Örgüt DNA'sının örgütsel çevikliğe etkisinde örgütsel zekanın aracılık rolü: Kurum yöneticileri üzerine bir araştırma
The mediating role of organizational intelligence in the effect of organizational DNA on organizational agility: A study on institutional managers
- Tez No: 951795
- Danışmanlar: PROF. DR. AGAH SİNAN ÜNSAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
Bu araştırma, örgüt DNA'sının örgütsel çeviklik üzerindeki rolünü incelemekte ve bu etkide örgütsel zekanın aracılık etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Günümüzün hızla değişen ve belirsizliklerle dolu iş dünyasında, örgütlerin çevik yapılar geliştirebilmesi, sürdürülebilir rekabet avantajı açısından kritik önem taşımaktadır. Bu bağlamda, örgütsel yapının temel kodlarını temsil eden örgüt DNA'sı ile stratejik karar alma, öğrenme ve bilgi yönetimi kapasitesini ifade eden örgütsel zeka kavramları arasındaki etkileşim, çevikliğin oluşum süreci açısından değerlendirilmiştir. Araştırmanın nicel verileri, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, Çanakkale ve Balıkesir illerinde üretim ve hizmet sektörlerinde görev yapan 410 firma yöneticisinden anket yoluyla toplanmış ve SPSS ile AMOS programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Faktör yapısının incelenmesi amacıyla hem açıklayıcı ve hem de doğrulayıcı faktör analizleri gerçekleştirilmiş, değişkenler arası ilişkiler yapısal eşitlik modellemesi ile test edilmiştir. Ayrıca, örneklem grupları arasında istatistiksel farkları değerlendirmek üzere Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis testlerinden faydalanılmıştır. Elde edilen bulgular örgüt DNA'sının örgütsel çeviklik üzerinde etkisi olmakla birlikte, örgütsel zekanın aracılık rolü ile doğrudan etkinin ortadan kalktığı ve tam aracılık etkisinin olduğunu göstermiştir. Yapısal eşitlik modellemesi aracılığıyla elde edilen analiz bulgularına göre, örgüt DNA'sının üçlü negatif örgüt modelinin örgütsel zeka üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Askeri örgüt modelinin örgütsel zeka üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Örgütsel zekanın tepkisel ve stratejik çeviklik üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olduğu bulunmuştur. Örgütsel zekanın esneklik üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, örgüt DNA'sı, örgütsel çeviklik ve örgütsel zeka açısından katılımcıların sosyo-demografik özelliklerine göre farklılıklar olduğu ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
This study examines the effect of organizational DNA on organizational agility and aims to reveal the mediating role of organizational intelligence in this effect. In today's rapidly changing and uncertain business environment, the ability of organizations to develop agile structures is critically important for sustainable competitive advantage. In this context, the interaction between organizational DNA, which represents the fundamental codes of organizational structure, and organizational intelligence, which refers to the capacity for strategic decision-making, learning, and knowledge management, is evaluated in terms of the formation process of agility. The quantitative data of the study were collected through surveys from 410 company managers working in the manufacturing and service sectors in the provinces of Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Istanbul, Çanakkale, and Balıkesir, and were analyzed using SPSS and AMOS software. To examine the factor structure, both exploratory and confirmatory factor analyses were conducted, and the relationships between variables were tested using structural equation modeling. Additionally, the Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis tests were used to evaluate statistical differences between sample groups. The findings revealed that while organizational DNA has an effect on organizational agility, this direct effect disappears through the mediating role of organizational intelligence, indicating a full mediation effect. According to the results obtained from the structural equation model, it was found that the triple negative organization model of organizational DNA has a significant effect on organizational intelligence. The military organization model also has a significant effect on organizational intelligence. Organizational intelligence was found to have a significant effect on both reactive and strategic agility. Organizational intelligence was also found to have a significant effect on flexibility. Furthermore, it was determined that organizational DNA, organizational agility, and organizational intelligence show differences in terms of socio-demographic characteristics.
Benzer Tezler
- Leishmania kinetoplast ve nükleer DNA'sının moleküler biyolojik tanıdaki yeri
Başlık çevirisi yok
MEDİHA GÜL ATAY
- Akciğer tüberkülozlu hastalarda PCR yöntemiyle dışkıda Mycobacterium tuberculosis kompleks DNA'sının varlığının araştırılması
Investigation of the presence of Mycobacterium tuberculosis complex dna in stool by PCR method in patients with pulmonary tuberculosis
FEYZA NUR AŞKIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
MikrobiyolojiGaziantep ÜniversitesiTıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ GAZEL
- Kыргызстанда өстүрүлгөн жүгөрү сортторун генетикалык модификацияланган организмдердин болуусуна карата изилдөө
Kırgızistan'da yetiştirilen mısır çeşitlerine genetiği değiştirilmiş organizmaların dahil edilmesi
ASEL CODARBEKOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2025
BiyoteknolojiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADIRBAY ÇEKİROV
- Glial tümörlerde gözlemlenen mtDNA'nın D-LOOP bölgesi varyasyonları
The observed mtDNA D-LOOP area variations in the glial tumors
ALİ MUTLUKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
NöroşirürjiSelçuk ÜniversitesiBeyin ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN KARABAĞLI