Material culture of coffee in the Ottoman Empire: The emergence of 'Turkish coffee'
Osmanlı İmparatorluğu'nda kahvenin maddi kültürü: 'Türk kahvesi'nin ortaya çıkışı
- Tez No: 952501
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGE SAMANCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Tarih, Gastronomy and Culinary Arts, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Özyeğin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tasarım, Teknoloji ve Toplum Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasarım Teknoloji ve Toplum Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
UNESCO'nun“Türk kahvesi”ni somut olmayan kültürel miras olarak kabul etmesinden sonra yapılan bazı katkılara rağmen, Osmanlı İmparatorluğu'nda kahvenin maddi kültürü yeterince çalışılmamıştır. Bu çalışma Osmanlı kahve eşyalarının sistematik olarak gözden geçirilmesini önermekte ama, ikisini, ibrik ve cezveyi özel olarak vurgulamaktadır. Bu, tezin araştırma sorusuyla ilgilidir. Bu tez ayrı bir tür olarak“Türk kahvesinin”ortaya çıkışına cevap aramaktadır. Yaygın bazı görüşlerin aksine, kahve 16. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'na ilk getirildiği zamanlarda“Türk kahvesi”içilmemekteydi. Bunun yerine, kahve meyvesinin kabuklarından yapılan bir kahve (kışır) ve kahve çekirdeklerinden (bun) yapılan başka bir kahve tercih edilirdi.“Türk kahvesinin”farkı, telvesi ve köpüğü ile birlikte sunulmasıdır. Bu çalışma kahvenin türü ile pişirme kapları arasında bir ilişki olduğunu tartışmaktadır. Kahve pişirme tekniklerinin, pişirme kaplarının formu kadar önemli olduğu ve“Türk kahvesi”pişirmek için ideal formun küçük, kapaksız cezve olduğu söylenebilir. İbrik ise daha sert, duru ve telvesiz bir kahve yapmaya uygundur. Dolayısıyla, zaman içerisinde cezvenin varlığını saptamak,“Türk kahvesinin”varlığına da bir kanıt olmaktadır. Bu çalışma, ikincil kaynakları, Osmanlı tereke defterleri gibi birincil kaynaklardan verileri, belirli görsel kaynakları kullanarak ve bugüne gelebilmiş kahve eşyalarını çalışarak bu soruya bir cevap bulmaya çalışmaktadır. Bu tez, bazı araştırmacıların görüşlerini de teyit ederek,“Türk kahvesinin”gerçekten de 18.yüzyılın ikinci yarısında kullanıma girdiği, ama İmparatorluğun sonlarına kadar ibrik kahvesi ile beraber mevcut olduğu sonucuna ulaşmıştır.
Özet (Çeviri)
Despite some recent contributions that mostly came after UNESCO's recognition of“Turkish coffee”as an intangible cultural heritage, the Ottoman material culture of coffee still remains understudied. This study offers a systematic overview of Ottoman coffee objects but puts special emphasis on only two of them, ibrik (ewer) and cezve (coffee pot). This is related to the research question of this thesis. The thesis tries to find an answer to the emergence of“Turkish coffee”as a distinctive type. Contrary to some wipespread notions,“Turkish coffee”was not drunk in the Ottoman Empire when coffee was introduced in the 16th century. Instead, a coffee made with the husks of the coffee fruit (kışır) and another made with the kernels (bun) were preferred.“Turkish coffee”s difference is that it is served with grounds and froth. This study argues a relationship between the type of coffee and the coffeemakers. The preparation techniques are as important as the form of utensils but the ideal form for“Turkish coffee”is the small, lidless cezve. The ibrik, on the other hand, is suited to prepare a strong, clear coffee without grounds. Therefore, to ascertain the existence of cezve in time means finding evidence as to the existence of“Turkish coffee”as well. This study attempts to find an answer by utilising secondary literature, offering data from primary sources such as the Ottoman probate inventories, using selected visual sources and studying the surviving coffee objects today. It has concluded that“Turkish coffee”indeed came into use in the second half of the 18th century, but co-existed with the ewer coffee until the end of the Empire, confirming the views of some researchers.
Benzer Tezler
- Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi çerçevesinde mısır yemek kültürünün incelenmesi
Studying food culture of egypt within the framework of Evliyâ Çelebi's book of travels
NURULHUDE BAYKAL
Doktora
Türkçe
2021
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUNA AĞILDERE
- İtalyan mutfağının günümüz mutfağına etkileri
The effects of Italian cuisine on today's cuisine
SELİN GÖKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıNişantaşı ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAMİL SERKAN UZYOL
- Understanding different interactions of coffee, tobacco and opium culture in the lands of Ottoman Empire in the light of the pipes obtained in excavations
Kazılarda bulunan lüleler ışığında, Osmanlı İmparatorluğu topraklarındaki kahve, tütün ve afyon kültürünün farklı etkileşimlerini anlamak
ERTUĞRUL SÜNGÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Tarihİstanbul Bilgi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SURIJA ROSCHAN N.E. FAROQHİ
- Manisa Müzesi örnekleri ile Osmanlı Döneminde kahve kültürü
Coffee culture in the Ottoman Period with Manisa Museum samples
NEŞE ÖZDEMİR IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sanat TarihiManisa Celal Bayar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ GÜRBIYIK