Afet eğitimi programının öğretmen adaylarının afete hazırlık inançlarına ve afet okuryazarlıklarına etkisi
The effect of disaster education curriculum on disaster preparedness beliefs and disaster literacy of teacher candidates
- Tez No: 951923
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKAY AŞKIN TEKKOL, DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ARICI ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Afetler toplumların ve bireylerin yaşamını derinden etkileyen, sosyal, ekonomik ve fiziksel kayıplara neden olmaktadır. Günümüzde çeşitli nedenlerle afetlerin hem yaşanma sıklığının hem de etkisinin arttığı görülmektedir. Bu bağlamda, afetlere karşı toplumsal farkındalık ve hazırlık düzeyinin artırılması büyük önem taşımaktadır. Toplumların dirençlilik düzeylerinin artırılması, afetlerin yıkıcı etkilerinin en aza indirilmesi, ancak etkili bir afet eğitimiyle mümkündür. Afet eğitimlerinin afet öncesi, sırası ve sonrasında doğru kararlar alabilen, bilinçli afet okuryazarı bireyler yetiştirilmesine katkı sağlayacağına inanılmaktadır. Afetler konusunda başta öğrenciler olmak üzere toplumun bilinçlendirilmesinde kritik role sahip olan öğretmenlerin afet eğitimi almaları önemli görülmektedir. Eğitim sürecinin temel aktörleri olan öğretmenlerin afet eğitimi üzerine gerçekleştirilen bu çalışmada, araştırmacı tarafından geliştirilen Afet Eğitimi Programının öğretmen adaylarının afete hazırlık inançlarına ve afet okuryazarlıklarına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden deneysel desene temellendirilen bu çalışmada, tek grup ön test-son test desen kullanılmış olup nitel boyutta öğretmen adaylarının programa ilişkin görüşleri değerlendirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2023-2024 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim görmekte olan“Okul Dışı Öğrenme”dersini alan 26 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Afet Eğitimi Programının öğretmen adaylarının afete hazırlık inançlarına etkisinin belirlenmesi amacıyla“Genel Afet Hazırlık İnanç Ölçeği”, afet okuryazarlıklarına etkisinin belirlenmesi amacıyla“Afet Okuryazarlığı Ölçeği”ve öğretmen adaylarının uygulanan Afet Eğitimi Programına ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen“program değerlendirme formu”kullanılarak toplanmıştır. Ön test-son test olarak uygulanan ölçeklerden elde edilen veriler SPSS istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Ön test-son test puanları arasında anlamlı bir farklılığın olup olmadığını incelemek için bağımlı gruplar t-testi kullanılmıştır. Araştırmada program değerlendirme formu ile elde edilen nitel verilerin analizinde betimsel analizden yararlanılmıştır. Analizler sonucunda öğretmen adaylarının afete hazırlık inançları ve afet okuryazarlık ön test-son test puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Elde edilen veriler sonucunda; Afet Eğitimi Programının öğretmen adaylarının afete hazırlık inançlarını ve afet okuryazarlık düzeylerini artırdığı görülmüştür. Araştırmanın öğretmen adaylarının görüşlerinden elde edilen nitel verilerin sonucunda ise, Afet Eğitim Programının etkili bulunduğu ve afetler konusunda bilinçlenmelerine katkı sağladığı anlaşılmıştır. Bunun yanı sıra saha gezilerinin artırılması ve yaygınlaştırma çalışmaları yapılması yönünde önerilerde bulunmuşlardır.
Özet (Çeviri)
Disasters cause social, economic and physical losses that deeply affect the lives of societies and individuals. Today, it is observed that both the frequency and impact of disasters have increased for various reasons. In this context, increasing social awareness and preparedness against disasters is of great importance. Increasing the resilience levels of societies and minimizing the devastating effects of disasters is only possible with effective disaster education. Disaster training will contribute to raising conscious disaster literate individuals who can make the right decisions before, during and after a disaster. It is considered important for teachers, who play a critical role in rising awareness of society, especially students, about disasters, to receive disaster training. In this study conducted on disaster education of teachers, who are the main actors of the education process, it was aimed to examine the effect of the Disaster Education Curriculum developed by the researcher on the disaster preparedness beliefs and disaster literacy of teacher candidates. In this study, which is based on the experimental design of quantitative research methods, a single group pre-test-post-test design was used and the opinions of prospective teachers regarding the program were evaluated in a qualitative dimension. The study group of the research consists of 26 teacher candidates who are taking the“Out-of-School Learning”course and studying at Kastamonu University Faculty of Education in the spring semester of 2023-2024 academic year. The data of study were collected using the“General Disaster Preparedness Belief Scale”to determine the effect of the Disaster Education Curriculum on the disaster preparedness beliefs of teacher candidates,“Disaster Literacy Scale”to determine the impact of disaster literacy and the opinions of the prospective teachers regarding the implemented Disaster Education Curriculum were collected using an“curriculum evaluation form”developed by the researcher. The data obtained from the scales applied as pre-test and post-test were analyzed using the SPSS statistical program. Dependent groups t-test was used to examine whether there was a significant difference between the pre-test and post-test scores. In the study, descriptive analysis was used in the analysis of qualitative data obtained through the curriculum evaluation form. As a result of the analyses, a significant difference was found between the disaster preparedness beliefs of the teacher candidates and the disaster literacy pre-test-post-test scores. As a result of the data obtained; it was seen that the Disaster Education Curriculum increased the disaster preparedness beliefs and disaster literacy levels of teacher candidates. As a result of the qualitative data obtained from the opinions of the prospective teachers, it was understood that the Disaster Education Curriculum was found to be effective and contributed to their awareness about disasters. In addition, they made suggestions to increase field trips and carry out dissemination activities.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler lisans programının öğretmen adaylarının afet bilincine katkısı
The contribution of the social studies teacher education program to prospective teachers' disaster awareness
MERVE SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERCAN BURSA
- Fizik öğretmen adaylarının enerji verimli sivil savunma konteynırı proje çalışmalarının sürdürülebilirlik kavramı bağlamında incelenmesi
Examination of energy efficient civil defense container project works of physics teacher candidates within the context of sustainability concept
TUĞÇE TAHMAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP GÜREL
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA NUR AKI
- Sınıf öğretmeni adaylarının afet konularında yakın anlam taşıyan bazı kavramlara ilişkin algıları
Perceptions of primary education candidates on some concepts containing close meaning in disaster topics
HAMİDE KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimGiresun ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN SEVER
- Fen bilgisi öğretmen adaylarının deprem bilgi düzeyleri ve sürdürülebilir deprem farkındalıklarının incelenmesi
An investigation into pre-service science teachers' earthquake knowledge levels and sustainable earthquake awareness
ABDULLAH MUAZ ŞENGÖNÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE BİRHANLI
- Ortaokul Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı'nın afet eğitimi kapsamında Stake'in Gereksinimlere Yanıt Verici Modeliyle değerlendirilmesi
The evaluation of Elementary Science Curriculum in terms of disaster education using Stake's Responsive Program Evaluation Model
SERAP DURUM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA MIZIKACI