mismatches in energy infrastructures, costly transformation of the current fossil fuel-dependent system and high investment requirements of renewable energy technologies make it difficult for these strategies to be effective in the short term. The 2006, 2009 and 2014 Ukrainian gas crises and the 2022 Ukraine War have clearly demonstrated the political and economic risks posed by the EU's dependence on Russia, forcing the EU to turn to LNG imports and alternative suppliers such as Norway, Azerbaijan and the US. However, these steps diversified the dependency by spreading it to different geographies rather than eliminating it. As a result, instead of achieving full energy independence, the EU is trying to develop a more dispersed and manageable dependency model. While the transition to renewable energy, the integration of energy infrastructure and the creation of new supply channels offer long-term solutions, these goals are difficult to achieve without political will, coordination among member states and supranational enforcement mechanisms. In this context, the thesis offers a critical framework to the literature and policymakers by arguing that the EU's energy policies should be addressed not only technically but also geopolitically, institutionally and strategically.
Benzer Tezler
- Türkiye'nin Avrupa Birliğine giriş sürecinde ambalaj atıkları yönetimi: Bursa örneği
Turkiye's European Union accession process packaging waste management: The case of Bursa
Hatice KUTLU BÜLBÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Uluslararası İlişkilerOkan ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ ÖZDAL
- Energy security of the European Union and Turkey's effect: Nabucco Pipeline Project
Avrupa Birliği enerji güvenliği ve Türkiye'nin etkisi: Nabucco Boru Hattı Projesi
ESMA ALİKOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
HukukBahçeşehir ÜniversitesiAvrupa Birliği Kamu Hukuku ve Entegrasyon Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZGÜR ÜNAL ERİŞ
- Avrupa Birliği'nin enerji güvenliğinde Doğu Akdeniz: Hidrokarbon kaynaklarının Kıbrıs sorununun çözümüne etkisi (2000-2016)
Eastern Mediterranean in energy security of the European Union: The effect of hydrocarbon resources on the Cyprus issue solution (2000-2016)
EMRE ERDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EnerjiMarmara ÜniversitesiAvrupa Birliği Siyaseti ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİRHAN GÖRAL
- Avrupa Birliği enerji arz güvenliğinde Türkiye'nin yeri ve önemi
Turkey's place and importance in European Union's energy supply security
ADNAN BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
EnerjiYıldız Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM NAS
- Bölgesel güvenlik kompleksi perspektifinden Avrupa Birliği'nin enerji güvenliğinde yenilenebilir enerjinin rolü
The role of renewable energy in the energy security of the European Union from the perspective of the regional security complex
İBRAHİM VOLKAN KOPARIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKHAN TELATAR