Toplumsal hafızayı mekânda kurgulama: Ankara'da yaşayan İranlı göçmenlerin mekânı anlamlandırması
Constructing social memory in space: Meaning-making of place among Iranian migrants in Ankara
- Tez No: 952401
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP SERAP TEKTEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Bu çalışmada, Ankara'daki İranlı göçmenlerin mekânı anlamlandırma biçimlerini ve toplumsal hafızayı mekânlar aracılığıyla kurgulama süreçlerini araştırmak amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılan çalışmada fenomenolojik desen belirlenmiştir. Derinlemesine ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle veriler toplanmış olup çalışmanın örneklem grubu, kartopu ve rastgele örnekleme tekniği ile belirlenmiş 10 kadın, 10 erkek katılımcı olmak üzere toplamda 20 kişiden oluşmaktadır. MAXQDA programıyla sık tekrarlanan veriler bir araya getirilerek temalar oluşturulmuştur. Veriler, tematik analiz kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma neticesinde ulaşılan bulgular, Ankara'da yaşayan İranlı göçmenlerin mekânsal olarak farklı bölgelerde yaşasalar bile Seyranbağları tarafında çeşitli sebeplerle yoğunlaştıklarını göstermektedir. Öyle ki İranlı işletmeciler tarafından açılan ve kültürün taşıyıcısı olarak nitelendirilebilecek işletmelerin birçoğu da bu bölgede yer almaktadır. Bu mekânlar, Ankara'daki göçmenler için sadece temel ihtiyaçlarını giderdikleri mekânlar değil, aynı zamanda kültürlerini mekânlar üzerinden kurguladıkları, kültürel varlıklarını sürdürdükleri, özlemlerini giderdikleri, geçmişle bağ kurdukları ve sosyal ilişkilerini genişleterek karar süreçlerinde referans aldıkları önemli alanlardır. Bu mekânlarla birlikte mekâna anlam atfetme noktasında rol oynayan koku, ses, renk, doku gibi unsurlar da Ankara'daki göçmenlerin toplumsal hafızasını mekânlar üzerinden kurgulamasında belirleyici role sahiptir. Katılımcılar, İran'dan getirdikleri malzemelerle yaptıkları yemekler, yemeklerin ya da baharatların kokusu ve İran'dan getirmiş oldukları çeşitli dekorasyon ürünleriyle bir bağ geliştirmekte ve evde olma hislerini de çeşitli somut ürünler üzerinden geliştirebilmektedirler. Bulgular arasında, Ankara'da İran'a benzetilen ve Farsça ile Azerbaycan Türkçesinin sıklıkla kullanıldığı mekânlarda katılımcıların kendilerini İran'da hissettikleri görülmektedir. İranlı göçmenlerin Seyranbağları tarafını tercih etmelerinin başlıca nedenleri ise ekonomik faktörlerin yanı sıra, bölgenin İran'a benzerliği ve İran konsolosluğunun burada bulunmasıdır.
Özet (Çeviri)
This study examines how Iranian immigrants in Ankara make sense of space and construct collective memory through spaces. Adopting a phenomenological design, it employs qualitative methods and techniques. Data were collected through in-depth and semi-structured interviews with 20 participants (10 women and 10 men) selected via snowball and random sampling. Using MAXQDA software, frequently repeated data were compiled and analyzed thematically. Findings reveal that although Iranian immigrants live in different parts of Ankara, they tend to concentrate in the Seyranbağları area for various reasons. Many Iranian-owned businesses, acting as carriers of culture, are also located there. These spaces are not only places where immigrants meet basic needs but also sites where they construct culture, sustain cultural existence, relieve longing, connect with the past, and expand social ties, often using these spaces as references in decisions. Beyond these spaces, sensory elements such as smell, sound, color, and texture play a key role in how immigrants assign meaning to space and build collective memory. Participants develop a sense of belonging and of being at home through tangible items like food made with ingredients from Iran, the smell of these foods and spices, and decorative objects brought from Iran. Furthermore, they report feeling as if they are in Iran when in places in Ankara resembling Iran, where Persian and Azerbaijani Turkish are commonly spoken. Economic factors, along with this resemblance to Iran and the presence of the Iranian consulate, are the main reasons for choosing the Seyranbağları area.
Benzer Tezler
- Bir uzlaşma ortamı olarak tuval-mekan
Canvas-space as a medium of reconciliation
ATIL AGGÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU
- Eleştirel toponimi bağlamında toplumsal hafızanın mekandaki kodları: Bomonti'de yer isimleri
Spatial codes of collecti̇ve memory within the critical toponymies context: Place names in bomonti
SEZEN TÜRKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP GÜNAY
- Reconstruction of collective memory and memory of place: From Hergelen Square to Melike Hatun Mosque
Kolektif belleğin ve yer belleğinin yeniden inşası: Hergelen Meydanı'ndan Melike Hatun Camisi'ne
HATİCE KÜBRA ATA ARSLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA CÂNÂ BİLSEL
- Kolektif hafızanın üretildiği ve aktarıldığı bir mekan: Çerkes konukevi (Haçeş)
A place where collective memory is produced and transferred: Circassian guesthouse (Haçeş)
JANSET DEMİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA FIRAT