İki dilli türk çocuklarına Türkçe öğretimi ders kitaplarında kültür aktarımı üzerine bir değerlendirme (Türkçe ve Türk Kültürü ders kitapları 1-8)
An evaluation on cultural transmission in turkish language teaching textbooks for bilingual Turkish children (Turkish language and Kulture textbooks 1–8)
- Tez No: 951244
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDURRAHMAN GÜZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 268
Özet
Bu araştırmada, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2019-2020 eğitim-öğretim yılından itibaren yurt dışında yaşayan iki dilli Türk çocuklarına okutulmak için hazırlanan Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarındaki Türk kültürüne ait bilgileri saptamak ve kültür aktarımını incelemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda sekiz farklı seviyeden oluşan ders kitaplarının içeriğinde bulunan metinler ve etkinliklerin hangi kültürel öğeleri içerdiği, bu öğelere ne sıklıkta yer verildiği ve kültür aktarımı açısından düzeyi tespit edilmiştir. Nitelikli ve işlevsel ders kitapları başarılı bir dil öğretimini ve kültür aktarımını sağlayan bireyin toplumla güçlü bağlarını oluşturmasını sağlayan en önemli faktördür. İyi bir ders kitabı yurt dışındaki Türklerin kendi kültürleriyle bağ kurmalarını büyük oranda etkileyecek ve hatta yön verecektir. Araştırmada, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı'nın 15.05.2018 tarihli ve 77 sayılı kararı doğrultusunda Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 1. seviye, 2. seviye, 3. seviye, 4. seviye, 5. seviye, 6. seviye, 7. seviye ve 8. seviye için hazırlanmış Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarındaki metinlerde ve etkinliklerde yer alan kültürel ögeler“Metinlere Yansıyan Kültürel Öge ve Alt Ögeler”ölçeği temel alınarak belirlenmiş, bu kültürel ögelerin metinler ve etkinlikler içindeki kullanım sayıları tespit edilmiş ve temalardaki kullanım sıklığı saptanmıştır. Günlük yaşam, kişiler arası ilişkiler, değerler ve eğitimi, edebiyat, sanat ve müzik, gelenekler ve folklor, sosyal yaşam, coğrafya ve mekanın yer aldığı ölçeğe kültürel çeşitlilik başlığı da eklenerek kapsamı genişletilmiştir. İçerik analizi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen çalışmada ders kitabı aracılığıyla aktarılması hedeflenen kültürel unsurlar sistematik bir şekilde ele alınmıştır. Bulgular, Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarında çok fazla kültürel ögeye yer verildiğini, bu ögelerin görsellerle ve etkinliklerle desteklendiğini göstermektedir. Ders kitaplarında bazı kültürel ögelere yoğun bir şekilde yer verilirken bazı ögelerin ise yeterince temsil edilmediği görülmektedir. Bu bağlamda, ders kitaplarında yer alan kültürel ögelerin kitaplarda dengeli bir dağılım göstermediği, bu durumun ise öğrencilerin kültürel çeşit kapsamlı bir şekilde anlamalarını zorlaştırabileceği sonucuna varılmaktadır. İki dilli Türk çocuklarının kendi kültürlerini tanıması, benimsemesi ve sürdürebilmesi için ders kitaplarında kültürel ögelerin dengeli bir şekilde yer alması öğrencilerin kültürel farkındalık kazanmasını için oldukça önemlidir. Gelişen teknolojik imkanlara rağmen ulaşılabilirlik ve kullanılabilirlik açısından büyük önem taşıyan ders kitapları, iki dilli Türk çocuklarının sistematik bir şekilde ana dillerini ve öz kültürlerini öğrenmeleri, korumaları, geliştirilmeleri açısından önemli bir işlev üstlenmektedir. Bu bağlamda, ders kitaplarında yer alan kültürel ögelerin incelenmesi kültür aktarımının önemini ortaya koyma açısından büyük önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to identify the information related to Turkish culture and examine cultural transmission in the Turkish Language and Turkish Culture textbooks, which were prepared by the Turkish Ministry of National Education starting from the 2019-2020 academic year for bilingual Turkish children living abroad. In line with this objective, the study investigates which cultural elements are included in the texts and activities within the textbooks, how frequently these elements appear, and the level of cultural transmission achieved. Qualified and functional textbooks are the most significant factor in ensuring successful language teaching and facilitating cultural transmission, thereby helping individuals establish strong ties with society. A well-prepared textbook will significantly influence and even guide the connection of Turkish people living abroad with their own culture. In the study, the cultural elements presented in the texts and activities of the Turkish Language and Turkish Culture textbooks -prepared by the Ministry of National Education for eight different levels (Levels 1 to 8) in accordance with the decision of the Board of Education and Discipline dated 15.05.2018 and numbered 77- were identified based on the“Scale of Cultural Elements and Sub-Elements Reflected in Texts.”The frequency of these cultural elements within the texts and activities, as well as their thematic distribution, was also determined. The scope of the study was expanded by adding the category of cultural diversity to the existing scale, which originally included daily life, interpersonal relations, values and education, literature, art and music, traditions and folklore, social life, geography, and space. Using the content analysis method, this study systematically examined the cultural elements intended to be transmitted through the textbooks. The findings reveal that the Turkish Language and Turkish Culture textbooks contain a considerable number of cultural elements, which are supported by visuals and activities. However, while some cultural elements are heavily emphasized, others are underrepresented. In this context, it was concluded that the cultural elements included in the textbooks are not evenly distributed, which may hinder students from comprehensively understanding cultural diversity. For bilingual Turkish children to recognize, embrace, and sustain their own culture, it is crucial that cultural elements are presented in a balanced manner within the textbooks, thereby enhancing their cultural awareness. Despite the advancements in technology, textbooks continue to play a significant role in terms of accessibility and usability, serving as an essential tool for bilingual Turkish children to systematically learn, preserve, and develop their mother tongue and cultural heritage. In this regard, analyzing the cultural elements presented in the textbooks is of great importance in highlighting the significance of cultural transmission.
Benzer Tezler
- Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Türk çocuklarına ana dili öğretiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri: Program ve kitap ölçeğinde
The problems and solution proposals in teaching mother tongue to Turkish children in the United States of America: In the program and book scale
HÜSEYİN GÖÇMENLER
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AÇIK
- Türkçe ders kitapları (3 ve 4. sınıf) ile Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarında (3 ve 4. seviye) yer alan metinlerin okunabilirlik açısından incelenmesi
An analysis of the texts in Turkish textbooks (3rd and 4th grade) and Turkish and Turkish culture textbooks (3rd and 4th level) in terms of readability
YUSUFHAN YOKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA ÖRGE YAŞAR
- Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarının bağlamdan kelime öğretimi açısından incelenmesi
Analysing of Turkish language and culture books in terms of teaching vocabulary in context
SİMGE AKKÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ METE
- İki dilli çocuk kitaplarının Türkçe ve Türk Kültürü dersi öğretim programı temaları açısından incelenmesi: TEDA Projesi örneği
Examination of bilingular children's books in terms of Turkish Language and Culture Teaching program themes: The TEDA Project example
GAMZE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM BAŞ
- Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarındaki dilsel kültürel ögeler ve bu ögelerin dil becerilerine göre dağılımı
The linguistic-cultural elements in Turkish language and Turkish culture textbooks and their distribution accordingto language skills
FATMA OSKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA ÖRGE YAŞAR