Doğa temelli etkinliklerin okul öncesi eğitime devam eden çocukların duygu düzenleme becerileri ile sosyal duygusal okul olgunluklarına etkisi
The effect of nature-based activities on the emotion regulation skills and social-emotional school readiness of children attending preschool education
- Tez No: 952642
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN KIRAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu çalışmanın amacı, doğa temelli etkinliklerin 60-72 ay aralığındaki çocukların duygu düzenleme becerileri ile sosyal-duygusal okul olgunluklarına olan etkisini incelemek ve uygulamaya ilişkin öğretmen ile ebeveyn görüşlerini belirlemektir. Araştırma karma araştırma yöntemi ve yakınsayan paralel desene göre gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel model, nitel boyutunda ise durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grubu, Isparta il merkezindeki iki bağımsız anaokulunda okul öncesi eğitim almakta olan 25'i deney ve 23'ü kontrol grubunda yer alan toplam 48 çocuktan oluşmaktadır. Nitel veri kaynağı olarak deney grubundaki çocukların öğretmeni ve bu çocukların ebeveynler (n=25) veli araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmanın uygulama sürecinde, deney grubuna araştırmacı tarafından geliştirilen 16 oturumluk doğa temelli etkinlikler uygulanmıştır. Uygulamalar 8 hafta boyunca, haftada 2 gün olacak şekilde gerçekleştirilmiş, her oturum yaklaşık 60–90 dakika sürmüştür. Etkinlikler okulun yakın çevresinde bulunan doğal alanlarda gerçekleştirilmiş, oturumların tümü açılış çemberi, doğa yürüyüşü, grup etkinliği ve kapanış çemberi bölümlerinden oluşmuştur. Kontrol grubundaki çocuklara ise herhangi bir müdahale yapılmamış ve Okul Öncesi Eğitim Programı (2024) uygulanmaya devam edilmiştir. Araştırmanın nicel verileri,“Okul Öncesi Duygu Düzenleme Becerileri Ölçeği”ve“Marmara İlköğretime Hazır Oluş Ölçeği Sosyo-Duygusal Gelişim Alt Ölçeği”ile toplanmıştır. Nitel veriler ise deney grubundaki öğretmen ve ebeveynlerle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla elde edilmiştir. Nicel veriler SPSS 30.0 paket programı ile analiz edilmiş, öncelikle verilerin normal dağılıma uygunluğu test edilmiştir. Normallik sağlandıktan sonra, gruplar arası farkları belirlemek amacıyla ilişkisiz (bağımsız) örneklemler için t testi, grup içi değişimi incelemek amacıyla ise ilişkili (bağımlı) örneklemler için t testi kullanılmıştır. Nitel veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiş, elde edilen verilerden temalar oluşturulmuş ve bulgular doğrudan alıntılarla desteklenmiştir. Araştırmanın nicel bulguları, deney grubundaki çocukların sontestte aldıkları duygu düzenleme ve sosyal-duygusal okul olgunluğu puanlarının, kontrol grubundaki çocuklara göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğunu göstermektedir. Deney grubunda öntest-sontest karşılaştırmaları da her iki değişkende istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artış olduğunu ortaya koymuştur. Kontrol grubunda sınırlı düzeyde artışlar gözlense de bu artışlar deney grubuna kıyasla düşük düzeyde kalmıştır. Deney ve kontrol gruplarının sontest puanları arasında da deney grubu lehine anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Araştırmanın nitel bulgularına göre, öğretmen ve ebeveynler doğa temelli etkinliklerin çocukların duygularını tanıma ve ifade etme, empati kurma, dikkat süresini artırma, iletişim becerilerini geliştirme ve doğaya karşı olumlu tutum kazanma gibi çok yönlü gelişimlerine katkı sağladığını ifade etmişlerdir. Ayrıca öğretmen ve veliler çocukların daha sakin, paylaşımcı, problem çözmeye istekli ve sosyal olarak daha uyumlu hale geldiklerini belirtmiştir. Sonuç olarak, doğa temelli etkinliklerin okul öncesi dönem çocuklarının duygu düzenleme becerileri ve sosyal-duygusal okul olgunluklarını geliştirmede etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bulgular alan yazınla ilişkilendirilerek tartışılmış; okul öncesi eğitim programlarında doğa temelli etkinliklere yer verilmesi, öğretmenlere yönelik hizmet içi eğitimler düzenlenmesi ve ebeveynlerin bu konuda bilinçlendirilmesi önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the effect of nature-based activities on the emotion regulation skills and social-emotional school readiness of children aged 60–72 months, and to determine teacher and parent opinions regarding the implementation. The study was conducted according to the mixed methods research approach and the convergent parallel design. In the quantitative dimension of the study, a pretest–posttest control group quasi-experimental model was used, while in the qualitative dimension, a case study design was employed. The study group consisted of a total of 48 children, 25 in the experimental group and 23 in the control group, who were receiving preschool education in two independent kindergartens