Vergi ceza hukukunda non bis ın ıdem ilkesi
Non bis in idem principle in tax criminal law
- Tez No: 951571
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ÇELİKKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Non bis in idem ilkesi, aynı fiil nedeniyle birden fazla yargılanmama ve cezalandırılmama güvencesi sağlayarak birey haklarının korunması ve hukuk güvenliğinin sağlanması açısından ceza hukukunun temel ilkeleri arasında yer almaktadır. Bu tez, söz konusu ilkenin vergi ceza hukuku bağlamında Türk hukuk sistemindeki uygulanabilirliğini incelemekte ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihatları doğrultusunda karşılaştırmalı bir değerlendirme sunmaktadır. Çalışmada, öncelikle non bis in idem ilkesinin tarihsel gelişimi ve uluslararası hukukta kazandığı yer ele alınmış; ardından ilkeyi oluşturan“aynı kişi”,“aynı fiil”ve“mükerrer yargılama veya cezalandırma”unsurları açıklanmıştır. Özellikle AİHM'in Zolotukhin ve A ve B / Norveç kararları çerçevesinde idari para cezalarının“cezai nitelik”taşıması durumunun ilkenin kapsamını genişlettiği tespit edilmiştir. Türk vergi ceza hukukunda Vergi Usul Kanunu'nda (VUK) yer alan vergi ziyaı cezaları ile vergi suçlarının aynı fiile ilişkin olarak paralel yargısal süreçlere yol açtığı görülmekte; bu durumun hukuk güvenliği ve adil yargılanma ilkeleri bakımından sorunlu sonuçlar doğurduğu değerlendirilmektedir. Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) son dönemde verdiği kararlar ise bu alanda normatif uyum ihtiyacına dikkat çekmektedir. Çalışma kapsamında ayrıca İskandinav ülkelerinde non bis in idem ilkesine uyum sürecinde gerçekleştirilen mevzuat ve uygulama reformları incelenmiş, bu ülkelerde idari ve cezai yaptırımların entegre biçimde koordine edilmesi sayesinde mükerrerliğin önüne geçildiği ortaya konmuştur. Sonuç olarak bu tez, Türk vergi ceza hukukunda non bis in idem ilkesine ilişkin teori ile uygulama arasındaki boşluğu gidermeyi amaçlayan yapısal öneriler sunmakta; bu sayede hem birey haklarının etkin biçimde korunmasına hem de muhtemel ihlal kararlarının önlenmesine katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
The principle of non bis in idem is among the fundamental principles of criminal law in terms of protecting individual rights and ensuring legal security by providing the assurance of not being tried and punished more than once for the same act. This thesis analyses the applicability of this principle in the Turkish legal system in the context of tax criminal law and presents a comparative evaluation in line with the case law of the European Court of Human Rights. In the study, firstly, the historical development of the principle of non bis in idem and its place in international law are discussed, and then the elements of“same person”,“same act”and“double jeopardy or punishment”are explained. Especially within the framework of the ECtHR's Zolotukhin and A and B v. Norway judgements, it has been determined that the“criminal nature”of administrative fines expands the scope of the principle. In Turkish tax criminal law, it is observed that tax loss penalties and tax offences under the Tax Procedure Law lead to parallel judicial processes in relation to the same act; this situation is considered to have problematic consequences in terms of the principles of legal security and fair trial. Recent decisions of the Constitutional Court draw attention to the need for normative harmonisation in this area. The study also analyses the legislative and implementation reforms carried out in the Scandinavian countries in the process of harmonisation with the principle of non bis in idem and reveals that the integrated coordination of administrative and criminal sanctions in these countries prevents duplication. As a result, this thesis presents structural proposals aiming to eliminate the gap between theory and practice regarding the principle of non bis in idem in Turkish tax criminal law; thus, it aims to contribute to both the effective protection of individual rights and the prevention of possible violation decisions.
Benzer Tezler
- Vergi hukukunda Non Bis In Idem ilkesinin uygulanması
Implementation of Non Bis In Idem principle in tax law
HANNE ÖZGENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR ALTINOK
- Türk vergi hukukunda sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme ve kullanma
Issuing and using of forged or misleading document as of its content in Turkish tax law
AHMET TUTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukKırıkkale ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ÖMERCİOĞLU
- Vergi kaçakçılığı fiili ve cezalarının ölçülülük ve non bis in idem ilkeleri çerçevesinde incelenmesi
Examination of tax evasion acts and penalties within the framework of propotionality and non bis in idem principles
VAKKAS YURTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MaliyeBandırma Onyedi Eylül ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURÇİN BOZDOĞANOĞLU
- Uluslararası boyutuyla vergi incelemeleri
Tax examinations with international aspects
CANSU DAĞ BEREKET