Anneliğin çalışma hayatındaki tezahürlerinin sosyopsikolojik açıdan incelenmesi: Tunceli örneği
A socio-psychological analysis of the manifestations of motherhood in working life: The case of Tunceli
- Tez No: 951740
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH KORKMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Motherhood Role, Working Life, Motherhood, Working Women
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Bu çalışma, annelik rolleri ile mesleki kimlik arasında denge sağlamaya çalışan kadınların deneyimlerini kavramayı hedeflemektedir. Annelik ideolojisinin yerleşik beklentileri, kadınların iş hayatında pek çok zorlukla yüzleşmesine sebep olmakta ve onları zorlayıcı seçimlerle baş başa bırakmaktadır. Ayrıca, annelik kimliğinin tarihsel süreçte geçirdiği dönüşüm kuramsal bir çerçeveyle ele alınmış olup; bu dönüşümün günümüzde kadınların kariyer hayatıyla nasıl kesiştiği tartışılmıştır. Bu çerçevede araştırma, Tunceli il merkezinde görev yapan öğretmen ve akademisyen anneler aracılığıyla gerçekleştirilmiş, karma yöntem (nicel ve nitel) kullanılmıştır. Karma yöntemin kullanıldığı bu çalışmada 305 kişiye anket uygulanmış ve 14 kişi ile de derinlemesine görüşme yapılmıştır. Çalışma bulguları, annelerin iş yaşamındaki tutumları ile annelik algıları arasında önemli bağlantıların bulunduğunu ortaya koymuştur. Annelik rolü ile çalışma hayatı düşüncesi arasında olumlu, annelik algısı ile istihdam tutumları arasında ise olumsuz yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Katılımcılar, anneliği bazen içgüdüsel bir kimlik olarak algılarken, bazen de toplumsal baskı, eşten beklentiler ve biyolojik zaman kaygısıyla ilişkilendirmiştir. Çalışmanın bulgularına göre annelik sadece biyolojik bir olgu değil, kültürel normlar ve sosyal etkileşimlerle şekillenen çok yönlü bir kimliktir. Elde edilen bulgular, annelik rolü algısının yaşa göre anlamlı farklılık gösterdiğini ortaya koymuştur. 26-35 yaş aralığındaki kadınların annelik rolü algılarının, 36 yaş ve üzeri katılımcılardan daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca, yükseköğretim kurumlarında çalışan kadınların annelik rolü algılarının daha güçlü olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Eğitim seviyesi yükseldikçe, anneliğe ilişkin tutumların daha olumlu ve toplumsal bilincin arttığı bir hale dönüştüğü gözlemlenmiştir. Bu çalışma, kadınların annelik kimlikleri ile mesleki kimlikleri arasında oluşturmayı hedefledikleri dengeye dair önemli sosyo-psikolojik bulgular sunmuştur. Anahtar Sözcükler: Annelik Rolü, Çalışma Hayatı, Annelik, Çalışan Kadın.
Özet (Çeviri)
This study aims to understand the experiences of women who try to balance between their motherhood roles and professional identity. The established expectations of motherhood ideology cause women to face many difficulties in their professional lives and leave them with challenging choices. In addition, the transformation of the identity of motherhood in the historical process is analysed with a theoretical framework and how this transformation intersects with women's career life today is discussed. In this framework, the research was conducted through teacher and academic mothers working in Tunceli city centre and mixed method (quantitative and qualitative) was used. In this mixed method study, a questionnaire was applied to 305 people and in-depth interviews were conducted with 14 people. The findings of the study revealed that there are important links between mothers' attitudes towards work life and their perceptions of motherhood. Significant positive correlations were found between the role of motherhood and the thought of working life, and negative correlations were found between the perception of motherhood and employment attitudes. Participants sometimes perceived motherhood as an instinctive identity and sometimes associated it with social pressure, expectations from the spouse and biological time concerns. According to the findings of the study, motherhood is not only a biological phenomenon but also a multifaceted identity shaped by cultural norms and social interactions. The findings revealed that the perception of motherhood role showed a significant difference according to age. It was found that the maternal role perceptions of women between the ages of 26-35 were higher than those of participants aged 36 and over. In addition, it was concluded that women working in higher education institutions had stronger maternal role perceptions. It was observed that as the level of education increases, attitudes towards motherhood become more positive and social awareness increases. This study has provided important socio-psychological findings on the balance that women aim to create between their maternal and professional identities.
Benzer Tezler
- Otoetnografik deneysel film çalışması: Arzunun kayıp nesnesi annelik
Autoethnographic experimental film study: The lost object of desire motherhood
SERAP DUMAN İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
AntropolojiAnkara ÜniversitesiHalk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL AYGÜN CENGİZ
- Çalışan annelerin 0-2 yaş grubu çocuklarının bakım şekilleri, karşılaşılan güçlükler ve çözüm yolları (Ankara ilinde yapılan bir çalışma)
Başlık çevirisi yok
ŞENGÜL İSMAİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıGazi ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TAYYİP DUMAN
- Çalışma hayatında anneliğin dönüşümü: Bursa ölçeğinde çalışan anneler üzerine bir uygulama araştırması
Transformation of motherhood in working life: An application research on working mothers in Bursa scale
EDA KILIÇ
Doktora
Türkçe
2020
SosyolojiUludağ ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEMET ZENCİRKIRAN
- Çalışan annelerin örgütsel bağlılığını etkileyen faktörler
Çalışan annelerin örgütsel bağlılığını etkileyen faktörler
ELİF ÇALIMLIOĞLU DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeAltınbaş ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU ÇAKAR
- Çalışan annelerin okul öncesi çocuklarında anne tutumlarının yıkıcı davranışlar üzerine etkisinin incelenmesi
Analysis of the effect of mother attitudes on disruptive behaviors of preschool children of working mothers
GAMZE AKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KAYHAN BAHALI