in the city center of Isparta. As qualitative data sources, the teacher of the children in the experimental group and the parents of these children (n=25) were included in the study. During the implementation process, the experimental group participated in a 16-session nature-based activity program developed by the researcher. The program was carried out over 8 weeks, with 2 sessions per week, and each session lasted approximately 60–90 minutes. The activities were conducted in natural areas located near the school, and all sessions consisted of an opening circle, a nature walk, a group activity, and a closing circle. No intervention was applied to the children in the control group, and they continued their education according to the tezOkul Öncesi Eğitim Programı (2024). Quantitative data were collected using the“Preschool Emotion Regulation Skills Scale”and the“Marmara School Readiness Scale – Socio-Emotional Development Subscale.”Qualitative data were obtained through semi-structured interviews conducted with the teacher and parents in the experimental group. Quantitative data were analyzed using the SPSS 30.0 statistical software package. First, the normality of the data distribution was tested. After confirming normality, an independent samples t-test was used to determine between-group differences, and a paired samples t-test was used to assess within-group changes. Qualitative data were analyzed through content analysis, themes were created from the collected data, and findings were supported by direct quotations. According to the quantitative findings of the study, the posttest scores of the children in the experimental group in emotion regulation and social-emotional school readiness were significantly higher than those of the children in the control group. The pretest–posttest comparisons in the experimental group also revealed statistically significant increases in both variables. Although limited increases were observed in the control group, these remained lower compared to the experimental group. A significant difference in favor of the experimental group was also identified in the posttest scores between the experimental and control groups. According to the qualitative findings, teachers and parents stated that the nature-based activities contributed to the children's multifaceted development, such as recognizing and expressing emotions, developing empathy, increasing attention span, improving communication skills, and fostering a positive attitude toward nature. Additionally, teachers and parents indicated that the children became calmer, more cooperative, more willing to solve problems, and more socially adaptable. In conclusion, it was determined that nature-based activities are effective in improving emotion regulation skills and social-emotional school readiness of preschool children. The findings were discussed in relation to the literature, and it was recommended that nature-based activities be integrated into preschool education programs, that in-service training be provided for teachers, and that parents be made aware of this approach.
Benzer Tezler
- Doğa temelli etkinliklerin anasınıfına devam eden 60-72 aylık çocukların sosyal becerilerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of nature-based activities on the social skills of 60-72 months-old children continuing the kindergarten
MELEK DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF YEŞİM ÜSTÜN
- Biyoçeşitlilik temelli fen eğitiminin okul öncesi dönem çocuklarının bilimin doğası anlayışları, bilimsel süreç becerileri ve yerel tür bilgilerine etkisi
The effect of biodiversity-based science education on preschool children's understanding of the nature of science, scientific process skills, and knowledge of local species
CEREN KOCA
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SERT
- Keşif ve gözlem temelli doğa eğitiminin 60-72 aylık çocukların bilim, doğa ve çevre metaforları üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigating the effect of exploration and observation-based nature education on science-nature-environment metaphors of children aged 60-72 months
NURAN GÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ YİĞİT KUTLUCA
- Anaokullarında uygulanan okullarda orman programı etkinliklerinin çocukların çevreye yönelik tutum ve farkındalıklarına etkisi
The effect of learning about forests program in kindergartens on children's attitudes and awareness towards the environment
FATMANUR SERT COŞKUNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLA ÇAĞLAR
- Okul öncesi eğitimde alternatif yaklaşım: Orman okullarında öğretmen, veli ve yönetici görüşlerinin incelenmesi
An alternative approach in preschool education: Teachers', parents and executives' views in forest schools
MERVE KOYUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ELİF KILINÇ