Sultan III. Mustafa dönemi İstanbul'daki imar faaliyetleri (1757-1774)
Construction activities in Istanbul during the reign of Sultan Mustafa III (1757-1774)
- Tez No: 951597
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET VEFA ÇOBANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 737
Özet
18. yüzyıl Türk mimarlığında önemli değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Osmanlı Devleti'nin siyasi, askeri ve ekonomik olarak zayıflamaya başlamasıyla eş zamanlı olarak, özellikle İstanbul başta olmak üzere Batı'yla doğrudan etkileşim içerisinde olan şehirlerde Avrupa'ya olan ilginin arttığı gözlemlenmektedir. Batılı zevk ve beğeninin sadece toplumsal yaşantıyla sınırlı kalmayıp başta mimari yapılarda olmak üzere sanat eserlerinde etkisi yaygınlaşmıştır. Türk mimarisinde Barok üslubun geliştiği bu dönemin numune eseri Nuruosmaniye Külliyesi'dir. 1757 yılında tahta çıkan III. Mustafa böylesi bir atmosferin hâkim olduğu İstanbul'da yoğun bir imar faaliyetine girişmiştir. Bu çalışma III. Mustafa'nın 17 yıl süren saltanatı boyunca şehirde nasıl bir imar programı yürüttüğünü ortaya koyarken, Laleli, Ayazma ve yeniden inşa ettiği Fatih gibi külliyeler ile askeri yapılardan, ticari hanlara, bend ve hamamlardan çeşme ve sebillere kadar tüm mimari eserlerdeki plan, üslup ve süsleme programlarını incelemektedir. İstanbul'da 1766 yılında gerçekleşen büyük deprem çok sayıda yapıda ağır hasara yol açtığı için III. Mustafa devri inşa ile birlikte yoğun bir ihya programına da sahne olmuştur. Çalışma boyunca mimari yapıların kataloğu hazırlanırken, eserlerde üslup birlikteliği olup olmadığı sorusu ile Nuruosmaniye Camii gibi plan ve süsleme detaylarında Batılı formların yoğun olduğu bir örnekten sonra inşa edilen bu eserlerde muhafazakârlaşma eğiliminin varlığı tartışılmış, olası sebepleri üzerinde durulmuş ve örnekler üzerinden konu incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
The 18th century was a period of great change in Turkish architecture. At the same time that the Ottoman Empire began to weaken politically, militarily and economically, it is observed that interest in Europe increased, especially in cities that were in direct interaction with the West, especially in Istanbul. The influence of Western tastes and values was not limited to social life, but also spread to works of art, especially to architectural structures. The Nuruosmaniye Complex is an exemplary work of this period, which saw the development of the Baroque style in Turkish architecture. Mustafa III, who came to the throne in 1757, started an intensive reconstruction activity in Istanbul, where such an atmosphere prevailed. This study reveals what kind of reconstruction program Mustafa III carried out in the city during his 17-year reign, and examines the plans, styles, and ornamental programs in all architectural works, from military buildings, commercial inns, arches, and baths to fountains and wells, as well as complexes such as Laleli, Ayazma, and Fatih, which he rebuilt. Since the great earthquake of 1766 caused severe damage to many buildings in Istanbul, the reign of Mustafa III witnessed an intensive reconstruction program as well as construction. Throughout the study, while preparing the catalog of architectural structures, the question of whether there is a unity of style in the works and the existence of a tendency toward conservatism in these works built after an example such as the Nuruosmaniye Mosque, where Western forms are intense in the plan and ornamental details, was discussed, the possible reasons were emphasized, and the subject was examined through examples.
Benzer Tezler
- III. Osman ve III. Mustafa dönemi İstanbul'da imar faaliyetleri
Building activities in Istanbul during the Osman III and Mustafa III periods
MİSKİNE AKAR
- Sultan I. Abdülhamid Döneminde (1774–1789) İstanbul'daki imar faaliyetleri
Consttruction activities in Istanbul during the Period of Sultan Abdulhamid I(1774–1789)
SULTAN CANSIZ AYTÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURCAN YAZICI METİN
- Gülnuş Emetullah Sultan'ın imar faaliyetleri
Building activities of Gülnuş Emetullah Sultan
MUZAFFER ÖZGÜLEŞ
- III mustafa dönemi istanbulu'nda mimari üslup ve bezeme
Architectural style and decoration in istanbul during the mustafa III period
ÜLKÜ DEMİR
- Tanzimat reformları ve İtalyanlar (1838-1876)
Relation between İtaly and Ottoman Empire during Tanzimat period
CONSUELO EMILJ MALARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihHacettepe ÜniversitesiTarih Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET VELİ SEYİTDANLIOĞLU