Öğretmenlerin kişilik özellikleri ve öz yeterlik algıları ile duygusal emek davranışları arasındaki ilişki
The relationship between teachers' personality traits and self-efficacy perceptions and their emotional labor behaviors
- Tez No: 951192
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN GÖKSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Duygusal emek, öğretmen öz yeterlik algısı, beş faktör kişilik özellikleri, Emotional labor, teacher self-efficacy, big five personality traits
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Bu araştırmada, öğretmenlerin Beş Faktörlü Kişilik Özellikleri ile öz yeterlik algılarının duygusal emek davranışları üzerindeki ilişkileri incelenmiştir. 2024–2025 eğitim-öğretim yılında Tekirdağ ili Kapaklı ilçesindeki devlet ortaokullarında görev yapan 215 öğretmen üzerinde gerçekleştirilen araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmış; veriler Beş Faktörlü Kişilik Ölçeği, Öğretmen Öz Yeterlik Algısı Ölçeği ve Duygusal Emek Ölçeği aracılığıyla toplanarak SPSS 27 programında analiz edilmiştir. Bulgulara göre öğretmenlerin uyumluluk, sorumluluk ve açıklık kişilik özellikleri bakımından katılıyorum düzeyinde görüş belirttikleri, yani bu özelliklerin güçlü şekilde hissedildiği; öz yeterlik algılarının ise yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Duygusal emek davranışları açısından öğretmenlerin samimi davranışlarının çoğu zaman, derinden rol yapma davranışı bazen, yüzeysel rol yapma davranışı ise çok nadir düzeyinde gerçekleştiği belirlenmiştir. Cinsiyete göre yalnızca nevrotiklik kişilik özelliği ve sınıf yönetimi öz yeterliği alt boyutlarında anlamlı farklılıklar ortaya çıkarken, görev yaptıkları okulda geçen süreye bağlı olarak uyumluluk kişilik özelliği ve derinden rol yapma davranışı alt boyutlarında; meslekteki hizmet süresine göre ise sadece sınıf yönetimi öz yeterliği alt boyutunda anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir. Korelasyon analizleri, uyumluluk, sorumluluk ve açıklık kişilik özelliklerinin, derinden rol yapma ve samimi davranış alt boyutları ile olumlu; nevrotiklik kişilik özelliğinin ise olumsuz yönde ilişkili olduğunu göstermiştir. Regresyon analizleri sonucunda yüzeysel rol yapma davranışını en güçlü biçimde uyumluluk ve sorumluluk kişilik özelliklerinin yordadığı; samimi davranış alt boyutunda uyumluluk ve dışadönüklük kişilik özelliğinin olumlu yordayıcı olduğu; derinden rol yapma alt boyutunda ise uyumluluk ve nevrotiklik kişilik özelliğinin anlamlı etkili olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlar, öğretmenlerin kişilik özellikleri ve mesleki öz yeterlik algı düzeylerinin sınıf ortamındaki duygusal emek davranışlarını şekillendirmede önemli rol oynadığını ve eğitim süreçlerinde bireysel farklılıkların anlaşılmasına katkı sunduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study investigates the relationships between teachers' Big Five Personality Traits and their self-efficacy perceptions on emotional labor behaviors. The research was conducted with 215 teachers working in public middle schools in the Kapaklı district of Tekirdağ province during the 2024–2025 academic year, employing a relational survey model. Data were collected through the Big Five Personality Inventory, the Teacher Self-Efficacy Perception Scale, and the Emotional Labor Scale, and analyzed using SPSS 27. According to the findings, teachers expressed agreement at a high level concerning the personality traits of agreeableness, conscientiousness, and openness, indicating these traits were strongly felt. Their self-efficacy perceptions were also found to be high. In terms of emotional labor behaviors, teachers reported frequently engaging in genuine emotional expression, sometimes engaging in deep acting, and rarely engaging in surface acting. Significant differences were identified only in the neuroticism personality trait and classroom management self-efficacy subdimensions according to gender; in the agreeableness trait and deep acting subdimension according to years of experience in their current school; and solely in the classroom management self-efficacy subdimension according to overall professional experience. Correlation analyses showed that agreeableness, conscientiousness, and openness were positively associated with the subdimensions of deep acting and genuine emotional expression, while neuroticism was negatively associated. Regression analyses revealed that surface acting was most strongly predicted by agreeableness and conscientiousness; that agreeableness and extraversion positively predicted genuine emotional expression; and that agreeableness and neuroticism significantly influenced deep acting. These results demonstrate that teachers' personality traits and their level of professional self-efficacy perceptions play an important role in shaping their emotional labor behaviors in classroom settings, contributing to the understanding of individual differences within educational processes.
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin kişilik özellikleri ile atılganlıkları arasındaki ilişkide pozitif psikolojik sermayelerinin aracı rolü
The role of the teachers 'positive psychological capacity in the relationship between personality and assertiveness
GÖNÜL ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ÖZDEMİR
- İlkokul öğretmenlerinde öz yeterliğin yordayıcıları olarak psikolojik dayanıklılık ve proaktif kişilik özellikleri
Psychological hardiness and proactive personality as predictors of primary school teachers' self-efficacy
NAZEN ER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERUDUN SEZGİN
- Okul öncesi öğretmenlerinin bilim öğretimi tutumları ile öz-yeterlik ve yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between preschool teachers' attitudes toward science teaching and their levels of self-efficacy and creativity
ESMA GÖKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN GÜNEŞ
- Research engagement of in-service EFL teachers: Exploring research self-efficacy, personality traits, and critical thinking dispositions
Hizmet içi ingilizce öğretmenlerinin araştırma katılımı: Araştırma öz-yeterlikleri, kişilik özellikleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi
SEDA BOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimSakarya Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE SAVAŞÇI
- İşbirlikli öğrenmeye dayalı drama destekli yaratıcı yazarlık uygulamalarının öğretmenlerin kişilik özellikleri, yazmaya yönelik bilgi düzeyleri, kaygı, tutum ve öz yeterliklerine etkisi
The effect of drama-supported creative writing practices based on collaborative learning on teachers' personality traits, knowledge levels about writing, anxiety, attitudes, and self-efficacy
DİLEK ÜNAL
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİLAY YILDIZ