Zihinsel yetersizliği olan bireylerin çevrim içi mahremiyet eğitimine ilişkin ebeveynlerin ve öğretmenlerin görüş ve önerilerinin incelenmesi
Examination of the views and recommendations of parents and teachers regarding online privacy education for individuals with intellectual disabilities
- Tez No: 952000
- Danışmanlar: PROF. DR. SAFİYE SUNAY YILDIRIM DOĞRU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: çevrim içi mahremiyet eğitimi, zihinsel yetersizliği olan birey, çevrim içi güvenlik, Online privacy education, individuals with intellectual disabilities, online security
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Bu araştırmanın amacı; ebeveynlerin ve özel eğitim öğretmenlerinin çevrim içi mahremiyet eğitimine ilişkin görüş, öneri ve uygulama deneyimlerinin incelenmesidir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerden fenomenolojik desenle tasarlanmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından hazırlanmış yarı yapılandırılmış görüşme sorularıyla Ekim-2024 ve Aralık 2024 süresi içerisinde toplanmıştır. 11 ebeveyn ve 15 özel eğitim öğretmeniyle yüz yüze ve telefon görüşmesi yoluyla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Öğretmenlerin tamamına yakını, zihinsel yetersizliği olan bireylerin çevrim içi mahremiyet eğitimine gereksinim duyduğunu belirtmiştir. Öğretmenlerin bu eğitimi sunabilmesi için başlıca gereksinim duyduğu alanların sosyal medya okuryazarlığı ve dijital etik farkındalığı olduğu belirlenmiştir. Çevrim içi mahremiyet eğitimi alanında uzman desteğine ihtiyaç duyan öğretmenlerin tamamına yakınının, öğrencilerinin çevrim içi mahremiyetini koruma becerisini değerlendirmek için herhangi bir değerlendirme yapmadıklarına ulaşılmıştır. Genel olarak öğretmenler, öğrencilerinin çevrim içi risk ve tehditlerle karşılaşma riskinin yüksek olduğunu aktarırken, öğretmenlerin çok azı ise öğrencilerinin özellikle küfür ve argo içerikli konuşmalar yoluyla çevrim içi zorbalığa maruz kaldığını belirtmiştir. Ebeveynler, yaşanabilecek herhangi bir zorbalık öncesi önlem almak yerine, zorbalık yaşandıktan sonra yapılması gerekenleri çevrim içi mahremiyeti korumakla ilişkilendirmiştir. Bu doğrultuda ebeveynlerin, çocuklarının çevrim içi mahremiyetini koruma konusunda yetersiz bilgi ve beceri düzeyine sahip olduğu düşünülmektedir. Ebeveynler çocuklarının çok oyunculu çevrim içi oyunları oynamayı tercih ettiğini belirtmiştir. Çok oyunculu çevrim içi oyunlarda ebeveynler, çocuklarının en çok tanımadığı kişilerle iletişime geçmesinden kaygı duymaktadır. Ebeveynler çocuklarının çevrim içi alışveriş sitelerinde kayıtlı bir hesabı olmadığını ve olsa dahi gizliliğini koruyamayacağını belirtmiştir. Öğretmenler ve ebeveynler çevrim içi mahremiyet eğitiminin ilkokul döneminde verilmesinin gerekli olduğunu vurgulamıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular alan yazında yapılan diğer çalışmalarla birlikte tartışılmış ve bu doğrultuda uygulamacılara ve yeni yapılacak araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the views, suggestions, and practical experiences of parents and special education teachers regarding online privacy education.The study was designed using a phenomenological approach among qualitative research methods.The data were collected in October 2024 and December 2024 with semi-structured interview questions prepared by the researcher. Face-to-face and telephone interviews were conducted with 11 parents and 15 special education teachers. The research data were analyzed using descriptive analysis technique. Almost all of the teachers stated that individuals with intellectual disabilities need online privacy education. Social media literacy and digital ethics awareness were determined to be the main areas that teachers need in order to provide this training. It was found that almost all of the teachers who needed specialist support in the field of online privacy and education did not perform any assessment to assess their students' ability to protect their online privacy. In general, teachers reported that their students were at high risk of encountering online risks and threats, while a minority of teachers reported that their students were exposed to online bullying, especially through the use of swear words and slang. Instead of taking precautions before any bullying that may occur, parents focused on protecting online privacy after the bullying has occurred. Accordingly, parental knowledge and competence in protecting their children's online privacy is thought to be inadequate. Parents reported that their children preferred to play multiplayer online games. In multiplayer online games, parents are most concerned about their children interacting with strangers. Parents stated that their children do not have a registered account on online shopping sites and even if they did, they would not be able to protect their privacy. Teachers and parents emphasized that online privacy education should be introduced in primary school. The results from the research were discussed together with other studies in the literature and some suggestions were presented for practitioners and future research.
Benzer Tezler
- Zihinsel yetersizliği olan bireylere çevrimiçi güvenlik becerilerinin öğretiminde sosyal öykü yönteminin etkililiği
The effectiveness of social stories on online safety skills to individuals with intellectual disabilities
NİHAL HİVDA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FÜSUN ÜNAL
- Pozitif psikoloji temelli çevrimiçi grupla psikolojik danışma programının zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip annelerin psikolojik iyi oluş, öz anlayış ve umut düzeylerine etkisi
The effect of positive psychology-based online group counseling program on psychological well-being, self-compassion and hope levels of mothers with mentally disabled children
ERDİ KULBAŞ
Doktora
Türkçe
2021
PsikolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLÜFER ÖZABACI
- Sağlık iletişimi perspektifinden Türkiye'deki 65 yaş ve üstü bireyleri anlamak: Sağlık ve yaşlanmaya ilişkin algı, tutum ve davranışlar üzerine bir araştırma
Understanding people aged 65 and over in Türkiye from a health communication perspective: A Study on perceptions, attitudes, and behaviors regarding health and aging
YAŞAR ŞEKERCİ
Doktora
Türkçe
2024
Halk SağlığıGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAYE ASLI SANCAR DEMREN
- Sürekli Pozitif Havayolu Basıncı (CPAP) kullanan obstrüktif uyku apne sendromu (OUAS) tanılı hastaların öz yeterlilikleri ile psikolojik dayanıklılıkları arasındaki ilişki
The relationship between self-efficacy and psychological resilience in patients with Obstructive Sleep Apnoea Syndrome (OUAS) using Continuous Positive Airway Pressure (CPAP)
SÜMEYYE BEBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAREG DOĞAN
- Hafif düzey zihinsel yetersizliği olan ortaokul öğrencilerine yönelik kodlama öğretiminin algoritmik düşünme becerisine etkisi
The effect of coding instruction for secondary school students with mild mental di̇sabilities on algorithmic thinking skills
GÜLER KARAMAN
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN SADİ SEFEROĞLU