Geri Dön

Kömür madeni işçilerinde sağlık okuryazarlığı düzeyinin, kişisel koruyucu donanım kullanımı ve iş kazalarına etkisi

The effect of health literacy levels on personal protective equipment use and occupational accidents among coal mine workers

PDF İndir

  1. Tez No: 951363
  2. Yazar: OSMAN BÜYÜKALAYLI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FERRUH NİYAZİ AYOĞLU
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Halk Sağlığı, Public Health
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 95

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı kömür madeni işçilerinde sağlık okuryazarlığı (SOY) düzeyleri, kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanım durumları ve iş kazası geçirme durumları ile SOY düzeylerinin KKD kullanımı ve iş kazaları üzerine etkisini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma Türkiye Taşkömürü Kurumu Kozlu Taşkömürü İşletme Müessesesinde gerçekleştirilen kesitsel tipte bir araştırmadır. Bu çalışmanın bağımlı değişkenleri iş kazası geçirme durumu, KKD kullanım durumu ve SOY düzeyidir. Bulgular ve Tartışma: Katılımcıların %47,2'si (n=146) iş kazası geçirmemişken, %27,5'i (n=85) bir kez, %25,2'si (n=78) birden fazla kez iş kazası geçirmiştir. Son bir yıl içerisinde iş kazası geçirdiğini belirtenlerin oranı %21,4'tür (n=66). KKD kullanım durumuna bakıldığında, baret (%85,4), tepe lambası (%77,0), iş ayakkabısı (%80,6) ve eldiven (%72,2) gibi temel donanımların daha yaygın kullanıldığı; kulak tıkacı (%35,0), iş gözlüğü (%34,0) ve tulum (%42,7) gibi donanımların ise daha az sıklıkla kullanıldığı saptanmıştır. İlgili donanımın koruyuculuğuna güvenen işçilerin bu donanımları kullanım oranları anlamlı şekilde daha yüksektir. Benzer şekilde, ilgili KKD'yi daha kolay kullandığını ifade eden işçilerin bu donanımı daha düzenli kullandığı saptanmıştır. Katılımcıların TSOY-32 ölçeğinden elde edilen genel puan ortalaması 33,4 ± 8,5 olarak hesaplanmıştır. İş kazası geçirenlerin hem genel SOY puanları hem de alt boyut puanları, geçirmeyenlere göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha düşüktür. KKD kullanan işçilerin SOY puan ortalamaları, bu ekipmanları kullanmayanlara göre anlamlı şekilde daha yüksek bulunmuştur ve bulgunun literatürle uyumlu olduğu görülmüştür. Ayrıca, KKD'nin koruyuculuğuna güvenenlerin SOY puanlarının daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Bu çalışmada elde edilen bulgular, literatürdeki araştırmalarla uyumlu şekilde, kömür madeni işçilerinde yüksek iş kazası riski olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak, iş kazası geçirme durumu, KKD kullanımı ve bu ekipmanlara güven düzeyleri ile SOY puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar saptanmıştır. Bu bulgular, SOY düzeyinin başta kömür madenciliği olmak üzere tüm iş kollarında iş sağlığı ve güvenliği davranışlarını etkileyebileceğini göstermektedir.

Özet (Çeviri)

Objective: This study aims to evaluate the levels of health literacy (HL) among coal mine workers, their use of personal protective equipment (PPE), and their history of occupational accidents, as well as to assess the impact of HL levels on PPE usage and occupational accidents. Materials and Methods: This is a cross-sectional study conducted at the Kozlu Coal Mining Enterprise of the Turkish Hard Coal Enterprise (TTK) in Kozlu. The dependent variables of the study are the history of occupational accidents, PPE usage, and health literacy levels. Results and Discussion: Among the participants, 47.2% (n=146) had never experienced a work-related accident, 27.5% (n=85) had experienced one, and 25.2% (n=78) had experienced more than one. In the past year, 21.4% (n=66) reported having had a work accident. Regarding PPE usage, essential equipment such as helmets (85.4%), headlamps (77.0%), safety shoes (80.6%), and gloves (72.2%) were used more frequently, whereas earplugs (35.0%), safety goggles (34.0%), and coveralls (42.7%) were used less frequently. Workers who trusted the protective effectiveness of the equipment used them at significantly higher rates. Similarly, those who found the PPE easier to use reported more regular usage. The average total score on the Turkish Health Literacy Scale (TSOY-32) was calculated as 33.4 ± 8.5. Workers who had experienced work accidents had significantly lower overall HL scores and subscale scores compared to those who had not. The average HL scores of those who used PPE were significantly higher than those who did not, which aligns with findings in the literature. Additionally, higher HL scores were observed among those who trusted the protective effectiveness of PPE. The findings of this study are consistent with existing literature and indicate a high risk of occupational accidents among coal mine workers. In conclusion, statistically significant differences were found between HL scores and variables such as having experienced an accident, PPE usage, and trust in protective equipment. These findings suggest that health literacy levels can influence occupational health and safety behaviors, particularly in coal mining and other high-risk sectors.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    965376

    Maden işçilerinin iş kazaları kader inancının belirleyicileri olarak iş sağlığı okuryazarlığı ve güvenlik iklimi algısı

    Occupational health literacy and perception of safety climate as determinants of fatalism regarding work accidents among mine workers

    NİL EROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Halk SağlığıZonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜLYA KULAKÇI ALTINTAŞ

    PROF. DR. DENİZ TANYER

  2. Tez No

    137979

    Kömür madeni işcilerinde eritrosit Na-KATpaz ve antioksidan enzim aktivite değişiklikleri ile lipid peroksidasyonunun incelenmesi

    Erythrocyte Na-KATPase and antioxidant enzyme activity changes and lipid peroxidation in coal miners

    ŞEYDA DAMATOĞLU ÇAKMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    BiyokimyaZonguldak Karaelmas Üniversitesi

    Biyokimya Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AHMET GÜREL

  3. Tez No

    272754

    Hastanemize maluliyet nedeni ile başvuran yeraltı kömür madeni işçilerinde Pnömokonyoz durumu

    Pneumoconiosis situation of the underground miners who have come to our hospital due to physical infirmity

    CEVAHİR ÇEVİK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Göğüs HastalıklarıZonguldak Karaelmas Üniversitesi

    Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. REMZİ ALTIN

  4. Tez No

    447352

    Zonguldak'ta özel bir kömür madeni işletmesinde farklı görevlerde çalışan işçilerin bel ağrısı, fiziksel uygunluk, postür, denge, yürüme ve yaşam kalitelerinin karşılaştırılması

    Low back pain, physical fitness, posture, balance, gait and quality of life comparison of miners working at different positions in A private coal mine in Zonguldak

    KARTAL SELİCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM ÇİNAR ÖZDEMİR

    DOÇ. DR. ZUHAL KUNDURACILAR

  5. Tez No

    487102

    Özel sektör maden işçilerinde işyeri ortam faktörlerinin anksiyete düzeyi üzerine etkisi

    The effect of workplace environment factors on anxiety level in mining workers in private sector

    HÜLYA ERTOP

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Halk SağlığıBülent Ecevit Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. BİLGEHAN AÇIKGÖZ

Geri Dön